Аэробты және анаэробты жаттығулар: Негізгі айырмашылықтар
Дене белсенділігі денсаулықты нығайтып, өмір сапасын арттыратын маңызды құрал екенін бәріміз білеміз. Алайда әр жаттығу түрінің өзіндік ерекшеліктері бар. Бұл мақалада аэробты жаттығулардың табиғаты мен олардың анаэробты жаттығуларға қарағанда ерекшеліктерін қарастырамыз.
Аэробты және анаэробты жаттығулар деген не?
Аэробты жаттығулар – бұл ұзақ уақыт бойы тұрақты қарқында орындалатын дене белсенділігінің түрі. Мысалы, жүру, жүгiру, жүзу, велосипед тебу. Бұл жаттығулар кезінде дене энергияны оттегі арқылы өндіреді. Яғни, ағза жаттығу барысында оттегіні тиімді пайдалана отырып, бұлшықеттерге қажетті энергияны үздіксіз жеткізіп отырады.
Ал анаэробты жаттығулар – бұл жоғары қарқынмен, бірақ қысқа мерзімге созылатын белсенділік. Мысалы, ауыр атлетика, қысқа қашықтыққа спринт, HIIT (жоғары қарқынды интервалды жаттығулар). Бұл кезде ағза энергияны оттегі қатысынсыз, ішкі қорлар есебінен өндіреді.
Қарқындылық жағынан айырмашылық
Аэробты жаттығулардың анаэробты жаттығуларға қарағанда қарқындылығы төмен. Бұл олардың ұзақ уақыт бойы орындалуына мүмкіндік береді. Мысалы, адам 30–60 минут бойы жай жүгіре алады, бірақ жоғары жылдамдықта тек бірнеше минут қана шыдайды.
Аэробты жаттығулардың қарқыны төмен болғанымен, олар жүрек-қантамыр жүйесін тиімді жаттықтырады, калорияны баяу, бірақ тұрақты түрде жағуға көмектеседі. Бұл – артық салмақтан арылғысы келетіндер мен жалпы төзімділікті арттырғысы келетіндер үшін таптырмас әдіс.
Қай жаттығу түрі жақсы?
Екеуінің де пайдасы зор. Аэробты жаттығулар – жүрек пен өкпе саулығы үшін пайдалы, қан айналымын жақсартады және күйзелісті азайтады. Ал анаэробты жаттығулар бұлшықет көлемін арттырып, күш-қуатты күшейтеді.
Ең тиімдісі – екеуін де біріктіріп қолдану. Аптасына бірнеше күн аэробты жүктеме, ал қалған күндері анаэробты жаттығулар жасау арқылы сіз денсаулығыңызды жан-жақты жақсарта аласыз.
