Қымбат Әбілдина өмірбаяны – ақын, журналист, «Айгөлек» журналының бас редакторы
Қазақ әдебиетінің кең сахнасында балалар әдебиетіне, тәрбие мен мәдениетке үлес қосқан тұлғалар санаулы. Солардың бірі — ақын, журналист, қоғам қайраткері, балалардың сүйікті «Айгөлек» журналының бас редакторы Қымбат Әбілдақызы Әбілдина. Ол – қазақ баспасөзінде ерекше бағыт қалыптастырған, балалар әлемін түсіне білетін, сөз өнерінің қуатын тәрбиелік арнаға бұрған жан.
Қымбат Әбілдина – қазақ қоғамында рухани құндылықтарды сақтауға, бала мен отбасы тәрбиесіне көңіл бөлуге шақырған шығармашыл тұлға. Оның өмір жолы – қарапайым ауылдан басталып, үлкен мәдениет пен ақпарат кеңістігіне жеткен еңбек пен табандылықтың үлгісі.
Қымбат әбілдина өмірбаяны
Балалық және отбасы
Қымбат Әбілдақызының балалық шағы Жаңаарқа ауданының бір ауылында өткен. Ол дәстүр мен еңбекқорлыққа негізделген отбасында дүниеге келген. Отбасы көпбалалы, ата-анасы қарапайым еңбек адамдары болған. Балалық шағында ол ауыл табиғатын, адамдардың қарапайым тіршілігін көріп өсті. Сол кезеңдегі тұрмыс пен табиғи өмір салты оның кейінгі поэзиясына, дүниетанымына әсер етті.
Қымбаттың бала кезінен әдебиетке, өлеңге ерекше қызығушылығы болған. Ол мектеп қабырғасында жүргенде-ақ өлең жазып, көркем сөз сайыстарына қатысып жүрген. Мұғалімдері мен ауылдық мәдениет үйіндегі әдеби кештер оның алғашқы шығармашылық қадамын қалыптастырды.
Мектеп жасында-ақ оның алғашқы өлеңдері аудандық және облыстық газеттерде жарық көрді. Бұл оның бойындағы таланты мен ізденісін ерте танытқан кезең еді. Әдебиетке деген сүйіспеншілігі отбасынан алған тәрбиемен де тығыз байланысты болды: анасы оған кітап оқуды, тіл тазалығын, сөз қадірін үйретсе, әкесі еңбекқорлық пен төзімділікке баулыды.
Қарапайым ортадан шыққан Қымбат жастайынан өз арманына жету үшін тынымсыз еңбектенді. Ауыл қызының арманын қанаттандырған басты күш – оқу мен ізденіс болды.
Білім және алғашқы еңбек жолы
Мектепті үздік бітірген соң Қымбат Әбілдақызы жоғары білім алуға шешім қабылдайды. Ол Қазақ мемлекеттік университетінің филология факультетіне түсіп, әдебиет пен журналистика саласының теориясын меңгереді. Университет қабырғасында жүргенде-ақ студенттік баспасөзге, әдеби үйірмелерге белсене қатысып, шығармашылық шеберлігін дамытты.
Оқу орнында ол қазақ тілі мен әдебиетінің терең сырларына үңіліп, Абай, Мағжан, Ілияс, Фариза сынды ақындардың шығармашылығын зерттеді. Әдебиетке деген сүйіспеншілігі мен тілге деген құрметі осы кезеңде нығая түсті.
Университетті тәмамдағаннан кейін Қымбат Әбілдақызы еңбек жолын мұғалімдік қызметтен бастады. Ауыл мектебінде балаларға қазақ тілі мен әдебиетін оқытып, педагогикалық тәжірибе жинақтады. Сол жылдары ол балалардың психологиясын, ойлау ерекшелігін, тілдік дамуын зерттеуге қызығушылық танытты.
Мұғалімдік тәжірибесі кейінгі шығармашылық және журналистік қызметінде үлкен рөл атқарды. Ол балалармен жұмыс істеудің, олардың қызығушылығын оятудың, ой-өрісін кеңейтудің тәсілдерін нақты тәжірибе арқылы үйренді.
Бірнеше жыл мұғалім болып еңбек еткеннен кейін ол Алматы қаласына қоныс аударып, журналистика саласына бет бұрды. Бұл оның жаңа шығармашылық белесі еді.
Шығармашылық және кәсіби жетістіктері
Қымбат Әбілдақызының шығармашылық әлемі кең әрі мазмұнды. Ол – ақын, журналист, бас редактор және қоғам белсендісі ретінде танылған тұлға.
Ақындық жолы
Қымбат Әбілдина поэзияға жастайынан ден қойған. Оның өлеңдері нәзік лиризмге, адамгершілік пен ізгілікке, отбасылық құндылықтарға, бала жүрегінің тазалығына арналған. Ақынның поэзиясында қазақтың табиғаты, аналық мейірім, махаббат, ар-намыс, туған жерге сүйіспеншілік тақырыптары жиі көрініс табады.
Ол балалар поэзиясына ерекше көңіл бөлді. Оның жазған көптеген өлеңдері балалардың рухани әлемін байытып, олардың тіл байлығын дамытуға ықпал етті. Қымбат Әбілдақызының өлеңдерінде қарапайым сөздер арқылы үлкен мағына беріледі — бұл оның шығармашылық ерекшелігі.
Журналистика саласындағы еңбегі
Қымбат Әбілдақызының есімі ең алдымен журналистикамен тығыз байланысты. Ол көптеген республикалық басылымдарда жұмыс істеді, теледидар мен радиода мәдени-ағартушылық бағыттағы бағдарламаларға атсалысты.
