Blog

Ұйқы безі қалай ауырады: белгілері, себептері және емдеу жолдары

3 weeks ago

70 2 minutes read

Ұйқы безі — ас қорыту жүйесінің маңызды мүшелерінің бірі, ол инсулин және басқа гормондар өндіріп, ас қорыту процесіне қажетті ферменттер бөледі. Ұйқы безінің жұмысы бұзылған жағдайда адам ағзасында елеулі қиындықтар туындайды. Ұйқы безі қалай ауырады және қандай жағдайларда маманға жүгіну қажет екенін түсіну үшін, осы органның ерекшеліктерін, ауырсыну белгілерін және ықтимал себептерін қарастырайық.

1. Ұйқы безінің қызметі және маңыздылығы

Ұйқы безі адамның ас қорыту жүйесінде екі негізгі қызмет атқарады:

Экзокринді қызметі: Ас қорыту ферменттерін бөліп, майлар, көмірсулар және ақуыздарды ыдыратуға көмектеседі.
Эндокринді қызметі: Инсулин, глюкагон және соматостатин гормондарын бөліп, ағзадағы қант деңгейін реттейді.

Бұл қызметтердің бұзылуы ұйқы безінің әртүрлі ауруларын тудырады.

2. Ұйқы безі ауруларының себептері

Ұйқы безінің ауырсынуын тудыратын негізгі себептерді атап өтсек:

Созылмалы немесе жедел панкреатит: Бездің қабынуы.
Өт жолдары аурулары: Өт жолдарының бітелуі ферменттердің ұйқы безінде жиналуына алып келеді.
Қант диабеті: Гормоналды тепе-теңдіктің бұзылуы.
Алкогольді шамадан тыс тұтыну: Ұзақ уақыт алкоголь ішу безге зақым келтіреді.
Дұрыс тамақтанбау: Майлы, ащы және зиянды тағамдар без жұмысына теріс әсер етеді.

Маңызды: Егер сізде ұйқы безі ауыратынына күмәніңіз болса, міндетті түрде гастроэнтеролог дәрігерге қаралыңыз.

3. Ұйқы безінің ауырсыну белгілері

Ұйқы безінің аурулары әртүрлі белгілер арқылы білінуі мүмкін. Ең жиі кездесетін симптомдарға назар аударыңыз:

Іштің жоғарғы бөлігіндегі ауырсыну: Ауырсыну көбіне белге таралады.
Құсу және жүрек айну: Әсіресе майлы тағамды қабылдағаннан кейін пайда болады.
Қызу көтерілуі: Инфекция немесе қабыну процесін көрсетеді.
Нәжістің өзгеруі: Ашық түсті немесе майлы болып кетуі мүмкін.
Жалпы әлсіздік: Ұйқы безінің жұмысы бұзылғанда адам өзін шаршаңқы сезінеді.

Ескерту: Егер ауырсыну өткір болып, басқа симптомдармен бірге жүрсе, дереу дәрігерлік көмекке жүгініңіз.

4. Ұйқы безі ауруларын диагностикалау

Ұйқы безінің жағдайын тексеру үшін келесі әдістер қолданылады:

Ультрадыбыстық зерттеу (УДЗ): Без құрылымын анықтайды.
МРТ және КТ: Ісіктер мен қабыну ошақтарын анықтайды.
Қан талдауы: Қант деңгейін және ферменттердің (амилаза, липаза) көрсеткіштерін тексереді.
Эндоскопиялық зерттеу: Бездің ішкі құрылымын зерттеуге көмектеседі.

5. Ұйқы безінің ауруларын емдеу әдістері

Емдеу аурудың түрі мен ауырлығына байланысты тағайындалады. Негізгі әдістері:

Диета сақтау: Майлы, ащы, тұзды тағамдардан бас тарту.
Ферменттерді алмастыру терапиясы: Ас қорытуға көмектесетін ферменттер қабылдау.
Қабынуға қарсы дәрілер: Панкреатит белгілерін жеңілдетеді.
Хирургиялық араласу: Ұйқы безіндегі ісіктер мен тастарды алу үшін қолданылады.

Маңызды кеңес: Ұйқы безі ауруларын өз бетінше емдеу қауіпті болуы мүмкін. Дәрігердің нұсқауларын қатаң орындаңыз.

6. Ұйқы безінің ауруларының алдын алу

Ұйқы безінің саулығын сақтау үшін келесі алдын алу шараларын ұстаныңыз:

Теңгерімді тамақтану: Көкөніс, жеміс және күрделі көмірсуларды тұтыну.
Алкогольден бас тарту: Алкогольдің тіпті аз мөлшері де ұйқы безіне зиян.
Физикалық белсенділік: Артық салмақтың алдын алу үшін белсенді өмір салтын ұстану.
Стресс деңгейін төмендету: Ұйқы безі жүйке жүйесінің күйіне тәуелді.