Құралай Нұрқаділова өмірбаяны – қазақ сән өнерінің көрнекті өкілі
Қазақ қоғамында өнер мен мәдениеттің дамуына ерекше үлес қосқан, өзіндік көзқарасымен ерекшеленген тұлғалардың бірі – Құралай Нұрқаділова. Ол тек белгілі жазушы, драматург, аудармашы Темір Нұрқаділовтің қызы ғана емес, сонымен бірге Қазақстандағы сән әлемінде өзіндік қолтаңбасын қалыптастырған дизайнер, қоғам қайраткері, креативті ой иесі. Оның шығармашылық жолы қазақ мәдениетінде сән индустриясының дамуына, ұлттық стильдің жаңа қырынан танылуына ықпал етті.
Құралай Нұрқаділова тек сәнгер ретінде ғана емес, заманауи әйел бейнесін қалыптастырған тұлға ретінде де танымал. Оның өмірі – шығармашылық ізденіс пен батыл қадамдардың көрінісі. Ол ұлттық өнер мен дәстүрді жаңа заман ағымына сай үйлестіре білді. Сондықтан да оның өмірбаянын зерттеу – Қазақстандағы сән өнерінің, мәдениет пен қоғамның даму үдерісін түсіну үшін маңызды.
Құралай нұрқаділова өмірбаяны
Балалық шағы мен отбасы
Құралай Темірбекқызы Нұрқаділова 1969 жылы Алматы қаласында дүниеге келген. Әкесі – Темірбек Жүргенов атындағы Қазақ мемлекеттік театр және кино институтының түлегі, белгілі қоғам қайраткері, саясаткер Темірхан Нұрқаділов. Анасы – шығармашылықпен айналысқан, мәдениет саласына жақын ортадан шыққан жан. Осындай отбасында дүниеге келген Құралай бала кезінен өнер мен мәдениетке бейім болып өсті.
Әкесінің қоғамдық қызметі мен ұстанымдары оның дүниетанымына үлкен әсер етті. Нұрқаділовтер әулеті әрқашан білімге, мәдениетке, ұлттық құндылықтарға ерекше мән берген. Құралайдың балалық шағы Алматыдағы зиялы қауым ортасында өтті. Ол кішкентайынан сурет салуға, киім үлгілерін ойластыруға құштар болды. Әсіресе, анасының киім тігуге деген ықыласы оның болашақ мамандығын таңдауға ықпал етті.
Балалық шағында ол мектепте белсенді, ізденімпаз оқушы ретінде танылды. Қоғамдық жұмыстарға қатысып, көркемөнерпаз үйірмелеріне мүше болды. Оның бойындағы шығармашылық қабілет ерте байқалғандықтан, ұстаздары да болашақта өнер саласында үлкен жетістіктерге жететінін болжаған.
Білім алуы және алғашқы қадамдары
Құралай Нұрқаділова орта білімін Алматыдағы арнайы мектепте алды. Кейін ол сән және дизайн саласында білімін жалғастыруға бел буды. Өнерге деген қызығушылығы оны Мәскеу мен Еуропаның жетекші сән орталықтарына апарды. Ол бұл сапарларда әлемдік деңгейдегі сән үлгілерімен танысып, өзіндік стиль қалыптастырудың қыр-сырын үйренді.
Алматыдағы Жоғары сән мектебін тәмамдаған соң, ол алғашқы шығармашылық қадамдарын жасады. Оның алғашқы киім топтамалары ұлттық нақышты, заманауи шешімдермен ұштастырғаны үшін көпшіліктің назарын аударды.
Құралай Нұрқаділова жас кезінде сән үйін құруды армандады. Ол үшін көп ізденіп, тәжірибесін жетілдірді. Жастар арасындағы сән көрсетілімдеріне қатысып, өзінің батыл идеяларын ортаға салды. Осылайша, ол Қазақстандағы алғашқы кәсіби дизайнерлердің бірі ретінде танылды.
