Скрытый номерді қалай алып тастауға болады — Қауіпсіз қоңыраулар
Сізге беймәлім нөмірден қоңырау келіп, мазасыздық тудырды ма? Мұндай сәтте кім қоңырау шалғанын білгіңіз келетіні сөзсіз. Қазіргі заманда анонимді қоңыраулар жиі кездеседі және олардың кейбірі алаяқтық немесе маркетингтік мақсатта жасалады. Бұл мақалада біз жасырын нөмірлерді анықтаудың және болашақта мұндай қоңыраулардың алдын алудың тиімді жолдарын қарастырамыз.
1. Жасырын қоңыраулар деген не?
Жасырын немесе скрытый номер – бұл қоңырау шалушы өзінің телефон нөмірін әдейі немесе автоматты түрде жасырып, қабылдаушы тарапқа оны көрсетпейтін жағдайда пайда болатын құбылыс. Мұндай қоңырауларда телефон экранында “Жасырын нөмір”, “Беймәлім” немесе “Нөмір анықталмады” деген жазу шығады.
2. Мұндай қоңыраулар не үшін жасалады?
Жасырын нөмір арқылы қоңырау шалудың бірнеше себебі болуы мүмкін:
- Маркетингтік жарнамалар – компаниялар сіздің рұқсатыңызсыз өз қызметтерін жарнамалай алады.
- Алаяқтық әрекеттер – өзін банк қызметкері немесе мемлекеттік орган өкілі ретінде таныстырып, жеке деректерді сұрауы мүмкін.
- Пранкерлер немесе қудалау – жеке өміріңізге қол сұғу немесе жай ғана мазалау мақсатында қоңырау шалынуы ықтимал.
- Қауіпсіздік мақсатында – кейде құқық қорғау органдары немесе жеке тергеушілер заңды негізде нөмірді жасыруы мүмкін.
3. Мұндай қоңыраулардан қалай қорғануға болады?
а) Оператор арқылы қызметті өшіру
Кейбір ұялы байланыс операторлары клиенттерге анонимді қоңырауларды бұғаттау қызметін ұсынады. Бұл қызметті қосу арқылы сізге тек ашық нөмірден қоңырау шалуға мүмкіндік беріледі, ал жасырын нөмірлер автоматты түрде бұғатталады.
Мысалы:
- Beeline: 110771# пәрменін теру арқылы “Қара тізім” қызметін қосуға болады.
- Kcell/Activ: Қолданба арқылы немесе *160# пәрменін пайдаланып, сүзгілеу қызметін қосуға болады.
- Tele2/Altel: Жеке кабинет арқылы сүзгілеуді белсендіру мүмкіндігі бар.
ә) Смартфонның мүмкіндіктерін пайдалану
Көптеген заманауи смартфондарда белгісіз немесе жасырын нөмірлерден келетін қоңырауларды бұғаттайтын функция бар.
Android:
- Телефон қолданбасына кіріңіз.
- Үш нүктелі мәзірді ашып, “Параметрлерге” өтіңіз.
- “Қоңырау сүзгілері” немесе “Нөмір бұғаттау” бөлімін таңдаңыз.
- “Жасырын нөмірлерді бұғаттау” опциясын белсендіріңіз.
iPhone:
- “Параметрлер” бөліміне кіріңіз.
- “Телефон” мәзірін ашыңыз.
- “Белгісіздер мен жасырындарды үнсіз режимге қою” функциясын қосыңыз.
б) Үшінші тарап қосымшаларын қолдану
Егер сіздің құрылғыңызда бұғаттау функциясы болмаса, арнайы қосымшаларды қолдануға болады:
- Truecaller – қоңырау шалушының кім екенін анықтайды, және жасырын нөмірлерден қорғау мүмкіндігін ұсынады.
- Call Blocker – қалаусыз және жасырын қоңырауларды автоматты түрде бұғаттайды.
- Hiya – қауіпсіздікті қамтамасыз ететін қосымша, телефон алаяқтарына қарсы қорғаныс ұсынады.
Бұл қосымшалардың көбісі ақысыз нұсқада қолжетімді, бірақ кеңейтілген функциялар үшін жазылым қажет болуы мүмкін.
в) Құқық қорғау органдарына жүгіну
Егер сізге тұрақты түрде жасырын нөмірден қоқан-лоққы жасалса немесе мазалау әрекеттері орын алса, бұл – құқықбұзушылық болып есептеледі. Мұндай жағдайда:
- Қоңырау деректерін жазып алып, дәлел жинаңыз (мысалы, қоңырау уақыты мен жиілігі).
- Байланыс операторыңызбен хабарласып, нақты мәліметтерді талап етіңіз.
- Полицияға немесе прокуратураға арыздануға толық құқығыңыз бар.
Құқық қорғау органдары операторлардан қажетті ақпаратты заңды түрде сұратып ала алады, бірақ бұл процесс біраз уақытты талап етеді.
4. Қоңырау шалушыны анықтау мүмкін бе?
Техникалық тұрғыдан жасырын нөмірлерді анықтау әрдайым мүмкін бола бермейді, өйткені бұл ақпарат оператор деңгейінде жасырылады. Бірақ кейбір жағдайларда арнайы сұраныс арқылы оператор жасырын нөмір иесін анықтай алады, әсіресе егер бұл заңбұзушылықпен байланысты болса.
5. Болашақта мұндай қоңыраулардың алдын алу үшін кеңестер
- Телефон нөміріңізді тек сенімді адамдармен бөлісіңіз.
- Күдікті сілтемелерге өтпеңіз және жеке деректерді телефон арқылы таратпаңыз.
- Блоктау және сүзгілеу мүмкіндіктерін белсенді түрде пайдаланыңыз.
- Қосымшаларды жиі жаңартып отырыңыз және қауіпсіздік параметрлерін тексеріңіз.
