Жан күйі мен қамқорлық: “Жаным, қалай жағдайың?” деген сөздің маңызы

Адамның көңіл күйі мен ішкі жан дүниесінің жағдайы – оның өмір сүру сапасына тікелей әсер ететін маңызды факторлардың бірі. Өмірдің әр сәті әртүрлі күйде өтеді: бірде қуанышқа толы, бірде мұңға, кейде бейтараптыққа бой алдырамыз. Ал дәл осы сәттерде біреуден “Жаным, қалай жағдайың?” деген жылы сұрақты есту – рухани демеу болары сөзсіз.

Жан дүниенің жағдайы неге маңызды?

Адам баласы тек физикалық қана емес, сонымен қатар эмоционалдық және психологиялық тұрғыда да тіршілік етеді.
Ішкі күйдің тұрақтылығы – адамның шешім қабылдауына, өмірге деген көзқарасына, қарым-қатынасына тікелей ықпал етеді.

• Егер адам өзін ішкі жағынан жайлы сезінсе, ол өз ортасында белсенді, позитивті бола алады.
• Ал күйзеліс, уайым, үмітсіздік – керісінше, адамның белсенділігін төмендетіп, тіпті денсаулығына әсер етеді.

Сондықтан, жан күйін түсіну және қабылдау – өмір сүру мәдениетінің ажырамас бөлігі болуы тиіс.

Сезімдерді ашық білдіру – әлсіздік емес

Қазақ қоғамында ер адамдарға көбінесе “жылама”, “мықты бол”, “сезім көрсетпе” деген ұстанымдар жиі айтылады. Әйел адамдар да кейде “бәріне шыдау керек” деп, ішкі толғанысын ішіне сақтап жүреді. Бірақ бұл – қате түсінік.

Сезімді айту – бұл әлсіздік емес, бұл – батырлық.
Өз сезімін мойындау, көмектен бас тартпау – адамның өзін-өзі бағалауына, ішкі гармония табуына ықпал етеді.

Мысалы, бір жақыныңыз уайымдаса немесе шаршап жүрсе, оған “Сенің жағдайың қалай?” деп сұрау – оған өз қамқорлығыңызды көрсетудің қарапайым әрі әсерлі жолы.

Жан дүниені тыныштандыру жолдары

Адам өз жанын емдей алуы үшін оған құралдар мен уақыт қажет. Міне, жан күйін жақсартудың бірнеше жолдары:

1. Табиғатқа шығу

Табиғат – адам жанын тыныштандыратын ең табиғи құрал. Таза ауада серуендеу, су дыбысын тыңдау, жасыл желекке қарау – ми мен жүрекке ем.

2. Эмоцияны жазу

Жан күйін түсіну үшін күнделік жүргізу өте тиімді. Не сезінгеніңізді, не мазалағанын қағаз бетіне түсіріп отыру – сіздің ішкі күйіңізбен байланыс орнатуыңызға көмектеседі.

3. Рухани әңгіме

Жақын досыңызбен не маманмен (психологпен) сөйлесу – өз ойыңызды реттеуге мүмкіндік береді. Кейде тек тыңдай білетін адам керек.

4. Музыка мен өнер

Сүйікті музыка тыңдау, сурет салу, өлең жазу – бұл да жан күйін реттейтін әдістердің бірі. Өнер – жанның тілі.

5. Рухани кітаптар оқу

Өзге адамдардың өмірлік тәжірибелерімен, даналықтарымен танысу – өзіңізге бағыт табуға сеп болады.

Айналаңдағы адамдардың жағдайын білу – қамқорлықтың белгісі

Біз күнде жұмыс істейміз, сабағымызды оқимыз, отбасылық тіршілігімізбен айналысамыз. Бірақ осы қарбалас күндерде жақындарымыздың қалай екенін ұмытып кетуіміз мүмкін.

Уақыт тауып, жақын адамдарыңыздан:

• “Қалайсың?”
• “Саған не керек?”
• “Соңғы кезде не сезініп жүрсің?”

деген сұрақтарды қою – олардың жанын елемей қоймайтыныңызды білдіреді.

Бұл – тек жай әңгіме емес, бұл – эмоционалды қолдау көрсету жолы.

Балалар мен жастардың жан дүниесіне назар аудару

Қазіргі қоғамда балалар мен жастар күйзелістен жиі зардап шегеді. Мектептегі қысым, әлеуметтік желідегі салыстыру, отбасындағы түсінбеушілік – бәрі олардың жан күйіне әсер етеді.

Сондықтан, баланың жүрегіне жол табу – тек ата-ананың емес, бүкіл қоғамның міндеті. Күн сайын болсын, аптасына бір рет болсын, оларға шын көңілмен қарап, жай ғана:

“Жаным, қалай жағдайың?”

деп сұрап қою – олардың өзін жалғыз емес екенін сезіндіреді.

Өзіңізге де сол сұрақты қойыңыз

Көп адам айналасындағылардың жағдайына алаңдап, өзіне көңіл бөлмей қалады. Бірақ өзіңізбен сөйлесу, өз ішкі үніңізді есту – нағыз рухани даму жолы.

• Бүгін не сезіндіңіз?
• Не қуантты?
• Не уайымдатты?
• Өз-өзіңізді қалай қолдай аласыз?