Ыстықты Қалай Түсіруге Болады – Қауіпсіз әдістер
Кейде адам өзін жайсыз сезінгенде, дене қызуы көтерілуі мүмкін. Бұл – ағзаның инфекциямен немесе басқа бір ауытқушылықпен күресуінің табиғи белгісі. Бірақ қызу тым жоғарылап кетсе, ол қауіпті жағдайларға алып келуі мүмкін. Сондықтан оны уақытында бақылап, қажет кезде түсіру маңызды. Бұл мақалада ыстықты қалай түсіруге болады деген сұраққа жан-жақты әрі қарапайым тілмен жауап береміз.
1. Қызудың себептерін анықтау
Ең алдымен, қызудың неден пайда болғанын түсініп алу керек. Себепке байланысты әрекет ету – ең тиімді жол.
- Вирустық инфекциялар (тұмау, ЖРВИ) – жиі кездесетін себептердің бірі.
- Бактериялық инфекциялар – мысалы, ангина немесе пневмония.
- Иммундық жүйенің реакциялары, аллергия немесе вакцинадан кейінгі қызу.
- Созылмалы қабыну процестері – егер қызу ұзаққа созылса.
- Балаларда кейде тістің шығуы да дене қызуын тудырады.
Егер қызу бірнеше күнге созылып, қосымша белгілер (бас ауруы, жөтел, дененің сырқырауы, бөртпе) пайда болса, міндетті түрде дәрігерге жүгіну қажет.
2. Қызуды қашан түсіру керек?
Кейбір адамдар қызу көтерілсе болды, бірден оны түсіруге тырысады. Бірақ бұл әрдайым дұрыс емес.
- 37°C–38°C – жеңіл деңгей. Ағза инфекциямен белсенді күресіп жатыр, сондықтан бұл деңгейдегі қызуды әдейі түсіру қажет емес.
- 38.5°C–39°C – орташа деңгей. Бұл кезде адам өзін жайсыз сезінуі мүмкін, сондықтан ыңғайсыздықты жою үшін қызуды түсіруге болады.
- 39°C және жоғары – жоғары қызу. Бұл қауіпті болуы мүмкін, әсіресе балалар мен қарт адамдар үшін. Мұндай жағдайда шара қолдану міндетті.
3. Үй жағдайында қызуды түсіру жолдары
Егер дәрігерге баруға мүмкіндік болмаса, төмендегі әдістерді қолдануға болады:
Су ішуді ұмытпаңыз
Қызу кезінде ағза көп сұйықтық жоғалтады. Бұл сусыздануға әкелуі мүмкін. Күніне 2–3 литр таза су, сорпа немесе шөп шайларын ішкен дұрыс. Сұйықтық ағзаны салқындатып, тер арқылы токсиндерді шығаруға көмектеседі.
Денеңізді салқындатыңыз
- Жеңіл киім киіңіз.
- Бөлме температурасын 20–22°C деңгейінде ұстаңыз.
- Қолыңызға, аяғыңызға, маңдайыңызға дымқыл компресс қойыңыз.
- Балаларға сірке суы немесе спиртпен сүртуге болмайды – бұл тері арқылы сіңіп, улануға әкелуі мүмкін.
Жатып демалыңыз
Ағзаға демалу қажет. Көп қозғалу қызуды одан сайын көтеруі мүмкін. Тыныштық режимін сақтаған дұрыс.
Қызу түсіретін дәрілер
Тек қажет жағдайда ғана:
- Парацетамол – қауіпсіз және балаларға да қолданылады.
- Ибупрофен – қабынуға қарсы әсері бар.
Бірақ бұл дәрілерді дәрігердің кеңесімен қабылдаған дұрыс. Дозасын асыру қауіпті.
4. Қандай жағдайларда бірден дәрігерге бару керек?
Қызуды үй жағдайында түсіру мүмкін болмаған кезде, мынадай белгілерге ерекше мән беру керек:
- Қызу 3 күннен ұзақ сақталса.
- Адам есін жоғалта бастаса немесе санасы шатаса.
- Тыныс алу қиындаса, деміксе.
- Балада құрысу, көгеру, терінің бозаруы байқалса.
- Қызумен бірге бөртпе, құсу, диарея болса.
Мұндай жағдайларда өзіңіз ем қолданбай, тез арада медициналық көмекке жүгінген жөн.
5. Халықтық емдерге абай болыңыз
Халық арасында кең тараған әдістер көп – мысалы, табанға сірке су жағу, түймедақпен сүрту, немесе бал қосылған сүт ішу. Бірақ бұл әдістердің барлығы бірдей тиімді емес. Кейбірі тіпті зиян болуы мүмкін.
Мысалы:
- Балаларға жоғары температура кезінде бал немесе сүт беру асқазанға ауырлық түсіруі мүмкін.
- Сірке суын сумен араластырмай жағу – теріні күйдіреді.
- Дене қызып тұрғанда қалың көрпемен орап тастау – қауіпті.
