Шегірткеден қалай құтылуға болады – Тиімді әдістер
Шегіртке – ауыл шаруашылығына үлкен зиян келтіретін жәндіктердің бірі. Олар өсімдіктерді тез жеп, егінді құртып, фермерлерге айтарлықтай шығын әкелуі мүмкін. Шегірткелердің көп таралуы әсіресе құрғақ аймақтарда байқалады, өйткені олар жылу мен ашық жерлерді жақсы көреді. Бұл мақалада шегірткеден құтылудың тиімді жолдарын қарастырамыз.
Шегірткелердің зияны қандай?
Шегіртке бір күнде өз салмағынан артық тамақ жей алады. Бұл олардың ауыл шаруашылығына тигізетін зиянын еселей түседі. Негізгі зардаптары:
- Егін мен көкөністі жеп, өнімділікті төмендетеді.
- Ағаш жапырақтарын құртып, жас көшеттердің өсуіне кедергі жасайды.
- Кейбір жағдайларда шегіртке індет тасымалдаушы болуы мүмкін.
- Қой мен сиыр сияқты малдың азық қоры азаяды, бұл ауыл шаруашылығына қосымша қиындықтар тудырады.
Шегірткелерден қорғанудың табиғи әдістері
Көптеген фермерлер химиялық инсектицидтерді қолдануға асығады. Дегенмен, табиғи әдістер де тиімді болуы мүмкін және қоршаған ортаға аз зиян тигізеді.
1. Табиғи жауларын пайдалану
Шегірткелердің табиғи жаулары – құстар, бақалар, жыртқыш қоңыздар және кейбір жыландар. Ауыл шаруашылығында осындай жәндіктерді көбейту шегірткелердің көбеюін шектеуге көмектеседі.
2. Биологиялық препараттарды қолдану
Кейбір микроағзалар шегірткелердің көбеюін тежейді. Мысалы, Metarhizium anisopliae деген саңырауқұлақ түрі шегірткелердің денесіне еніп, олардың тіршілігін жояды. Мұндай биологиялық құралдар экологияға зиян келтірмей, шегіртке санын азайтуға көмектеседі.
3. Арамшөптерден тазарту
Шегірткелер көбінесе арамшөптерде көбейіп, олармен қоректенеді. Сондықтан егістік пен бақшаны таза ұстау шегірткелердің таралуына жол бермейді.
4. Сарымсақ пен пияз бүріккішін қолдану
Табиғи репеллент ретінде сарымсақ пен пияздың иісі шегірткелерді үркітеді. Бұл үшін 1 литр суға 100 грамм сарымсақ пен пиязды араластырып, өсімдіктерге бүркуге болады.
Химиялық инсектицидтерді қолдану
Егер табиғи әдістер көмектеспесе, химиялық инсектицидтерді пайдалануға болады. Ең жиі қолданылатын инсектицидтер:
- Малатион – шегірткелерге қарсы өте тиімді.
- Дельтаметрин – өсімдіктерге зиян келтірмей, тек шегірткелерді жояды.
- Фипронил – топыраққа сіңіп, жәндіктердің көбеюіне жол бермейді.
Алайда, инсектицидтерді қолдану кезінде қауіпсіздік ережелерін сақтау маңызды. Оларды дұрыс мөлшерде қолданбаса, топырақ пен суды ластауы мүмкін.
Шегірткелерге қарсы алдын алу шаралары
Шегірткелерден құтылу үшін ең жақсы шешім – алдын алу шараларын уақытылы қолдану.
- Егіншілікте ауыспалы егісті (севооборот) пайдалану – бұл шегірткелердің бір жерде шоғырлануына жол бермейді.
- Топырақты терең қопсыту – жұмыртқалардың дамуын тежейді.
- Суару жүйесін жақсарту – ылғалдылығы жоғары жерлерде шегірткелер аз болады.
- Шөп пен арамшөптерді уақтылы шабу – олардың көбейетін ортасын жояды.
