Әбдіжаппар Әлқожа өмірбаяны – балалық шағы, шығармашылығы, отбасы және өнердегі жолы
Қазіргі қазақ эстрадасының жарық жұлдыздарының бірі – Әбдіжаппар Әлқожа. Ол өз заманының ең танымал, тыңдарманы көп, сахна мәдениетін жаңаша танытқан өнер иелерінің қатарында. Әбдіжаппардың шығармашылығы халыққа жақын, жүрекке жылы тиетін әндерімен ерекшеленеді. Оның орындауындағы әндер махаббат, сағыныш, отбасы мен өмірдің мәні туралы сыр шертеді. Әнші тек музыкалық қабілетімен емес, сонымен бірге сахнадағы өзін ұстау мәдениетімен, позитивті мінезімен және елге деген сүйіспеншілігімен де ерекшеленеді.
Қазақ өнері тарихында әр дәуірдің өзіне тән дара тұлғалары бар. ХХІ ғасырдың жастарына үлгі боларлық заманауи орындаушылардың бірі – дәл осы Әбдіжаппар Әлқожа. Оның өнердегі табандылығы, еңбекқорлығы мен өзіндік стилі – қазіргі қазақ шоу-бизнесінің дамуына серпін берген құбылыс.
Әбдіжаппар Әлқожа өмірбаяны
Балалық шағы мен отбасы
Әбдіжаппар Әлқожа 1990-жылдардың басында көпбалалы отбасында дүниеге келген. Ол – отбасындағы кенже бала, алты баланың ең кішісі. Оның есімі “Әлқожа” деген сахналық атпен танылғанымен, шын тегі Маликов. Өнерге келуіне ең үлкен әсер еткен адам – әпкесі, танымал әнші, сазгер Роза Әлқожа.
Әбдіжаппардың балалық шағы Оңтүстік Қазақстан өңірінде өтті. Қазақы тәрбиемен өскен, дәстүр мен салтты берік ұстанған отбасында тәрбиеленді. Анасының мейірімі мен әкесінің еңбекқорлығы, рухани құндылықтарды бағалау дағдысы оның болашағына айқын бағыт берді.
Бала күнінен-ақ Әбдіжаппар өнерге бейім болды. Ол мектеп қабырғасынан бастап түрлі концерттер мен мерекелік шараларда өнер көрсетіп, ән мен биге құштарлығын танытқан. Әпкесі Розаның қасында жүріп, сахнаның ішкі әлемін көріп өсті. Осылайша, бала жастан-ақ болашақ мамандығының бағытын анық сезді.
Бір кездері ол денсаулығына байланысты ауыр жарақат алып, біраз уақыт ем қабылдаған. Бұл сынақ оны өмірге деген көзқарасын өзгертті, төзімділік пен рухани күшке баулыды. Сол кезден бастап ол әрбір мүмкіндікті бағалауды, еңбектің қадірін түсінді.
Отбасы мүшелері оның өнерге деген ынтасын қолдап, рухани демеу беріп отырды. Әпкесі Роза Әлқожа оны сахнаға дайындап, кеңес беріп, алғашқы шығармашылық жолында бағыт көрсетті. Осындай жылы отбасылық орта, туыстық сүйіспеншілік пен қамқорлық оның бойында ізгі қасиеттер мен адамгершілік қалыптастырды.
Білімі және өнер жолының бастауы
Мектеп қабырғасында жүргенде Әбдіжаппар музыкаға, актерлік өнерге, биге ерекше қызығушылық танытқан. 6-сыныпта ол алғаш рет мектепішілік байқауға қатысып, үлкен сахнада ән айтқан. Бұл сәт оның өмірінде ерекше естелікке айналды, себебі дәл сол кезде ол “мен өнер адамы боламын” деген шешімге келген.
Мектепті бітірген соң ол Алматы қаласындағы Жүсіпбек Елебеков атындағы эстрада және цирк колледжіне оқуға түсуге ниет білдіреді. Сол оқу орны еліміздегі ең танымал өнер ошақтарының бірі болатын. Ол “актерлік шеберлік” мамандығын таңдап, кейіннен эстрада-вокал бағытында білімін жетілдіреді.
