Қырықаяқ түрлері туралы мәлімет
Қырықаяқтар – табиғаттағы ең қызық жәндіктердің бірі. Олардың денесі көп буыннан тұрады және әр буында бір немесе екі жұп аяқтары болады. Әлемде қырықаяқтың 3000-нан астам түрі кездеседі.
Қырықаяқтар көбіне ылғалды, көлеңкелі жерлерде тіршілік етеді. Орманның шіріген жапырақтары мен топырақтың беткі қабаты – олардың сүйікті мекені. Оларды үй ауласында, жертөледе немесе бақшада да кездестіруге болады.
Жалпы, қырықаяқтар екі үлкен топқа бөлінеді: жыртқыш қырықаяқтар және өсімдік қалдықтарымен қоректенетін қырықаяқтар. Жыртқыш түрлері ұсақ жәндіктерді аулап жейді, олардың уы бар, бірақ адамға аса қауіпті емес. Ал өсімдік қалдықтарымен қоректенетін қырықаяқтар – топырақты құнарландыратын пайдалы жәндіктердің бірі.
Ең ірі қырықаяқ түрлері Оңтүстік Америкада кездеседі, олардың ұзындығы 30 сантиметрден асады. Ал бізде жиі кездесетін түрлері ұзындығы 2-5 см шамасында болады.
Қырықаяқ адамға тікелей қауіп төндірмесе де, үйде көптеп көрінсе, санитарлық тазалықты сақтау маңызды. Ылғал жерлерді құрғатып, жарықтарды бітеп, қажет болса, арнайы дезинсекция жүргізу керек.