Шығармашылығы, қызметі және жетістіктері
Құралай Нұрқаділова – Қазақстандағы сән индустриясының көшбасшыларының бірі. Ол ұлттық ою-өрнектерді, дәстүрлі қазақ киім үлгілерін заманауи стильмен үйлестіріп, жаңа бағыт қалыптастырды. Оның коллекцияларында қазақы нақыш, батыл түстер үйлесімі, әйел сұлулығын айқындайтын нәзік шешімдер айқын көрінеді.
Ол 1990-жылдары «Құралай fashion house» сән үйін ашып, өзінің жеке брендін қалыптастырды. Бұл сән үйінің басты мақсаты – қазақ сәнін халықаралық деңгейге шығару, ұлттық нақышты әлемдік подиумға таныстыру болды.
Құралайдың шығармашылығы тек киім үлгісін жасаумен шектелмейді. Ол сахналық костюмдер дайындауда, кино мен театр саласында да еңбек етті. Қазақстандағы көптеген әншілер мен өнер жұлдыздары оның туындыларын сахнада киді.
Жетістіктерінің қатарында:
- Қазақстан мен шетелде өткен сән апталықтарына қатысуы;
- «Жылдың үздік дизайнері» атағына ие болуы;
- Бірнеше халықаралық байқауларда жүлделі орын алуы бар.
Сонымен қатар, ол жас дизайнерлерге қолдау көрсетіп, арнайы шеберлік сабақтарын өткізді. Оның шәкірттері бүгінде Қазақстанда ғана емес, шетелде де танымал дизайнерлерге айналды.
Қоғамдық және саяси көзқарастары
Құралай Нұрқаділова тек сәнгер ғана емес, белсенді қоғам қайраткері ретінде де танылды. Ол ұлттық мәдениетті дамыту, әйелдердің қоғамдағы рөлін арттыру, жастардың шығармашылық әлеуетін қолдау бағытында пікірлерін жиі білдірді.
Оның көзқарасы бойынша, сән тек киім емес, ол – халықтың рухани дүниесі мен мәдениетін көрсететін құрал. Сондықтан ол әрқашан ұлттық дәстүрді дәріптеуді басты мақсаттарының бірі санады.
Құралай әйелдердің іскерлік қабілеттерін ашуға, олардың кәсіпкерлікпен айналысуына жағдай жасауға шақырды. Ол қоғамда әйелдің орны тек отбасы шеңберімен шектелмей, өнерде, ғылымда, бизнесте де көрінуі тиіс екенін айтты.
Саяси тұрғыдан алғанда, Құралай Нұрқаділова ешқашан тікелей саясаткер ретінде көрінбесе де, қоғамдық өмірдегі белсенділігі арқылы мәдениет пен шығармашылықтың дамуына ықпал етті.
Жеке өмірі
Құралай Нұрқаділованың жеке өмірі көпшілікке аса құпия емес. Ол отбасылық құндылықтарды жоғары қояды. Өмірлік серігімен бірге шығармашылық пен отбасын қатар алып жүруге тырысты.
Оның отбасы да өнер мен мәдениетке жақын. Балалары анасының шығармашылығын бағалап, кейбірі сән саласына қызығушылық танытты. Құралай үшін отбасы – шығармашылықтың тірегі, өмірлік шабыттың бастауы болды.
Жеке өмірінде ол әрқашан қарапайымдылығымен, адамгершілігімен ерекшеленді. Көпшілік алдында ол сәнді, бірақ салмақты, мәдениетті тұлға ретінде танылды.
Мұрасы мен маңызы
Құралай Нұрқаділова – Қазақстандағы сән индустриясының дамуына жаңа серпін берген тұлға. Оның мұрасы – ұлттық нақышты әлемдік деңгейге шығару жолындағы еңбегі.
Бүгінде көптеген жас дизайнерлер Құралайдың шығармашылығынан шабыт алады. Ол ұлттық мәдениет пен заманауи стильді ұштастырудың озық үлгісін көрсетті. Оның есімі Қазақстан сән тарихында мәңгі сақталатыны сөзсіз.
Сонымен қатар, оның еңбектері Қазақстан әйелдерінің қоғамдағы беделін арттыруға да ықпал етті. Ол нәзіктікті, сұлулықты, ұлттық болмысты дәріптеген тұлға ретінде есте қалады.