Оқып жүрген кезінде Әбдіжаппар сахнада көп тәжірибе жинай бастайды. Колледж қабырғасында түрлі концерттерге қатысып, шағын ансамбльдер құрамында ән шырқайды. Ол өз дауысының табиғи тембрін дұрыс қолдануды үйреніп, сахналық мәдениетті меңгере түсті.
Алғашқы кәсіби сахнадағы қадамын әпкесі Роза Әлқожаның концертінде жасайды. Сол кеште ол өзінің алғашқы әнін орындайды. Тыңдармандар оны жылы қабылдап, үлкен қолдау көрсетеді. Бұл сәт жас әншінің бойындағы сенімді арттырып, өнерге деген ынтасын одан әрі күшейтті.
Әбдіжаппар студенттік шағында да өзін ізденімпаз, еңбекқор тұлға ретінде көрсетті. Ол тек ән айтуға емес, сахнада өз-өзін ұстауға, көрерменмен байланыс орнатуға, би мен актерлік қабілетін жетілдіруге көңіл бөлді. Уақыт өте келе ол өзін көпқырлы өнер иесі ретінде қалыптастырды.
Шығармашылығы мен жетістіктері
Әбдіжаппар Әлқожаның шығармашылығы қазақ эстрадасында жаңа леп әкелді. Ол тек орындаушы емес, өз стилін қалыптастырған дара тұлға. Оның әндерінде ұлттық сарын мен заманауи ритм үйлесім тапқан.
Әншінің алғашқы хит әндерінің бірі — «Жолданбаған хат». Бұл ән тыңдармандар жүрегіне жол тауып, оны танымал етті. Кейінгі жылдары ол «Тәтті ару», «Махаббатсыз бұл өмірді кім сүрмек?», «Ұрланған ән», «Не істедім?», «Әке-ана», «Керексің!» сияқты танымал әндерін жарыққа шығарды.
Әбдіжаппардың шығармашылығының басты ерекшелігі – әр әннің артында өмірлік оқиға мен эмоция жататыны. Оның орындауындағы әр туындыда шынайылық бар. Әнші өз тыңдарманымен тікелей байланыс орнатуға тырысады, әр концертінде көрерменге жылы энергия сыйлайды.
Сонымен қатар, ол сахнада тек ән айтып қана қоймай, би билеп, кейде домбырамен ән орындайды. Бұл оның жан-жақты өнер иесі екенін көрсетеді. Әбдіжаппардың сахнадағы харизмасы, шынайылығы және көрерменмен тікелей қарым-қатынасы – оның табысының негізгі себебі.
Әнші көптеген республикалық концерттер мен фестивальдерге қатысып, түрлі марапаттарға ие болды. Оның бейнебаяндарын миллиондаған көрермен YouTube желісінен тамашалайды. Көптеген әндері TikTok пен әлеуметтік желілерде хитке айналды.
Шығармашылығында ол тек махаббат пен өмірдің мәні туралы емес, рухани тақырыптарды да қозғайды. «Әке-ана» әні арқылы ол отбасы құндылығын насихаттап, тыңдарманды ата-ананы қадірлеуге шақырады. Ал «Махаббатсыз бұл өмірді кім сүрмек?» әнінде ол адам жанының нәзіктігі мен шынайы сезімнің қадірін көрсетеді.
Әбдіжаппардың жетістігі – тек жеке еңбектің емес, өзіне сенім мен тыңдарманның махаббатының нәтижесі. Ол өз буынының сөзін сөйлейтін, заманмен үндес өнерпаз ретінде қалыптасты.
Қоғамдық көзқарастары мен тұлғалық ұстанымдары
Әбдіжаппар Әлқожа – тек өнер адамы емес, қоғамдағы белсенді тұлға. Ол жиі әлеуметтік тақырыптар мен ұлттық құндылықтар туралы пікір білдіреді. Әнші үшін өнер тек көңіл көтеру емес, халыққа ой салу, мәдениетті сақтау құралы.
