Blog

Қанды қалай тоқтатуға болады: тиімді әдістер мен маңызды кеңестер

3 weeks ago

18 2 minutes read

Қан кету – кез келген уақытта орын алуы мүмкін қауіпті жағдай. Ол жеңіл жарақаттан бастап, ауыр жарақаттар мен ішкі ағзалардың зақымдалуына дейін әртүрлі себептерден туындауы мүмкін. Қан тоқтатуды дұрыс және уақытылы жүзеге асыру өмірді сақтап қалудың басты шарты болып табылады. Бұл мақалада қанды тоқтатудың негізгі әдістері мен маңызды ережелері қарастырылады.

Қан кетудің түрлері және олардың ерекшеліктері

Қан кетуді дұрыс тоқтату үшін алдымен оның түрін анықтау қажет. Қан кету үш негізгі түрге бөлінеді:

Артериялық қан кету – ең қауіпті түрі. Қан ашық қызыл түсті болып, соғылып немесе шапшып шығады. Мұндай жағдайда жылдам әрекет ету қажет, себебі адам көп қан жоғалтуы мүмкін.
Веналық қан кету – қою қызыл түсті қан үздіксіз ағып тұрады. Артериялық қан кетуге қарағанда баяу, бірақ ұзаққа созылса қауіпті болады.
Капиллярлық қан кету – ең жеңіл түрі. Ұсақ қан тамырларынан қан шығып, жара бетінде жайылып тұрады. Әдетте мұндай қан кету өздігінен тоқтайды.

Қанды қалай тоқтатуға болады: алғашқы көмек ережелері

1. Жараны бағалау және алғашқы әрекеттер:

Ең алдымен жарақат алған адамның қауіпсіздігін қамтамасыз етіңіз.
Қолыңызды антисептикпен тазалаңыз немесе қолғап киіңіз.
Жарадағы бөгде заттарды байқасаңыз, оларды шығаруға тырыспаңыз, себебі бұл қан кетуді күшейтуі мүмкін.

2. Қан тоқтату әдістері:

Қысым жасау әдісі: Кез келген қан кетуде бірінші қолданылатын әдіс. Таза матаны (дәке, бинт немесе мата) жараның үстіне қойып, қолыңызбен қатты басыңыз. Бұл әдіс капиллярлық және жеңіл веналық қан кетуде өте тиімді.
Қысқыш таңғыш (давящий бинт): Егер қысым жасау жеткіліксіз болса, тығыз таңғыш салыңыз. Ол жараны жауып, қан ағымын азайтады.
Қан тоқтатқыш белдік (жгут): Тек артериялық қан кетуде және басқа әдістер нәтиже бермесе қолданылады. Белдікті жарадан жоғары 5-7 см қашықтықта қойыңыз және міндетті түрде уақытын белгілеңіз. Белдікті 1 сағаттан артық ұстауға болмайды.
Ағзаны жоғары көтеру: Қол немесе аяқтан қан кетсе, жарақат алған қол-аяқты жүрек деңгейінен жоғары көтеріңіз. Бұл қан ағымын баяулатады.

Жараны өңдеу және инфекциядан қорғау:

Қан тоқтағаннан кейін жараны антисептикалық ерітіндімен (сутегі тотығы, хлоргексидин) өңдеңіз.
Жараны таза таңғышпен немесе стерильді бинтпен жабыңыз.
Йод немесе спиртті тек жараның айналасына жағыңыз, жараның өзіне тигізбеңіз.

Ішкі қан кетуді қалай тануға болады:

Ішкі қан кету сырт көзге көрінбейді, бірақ өте қауіпті. Оның белгілері:

Тері түсінің бозаруы немесе көгеруі
Әлсіздік және бас айналу
Тыныстың жиілеуі
Іштің немесе кеуденің қатты ауырсынуы

Мұндай жағдайда адамды дереу арқасына жатқызып, жедел жәрдем шақыру қажет.

Балалардағы қан кетуді тоқтату ерекшеліктері:

Балалардың қан тамырлары нәзік болғандықтан, қысымды абайлап жасау керек. Қысқыш таңғышты жұмсақ материалдан салыңыз және қан тоқтағаннан кейін дереу медициналық көмекке жүгініңіз.

Қан кетуді тоқтатудағы маңызды қателіктер:

Жгутті дұрыс қолданбау: Белдікті тым қатты тарту немесе ұзақ уақыт алу өмірге қауіп төндіреді.
Жараға кір қолмен немесе лас затпен тигізу: Бұл инфекцияға әкелуі мүмкін.
Қанды тоқтатуға тырысып, жарадағы бөгде заттарды шығаруға талпыну: Бұл әрекет қан кетуді күшейтіп, жағдайды нашарлатады.