Өттің орысша атауы – Өт туралы толық мәлімет

Адам ағзасының жұмысын үйлесімді жүргізіп тұратын ішкі мүшелердің бірі — өт. Бұл кішкентай ғана мүше болғанымен, ас қорыту процесінде үлкен рөл атқарады. Алайда кейбіреулер үшін “өттің орысша қалай аталады?” деген сұрақ туындауы мүмкін. Бұл мақаламызда өттің қызметі, анатомиялық ерекшеліктері, медициналық тұрғыдағы атауы және денсаулыққа әсері туралы толыққанды ақпарат ұсынамыз.

Өттің ағзадағы қызметі

Өт – бауырда өндірілетін және арнайы қапшықта (өт қабында) жиналатын сұйықтық. Оның негізгі қызметі – майларды ыдырату және оларды сіңіруге көмектесу. Әсіресе майлы тағамдарды жеген кезде өт белсенді түрде жұмыс істеп, ішекке қажетті ферменттерді жібереді.

Өттің құрамында:

• Өт қышқылдары – майларды эмульсиялайды;
• Пигменттер – ағзадан артық гемоглобиннің қалдықтарын шығарады;
• Холестерин – ағзадан артық майды сыртқа шығарады.

Бұл компоненттер майлардың ыдырауына және ағзада сіңірілуіне ықпал етеді. Сонымен қатар, өт токсиндер мен артық заттарды да сыртқа шығаратын маңызды сұйықтық болып саналады.

Анатомиялық орналасуы мен құрылымы

Өт қабы бауырдың төменгі жағында, оң жақ қабырға астында орналасқан. Ол шамамен 8-10 см ұзындықта, ал көлемі 30-50 мл сұйықтықты сыйғыза алады. Адам аш кезінде өт қабында өт жинақталады, ал тамақтанғаннан кейін ол жиырылып, ішекке өт жібереді.

Өт жолдары – бұл өттің бауырдан ішекке жетуін қамтамасыз ететін түтікшелер. Бұл жолдар бойында қандай да бір кедергі (мысалы, тас) пайда болса, адам денсаулығына айтарлықтай зиян келуі мүмкін.

Өттің рөлін түсінудегі медициналық көзқарас

Медицинада өт аурулары – өте жиі кездесетін мәселелердің бірі. Өт тастары, өт қабының қабынуы (холецистит), өт жолдарының тарылуы немесе өттің дұрыс бөлінбеуі — бәрі адам өмір сапасына әсер етеді.

Өт ауруларының белгілері:

• Оң жақ қабырға астындағы ауырсыну;
• Ауызда ащы дәм сезіну;
• Тамақ ішкеннен кейін лоқсу немесе құсу;
• Іштің кебуі мен ауырлық сезімі.

Бұл белгілер байқалса, дәрігерге көрініп, ультрадыбыстық зерттеу (УДЗ) арқылы диагноз қою ұсынылады.

Өттің орысша атауы

Медицина мен анатомияда кейбір ағза атаулары әртүрлі тілдерде түрліше аталады. Қазақ тіліндегі “өт” сөзі орысша “желчь” деп аталады. Бұл атау көбіне медициналық құжаттарда, дәрі-дәрмек сипаттамаларында және зерттеулерде кездеседі.

Мысалы, холецистит (өт қабының қабынуы) деген термин орысша “воспаление желчного пузыря” деп жазылады. Сол себепті денсаулық сақтау саласында жүрген азаматтарға бұл терминдерді білу маңызды.

Өтке пайдалы және зиянды тағамдар

Өттің қалыпты жұмыс істеуі үшін дұрыс тамақтану аса қажет. Майлы, қуырылған, ащы тағамдар өтке ауырлық түсіреді. Сонымен қатар, ұзақ аш жүру де өт қабында тас түзілуіне себеп болуы мүмкін.

Өтке пайдалы тағамдар:

• Көкөністер (әсіресе сәбіз, қызылша);
• Теңіз өнімдері;
• Зәйтүн майы (шамалы мөлшерде);
• Қарақұмық пен сұлы жармасы;
• Газдалмаған таза су.

Зиянды тағамдар:

• Қуырылған ет пен майлы тағамдар;
• Консервілер;
• Газдалған сусындар;
• Шоколад пен тәттілер (шамадан тыс қолдану).

Физикалық белсенділік те өт жолдарының жұмысын жақсартуға көмектеседі. Таңертеңгі жеңіл жаттығулар мен жаяу жүру — өт жолдарының бітелуінің алдын алатын қарапайым, бірақ тиімді тәсіл.

Өт ауруларының алдын алу жолдары

1. Күніне 3-4 рет уақтылы тамақтану. Аш жүрмеу өтке жүктемені азайтады.
2. Суды жеткілікті мөлшерде ішу – өттің қоюланып кетпеуіне көмектеседі.
3. Артық салмақтан арылу, бірақ тым тез арықтамау – өт тасының түзілуін азайтады.
4. Стрессті басқару – жүйке жүйесі өттің жиырылуына әсер етеді.
5. Жыл сайын профилактикалық тексеруден өту. УДЗ арқылы өт қабының жағдайын бақылау өте маңызды.