Клаустрофобия деген не: Себептері мен Емдеу Жолдары
Көпшілігіміз тар, жабық кеңістіктерде өзімізді жайсыз сезінетін кездеріміз болады. Бірақ кей адамдар үшін мұндай жағдайлар — жай ғана ыңғайсыздық емес, нағыз үрейдің себебі. Бұл құбылысты медицинада клаустрофобия деп атайды.
Клаустрофобия — бұл психологиялық бұзылыс, яғни үрейлі жағдайлардан туындайтын фобия. Ол көбінесе лифт, ұшақ, терезесі жоқ бөлмелер немесе тіпті адамдар көп жиналған шағын орындарда байқалады. Мұндай жағдайда адам өзін тығырыққа тірелгендей сезінеді, тынысы тарылып, жүрегі қағады, кейде тіпті есінен тануға дейін барады.
Белгілері қандай?
Клаустрофобиясы бар адам мынадай жағдайларды сезінуі мүмкін:
- Тыныс алудың қиындауы
- Жүрек соғысының жиілеуі немесе кеуде тұсының қысылуы
- Терлеу немесе діріл
- Басын айналдыру немесе есеңгіреу
- Қашып шығуға деген күшті қажеттілік
Бұл белгілер кенеттен және күтпеген жағдайда пайда болады. Фобия адам өмір сапасына айтарлықтай әсер етуі мүмкін, себебі ол күнделікті жағдайлардан қашуға тырысады.
Себептері неде жатыр?
Клаустрофобия көбінесе балалық шақта басталады. Бұған бұрынғы жағымсыз тәжірибе (мысалы, лифт ішінде ұзақ тұрып қалу), ата-ананың қорқыныштары немесе генетикалық бейімділік себеп болуы мүмкін. Миымыз қауіпті жағдайды дұрыс бағалай алмай, қалыпты нәрсеге қауіп ретінде жауап береді.
Қалай емдеуге болады?
Жақсы жаңалық — клаустрофобияны жеңуге болады. Емдеудің ең тиімді тәсілдерінің бірі — когнитивті мінез-құлықтық терапия (КМТ). Бұл әдіс адамның қорқыныштарын анықтап, олармен дұрыс жұмыс істеуге үйретеді. Сонымен қатар:
- Демалу жаттығулары мен медитация үрей кезінде көмектеседі
- Кәсіби психотерапевтпен жұмыс — фобияның себебін табуға және шешуге көмектеседі
- Кейбір жағдайларда дәрі-дәрмек қолданылуы мүмкін, бірақ бұл әрқашан маманның кеңесімен ғана жүзеге асырылады