Ол өз сұхбаттарында қазақтың дәстүрі мен тілін қадірлеу қажеттілігін жиі айтады. «Өнер – ұлттың айнасы» деген ұстанымды берік ұстанады. Әнші жастардың ұлттық рухта тәрбиеленуін қолдайды, қазақ музыкасының заманауи бағытта дамуына үлес қосу керек деп есептейді.
Кейбір уақыттарда ол қоғамда пікірталас тудырған мәселелерге де өз ойын ашық білдірген. Мысалы, ұлт пен дін, ру мен дәстүр туралы пікірлерінде әрқашан қазақылыққа, бірлік пен ізгілікке үндейді.
Әбдіжаппар ешқашан саясатқа араласқан емес, бірақ мәдениет пен руханият тақырыптарында пікірін айтуға дайын. Ол өнер адамдарының қоғам алдындағы жауапкершілігі зор екенін жиі атап өтеді. Оның ойынша, сахнада жүрген әр адам жастарға үлгі болуы керек.
Әнші қайырымдылық шараларына жиі қатысады, мұқтаж жандарға көмек қолын созып, әлеуметтік бастамаларды қолдап жүреді. Бұл оның тек әнші ғана емес, қоғамға пайдалы азамат екенін дәлелдейді.
Жеке өмірі
Әбдіжаппар Әлқожа жеке өмірін көпшілікке жария етуді ұнатпайды. Ол отбасын қоғам назарынан алыс ұстауға тырысады. Белгілі болған мәліметтерге сүйенсек, ол үйленген және екі ұлы бар. Әнші өз балалары мен жұбайын БАҚ беттерінде көрсетпеуді жөн көреді.
Оның айтуынша, өнер мен отбасы – екі бөлек әлем. Сахнадағы өмір – көрерменге арналған болса, отбасы – адамның ішкі тыныштығы мен рухани тірегі. Сол себепті ол бұл екі дүниені араластырмауға тырысады.
Әбдіжаппар өзінің жұбайы жайлы көп айтпайды, бірақ сұхбаттарында отбасы – оның ең үлкен мотивация көзі екенін жиі айтады. Ол әкелік міндетін ерекше құрметтейді және ұлдарын қазақы рухта тәрбиелеуді мақсат тұтады.
Жеке өмірінде ол қарапайым, сабырлы, ұяң мінезді жан ретінде сипатталады. Достары мен әріптестері оны ашық мінезді, елгезек, адамгершілігі мол тұлға деп бағалайды.
Мұрасы мен қазақ мәдениетіндегі орны
Әбдіжаппар Әлқожаның өнердегі орны ерекше. Ол қазақ эстрадасына жаңа леп, заманауи стиль мен ұлттық бояуды ұштастыра білді. Оның әндері тек жеңіл әуен емес, халықтың рухани өмірімен, сезімімен үндес туындылар.
Ол қазақ жастарына еңбекқорлық пен адалдықтың үлгісін көрсетіп отыр. Оның өмір жолы – “талант пен еңбек бірігіп, табысқа жеткізеді” деген қағиданың айқын дәлелі.
Әбдіжаппардың әндері мен бейнебаяндарында ұлттық нақыш, ұлттық киім элементтері жиі кездеседі. Бұл оның өз тамырынан ажырамағанын және ұлттық мәдениетке деген құрметін көрсетеді.
Оның шығармашылығы жастардың қазақ музыкасына деген қызығушылығын арттырды. Әбдіжаппардың әндерін мектеп түлектері, жастар мерекелерінде, тойларда жиі орындайды. Бұл – оның әндерінің өміршеңдігін дәлелдейді.
Сондай-ақ, ол көпке үлгі боларлық өмір ұстанымына ие. Қай істе де сабырмен, шынайылықпен әрекет етуді жөн көреді. Оның бейнесі – заманауи, бірақ дәстүрге адал қазақ жастарының символы.
Болашақта ол шығармашылығын кеңейтіп, сахналық жобалар мен жаңа әндер арқылы өнер әлемінде өз орнын нығайта беретіні сөзсіз.
