Аэробты және анаэробты жаттығулардың айырмашылығы
Күнделікті қозғалыс пен денсаулыққа пайдалы өмір салты туралы әңгіме қозғалса, көбіміз «жүгіру», «жаяу жүру» немесе «велосипед тебу» сияқты әрекеттерді елестетеміз. Бұл әрекеттер – аэробты жаттығулар деп аталады. Олар жүрек пен өкпенің жұмысын жақсартып, денені оттегімен қамтамасыз етуге негізделген. Ал, екінші жағында анаэробты жаттығулар бар — бұлшықет күшін арттыруға бағытталған, мысалы, ауыр көтеру немесе қысқа уақыттық спринт.
Аэробты жаттығулар дегеніміз не?
Аэробты жаттығулар — бұл ұзақ уақыттық, бірқалыпты қарқынмен орындалатын физикалық белсенділік. Бұған:
- жаяу немесе жылдам жүру,
- велосипед тебу,
- жүзу,
- билеу және жеңіл жүгіру жатады.
Бұл жаттығулар кезінде дене энергияны оттегі арқылы алады, яғни жүрек-қантамыр жүйесі мен тыныс алу жүйесі белсенді жұмыс істейді.
Анаэробты жаттығулармен салыстырғанда артықшылықтары
- Жүрек пен өкпе саулығына әсері зор. Аэробты жаттығулар жүрек бұлшықетін күшейтіп, қан айналымын жақсартады. Уақыт өте келе қан қысымын төмендетіп, инсульт пен жүрек ауруларының қаупін азайтады.
- Артық салмақтан арылуға көмектеседі. Қалыпты қарқынмен ұзақ уақыт жаттығу калорияны көптеп жағады, бұл артық салмақпен күресте тиімді әдіс.
- Көңіл күйді жақсартады. Аэробты қозғалыс кезінде эндорфин деп аталатын «бақыт гормондары» бөлінеді. Бұл күйзелісті азайтып, ұйқыны жақсартады.
- Ұзақ мерзімді төзімділікті арттырады. Мысалы, жүгіру немесе жүзу секілді жаттығулар адамның күнделікті өмірде шаршамай ұзақ уақыт белсенді болуына көмектеседі.
- Созылмалы аурулардың алдын алады. Диабет, холестерин жоғарылауы сияқты дерттердің қаупін төмендетеді. Бұл жаттығуларды күн сайын 30 минуттан орындау – денсаулықты ұзақ мерзімге сақтаудың қарапайым жолы.
Қайсысы сізге лайық?
Әрине, аэробты жаттығулардың анаэробты жаттығуларға қарағанда артықшылықтары бар. Бірақ екеуі де денсаулық үшін маңызды. Анаэробты жаттығулар бұлшықетті күшейтіп, күш пен қуатты арттырса, аэробты жаттығулар жүрек, өкпе және жалпы төзімділік үшін тиімді.
Ең жақсысы – екі түрін де өз өміріңізге үйлестіре енгізу. Мысалы, аптаның үш күні жаяу жүру немесе жүгіру, ал қалған күндері жеңіл салмақпен күш жаттығуларын жасау.