Оның өміріндегі ең ірі кәсіби жетістік — балаларға арналған «Айгөлек» журналының негізін қалап, бас редакторы атануы. Бұл журнал Қазақстандағы балалар баспасөзі тарихында ерекше орын алады.
«Айгөлек» – тек журнал емес, балалардың арманын, ойын, шығармашылығын дамытуға бағытталған үлкен мәдени орта. Қымбат Әбілдина журналды тек ақпараттық басылым емес, рухани мектеп ретінде қалыптастырды. Онда балалардың өлеңдері, суреттері, мақалалары жарияланып, жас таланттарға жол ашылды.
Ол өз сұхбаттарында жиі айтып отырады: баланың ойы мен еркіндігін шектемеу керек, бала өзін еркін сезінгенде ғана шығармашылықпен айналыса алады. Осы көзқарас оның педагогикалық және журналистік бағытын айқындады.
Қымбат Әбілдақызының журналистикадағы еңбегі – тәрбие, мораль, мәдениет және тіл мәселелерін қозғау арқылы қоғамға ой салуында.
Марапаттар мен мойындаулар
Ол журналистика саласында жоғары жетістіктерге жеткені үшін бірнеше кәсіби марапатқа ие болған. Қазақстан Журналистер одағының мүшесі ретінде ұлттық баспасөздің дамуына үлес қосқан тұлға.
Оның аты бірнеше әдеби байқаулардың лауреаттары қатарында аталады. Сонымен бірге ол педагогикалық, мәдени іс-шараларда, жастар конференцияларында сөз сөйлеп, ұлттық тәрбие мен мәдениет тақырыбында дәрістер оқыған.
Қоғамдық және өмірлік ұстанымдары
Қымбат Әбілдина – тек ақын немесе редактор ғана емес, қоғам белсендісі, ойшыл тұлға. Оның қоғамдық көзқарастары — бала тәрбиесі, тіл мәдениеті, рухани жаңғыру, ұлттық құндылықтарды сақтау бағытында.
Ол ата-аналардың бала тәрбиесіндегі рөлін жиі қозғайды. Оның пікірінше, қазіргі қоғамда ата-аналар баланың еркіндігін шектеп, шығармашылық дамуына кедергі келтіреді. Бала қателесуге, ойлануға, өз шешімін қабылдауға мүмкіндік алуы тиіс.
Сондай-ақ ол мұғалім беделін қорғау тақырыбын жиі көтереді. Оның ойынша, ұстаз — қоғамның ең құрметті тұлғасы болуы керек. Қоғам мұғалімге сенім артып, оқушыны тәрбиелеуде бірлесе жұмыс істеуі қажет.
Қымбат Әбілдина теледидар мен әлеуметтік желілерде де белсенді пікір білдіріп, мәдениет пен білім саласындағы өзекті мәселелерге үн қосып келеді. Ол шоу-бизнес, моральдық құндылықтар, ұлттық тәрбие тақырыптарында өткір ойлар айтады.
Оның басты ұстанымы — қоғамдағы тәрбиенің бастауы отбасы мен мектептен басталады, ал оның өзегі – рухани байлық пен адамгершілік.
Жеке өмірі
Қымбат Әбілдақызы – көпшілік алдында жүрген тұлға болғанымен, өзінің жеке өмірін жұртшылықтан алшақ ұстаған. Ол отбасы мен жеке өміріне қатысты сұрақтарға сирек жауап береді.
Көпшілік арасында оның танымал әнші Қарақат Әбілдинамен туыстық байланысы бар деген қауесеттер тараған. Алайда Қымбат Әбілдақызы бұл ақпаратты ресми түрде жоққа шығарған. Ол өзінің бұл мәліметті бұрмаланған әңгіме деп атап, өмірінің жеке тұстарын көпшілік талқысына салмауды жөн көрген.
Оның жеке өмірі мен отбасы туралы ашық деректер аз болғанымен, шығармашылығына қарап, оның аналық мейірімге, балаға деген сүйіспеншілікке толы тұлға екенін аңғаруға болады. Қымбаттың өмірі – рухани ізденіс пен қоғамдық қызметке бағытталған еңбек жолының көрінісі.
Мұрасы мен маңызы
Қымбат Әбілдақызының ең үлкен мұрасы – балалар мен жастарға арналған рухани, мәдени және тәрбиелік бағыттағы еңбектері.
Оның жетекшілігімен шыққан «Айгөлек» журналы – бірнеше буын баланың сүйікті басылымы. Бұл журналда ұлттық дәстүрлер, қазақтың тілі мен мәдениеті насихатталып, шығармашылыққа бейім балаларға мүмкіндік берілді.
Ақын ретінде ол қазақ әдебиетіне нәзік лирика мен бала психологиясын түсіне білетін өлеңдер әкелді. Оның шығармалары өмірге деген сүйіспеншілікке, адамгершілікке, мейірімге үндейді.
Қымбат Әбілдина ұлттық мәдениет пен тілдің сақталуына үлкен үлес қосқан тұлға. Ол қоғамдағы рухани дағдарысқа қарсы тұрып, тәрбиенің маңыздылығын насихаттайтын азаматтық бағыт ұстанды.
Оның еңбегі арқылы балалар әдебиеті мен журналистика арасындағы байланыс нығайды. Ол балаларға арналған сөздің эстетикалық және тәрбиелік қуатын арттыра білді.
Бүгінде Қымбат Әбілдина – тек шығармашылық иесі ғана емес, ұстаз, кеңесші, рухани көшбасшы бейнесінде қабылданады.
