Химиотерапия дан кейінгі күтім: Денсаулықты қалпына келтіру жолдары

Химиотерапия — қатерлі ісікке қарсы қолданылатын қуатты ем түрі. Бұл әдіс ағзадағы қатерлі жасушаларды жоюға бағытталғанымен, сау жасушаларға да әсер етуі мүмкін. Сондықтан емнен кейінгі кезең — өте маңызды әрі ерекше назарды қажет ететін уақыт.
Неліктен күтім маңызды?
Химиотерапиядан кейін ағзаның қорғаныш қабілеті әлсірейді, ішкі ағзалар мен жүйелердің қызметі уақытша бұзылады. Иммунитет төмендейді, шаршағыштық күшейеді, ас қорыту жүйесі бұзылады, шаш түсіп, тері мен тырнақтарда өзгерістер пайда болуы мүмкін. Осындай өзгерістерді жеңілдетіп, денсаулықты қалпына келтіру үшін дұрыс күтім қажет.
Тиімді күтімнің негізгі бағыттары:
1. Тамақтану
- Ағзаға қажетті дәрумендер мен минералдарды алу үшін теңгерімді және табиғи өнімдерге бай тамақтану керек.
- Жемістер мен көкөністер, ақуызға бай тағамдар (мысалы, балық, жұмыртқа, сүт өнімдері) пайдалы.
- Өңделген, қант пен тұзы көп тағамдардан аулақ болу ұсынылады.
2. Су ішу режимі
Суды жеткілікті мөлшерде ішу — ағзадан зиянды заттарды шығару мен жасушаларды қалпына келтірудің негізгі жолы. Күніне кем дегенде 1,5–2 литр су ішу ұсынылады.
3. Демалыс және ұйқы
Химиотерапиядан кейін шаршау сезімі жиі кездеседі. Күндізгі және түнгі тынығу ағзаның қайта қалпына келуіне көмектеседі. Ұйқы гигиенасын сақтау — денсаулыққа оң әсер етеді.
4. Физикалық белсенділік
Күш-қуатыңызға байланысты жеңіл жаяу жүру немесе тыныс алу жаттығулары пайдалы. Бұл қан айналымын жақсартып, көңіл-күйді көтеруге көмектеседі.
5. Психологиялық қолдау
Кейбір науқастарда емнен кейін үрей, күйзеліс немесе жалғыздық сезімдері пайда болады. Мұндай жағдайда психологпен жұмыс істеу немесе қолдау топтарына қосылу — маңызды қадам.
6. Тұрақты бақылау
Ем аяқталғаннан кейін де дәрігермен байланыста болу, жоспарлы тексерістерден өту — денсаулықтың сақталуына кепіл болады.