Кертартпа Мінездерден Қалай Арыламыз эссе

Адам баласы дүниеге келген сәттен бастап өмір бойы дамып, жетіліп отырады. Бұл үдеріс тек сыртқы бейнемен немесе біліммен шектелмейді – ішкі жан-дүниеміз, мінез-құлқымыз да үлкен рөл атқарады. Мінез – адамның өмір салтына, қарым-қатынасына, жетістікке жету жолына тікелей әсер ететін қасиет. Бірақ әркімнің бойында кездесе беретін бір кедергі бар – өзгерістен қорқу, жаңашылдықты қабылдамау. Мұндай қасиет кейде адамды кері тартып, өмірін тоқырауға әкеледі. Оны халық тілінде кертартпа мінез деп атайды.

Кертартпа мінез – адамның даму жолындағы негізгі кедергілердің бірі. Бұл мінез түрі адамға сенімсіздік тудырып, өз-өзіне шектеу қойғызады. Мысалы, жаңа бір істі бастауға ниеттенсе де, «менен келмейді», «қазір уақыты емес» деп кейінге шегере береді. Мұндай ойлар жиі қайталана берсе, адам бір орында тапталып қалып қояды.

Мінездің түп тамырын түсіну

Мінез – қалыптасқан, бірақ өзгермейтін нәрсе емес. Ол тәрбиеге, ортаға, өмірлік тәжірибеге байланысты өзгеріп отырады. Яғни, кертартпа мінезден арылуға әбден болады. Ең бастысы – соны қалай істеу керектігін түсіну. Адам өз мінезіндегі әлсіз тұстарды мойындап, оларды түзетуге ұмтылса, кез келген өзгеріс мүмкін.

Өзгеріске алғашқы қадам – өзін тану

Өзін-өзі тану – даму жолының алғашқы баспалдағы. Көп адамдар өз бойындағы кемшіліктерді байқамайтын немесе байқағысы келмейтін жағдайға тап болады. Бұл – өзіне сенімсіздіктен туындайды. Кертартпа мінездерден арылу үшін адам, ең алдымен, өз ішкі әлеміне үңіліп, не нәрсе кедергі жасап тұрғанын түсініп алуы керек. Бұл үшін күнделік жүргізу, өзін-өзі талдау, медитация жасау сияқты әдістер көмектеседі.

Қорқынышты – мүмкіндікке айналдыру

Адам өмірінде жаңа нәрседен қорқу – табиғи құбылыс. Бірақ сол қорқынышпен жұмыс істеп үйрену – жетістікке апарар жол. Көп жағдайда біз өзімізге шектеу қоямыз: «Жаңа жұмысқа барсам, сүрініп қалам», «Мына жобаны бастасам, сәтсіз болар» деп. Бұл ойлар – кертартпа мінездің нақты белгілері. Олардың орнына «Мен тырысып көремін», «Мүмкіндік бар» деген сенімді ойлар қалыптастыру қажет.

Ортаның рөлі

Адам қандай ортада жүрсе, сол ортаға бейімделеді. Егер айналаңыздағы адамдардың бәрі өзгерістен қорқатын, бір сарынды өмір сүретін жандар болса, сіздің де соған бейімделуіңіз ықтимал. Сол себепті өзіңізді шабыттандыратын, жаңа нәрсеге ұмтылатын адамдармен араласуға тырысыңыз. Олар сізге мотивация береді, өзіңіздің де бойыңыздағы күш-қуатты оятуға көмектеседі.

Шағын жеңістер – үлкен өзгерістердің бастауы

Өзгеріс бірден болмайды. Бірақ күнделікті кішкентай қадамдармен алға ұмтылу үлкен нәтижелерге әкеледі. Мысалы, бір күні жаңа хоббимен айналысу, бейтаныс адаммен әңгіме бастау, бұрын барып көрмеген жерге бару – осындай қарапайым істер де кертартпа мінездің тамырын қиюға көмектеседі. Ең бастысы – тоқтап қалмау.

Ішкі диалогты өзгерту

Көп жағдайда адамды кері тартатын нәрсе – ішкі диалог. Біздің өзімізбен қалай сөйлесетініміз өте маңызды. Егер адам үнемі өзін сынап, сенімсіздік танытса, бұл ішкі уәжді төмендетеді. Ал егер «Менің қолымнан келеді», «Мен бұған лайықпын» деген сеніммен өмір сүрсе, ол сөзсіз өзгеріс әкеледі.

Уақытты тиімді пайдалану

Кертартпа мінез көбіне уақытты дұрыс пайдаланбаудан да туындайды. Егер адам күнделікті өмірін мақсатсыз, бірсарынды әрекеттермен өткізіп жүрсе, оның бойында жалқаулық, енжарлық секілді қасиеттер қалыптасады. Сондықтан күнді нақты жоспарлап, әр сәтті пайдалы іске арнауға тырысу керек.

Қателесуден қорықпау

Қателік – дамудың бір бөлігі. Тіпті әлемге әйгілі тұлғалар да талай рет сүрінген. Бірақ олар тоқтап қалмай, әр қателіктен сабақ алған. Сондықтан кертартпа мінезден арылу үшін, ең алдымен, қателесуден қорықпауды үйрену керек. Өйткені әрбір сәтсіздік – келесі табыстың баспалдағы.