Құсқанды қалай тоқтатуға болады – Тиімді кеңестер
Күнделікті өмірде әртүрлі себептермен адам өзін жайсыз сезініп, асқазан мазасызданып, тіпті құсуға дейін баратын кездер болады. Бұл жағымсыз жағдай көбіне уақытша болып, ағзадағы қандай да бір бұзылыстың белгісі ретінде көрінеді. Сондықтан құсқанды тоқтатудың жолдарын білу – әр адам үшін маңызды.
Құсу деген не?
Құсу – бұл ағзаның қорғаныс механизмі. Яғни, асқазандағы зиянды немесе тітіркендіргіш заттардан арылу үшін мидың арнайы орталығы сигнал береді. Бұл кезде асқазан кері бағытта жиырылып, ішіндегісін сыртқа шығарады. Құсу әртүрлі себептерге байланысты болуы мүмкін.
Құсу себептері:
- Улану (тамақтан немесе дәріден)
- Вирустық немесе бактериялық инфекциялар (мысалы, ішек инфекциясы)
- Жүктілік (әсіресе алғашқы айларында)
- Ішімдікті шамадан тыс қолдану
- Асқазан-ішек жолдарының аурулары
- Қатты стресс немесе эмоционалдық күйзеліс
- Көлік жүрісі немесе теңіз ауруы
Бұл себептерді түсіну – емдеудің алғашқы қадамы. Бірақ құсқан кезде не істеу керек?
Құсқанды тоқтату үшін не істеу керек?
1. Сұйықтықты толтырып отыру
Құсу кезінде адам көп мөлшерде сұйықтық жоғалтады, бұл сусыздануға алып келуі мүмкін. Сондықтан алғашқы әрекет – суды немесе тұзды ерітіндіні (мысалы, Регидрон) аз-аздан жиі ішу. Газдалған немесе тәтті сусындардан аулақ болыңыз.
Кеңес: әр 5–10 минут сайын 1-2 жұтым су ішу жеткілікті. Егер суды бірден көп ішсеңіз, бұл жағдайды нашарлатуы мүмкін.
2. Жатқан күйде тынығу
Құсқан соң адам өзін әлсіз сезінеді. Сондықтан тыныш, жақсы желдетілетін бөлмеде жатып тынығу өте маңызды. Жатқанда басыңызды сәл көтеріп қойыңыз – бұл асқазанның қайтадан мазалануына жол бермейді.
3. Ашқарынға дәрі қабылдамау
Көп адам құсу пайда болған сәтте бірден дәрі іздей бастайды. Алайда барлық дәрілер асқазанды тітіркендіруі мүмкін, әсіресе оларды ашқарынға ішкен жағдайда. Құсқанды басатын дәрілерді тек дәрігер кеңесімен қолдану керек.
4. Жеңіл тамақтану
Құсудан кейін бірден тамақ жеуге асықпаңыз. Алғашқы 6–8 сағатта тек су немесе әлсіз шай ішкен жөн. Сәл кейінірек күріш суы, құрғақ нан, банан, пісірілген картоп немесе күріш ботқасы сияқты жеңіл тамақтармен тамақтануға болады.
5. Халықтық әдістер
Кейде үй жағдайында қолдануға болатын қарапайым әдістер жақсы көмектеседі:
- Зімбір шайы – асқазанды тыныштандырады, құсуды басады.
- Түймедақ немесе жалбыз шайы – ішек-қарын бұлшықеттерін босаңсытады.
- Көп тыныстау және терең дем алу – жүйке жүйесін тыныштандырып, жүрек айнуын азайтады.
Қашан дәрігерге жүгіну қажет?
Құсқанды тоқтатуға тырысқанымен, егер төмендегі белгілер байқалса, дереу медициналық көмекке жүгіну керек:
- Қан аралас құсу
- Түспейтін жоғары температура
- Қайта-қайта және тоқтаусыз құсу
- Бас айналу, естен тану, көз қарауыту
- Балаларда немесе қарт кісілерде ұзақ уақыт құсу
Бұл белгілер ағзада күрделі бұзылыстың бар екенін көрсетеді. Ерте дәрігерге қаралған жөн.
Құсқанды болдырмау жолдары
Жағдайды алдын алған дұрыс. Ол үшін:
- Тамақтың сапасына көңіл бөлу – күмәнді тағамдардан аулақ болу
- Қол гигиенасын сақтау
- Тамақты асықпай, жақсы шайнап жеу
- Алкогольді мөлшермен және сирек тұтыну
- Созылмалы аурулар болса, дәрігер бақылауында болу
