Тимус деген не – Иммундық жүйедегі рөлі
Адам ағзасында көптеген ерекше қызмет атқаратын мүшелер бар, олардың кейбірі бізге бала кезден таныс болса, кейбірі туралы кейінірек ғана естиміз. Солардың бірі — тимус. Бұл кішкентай ғана без болса да, иммундық жүйенің қалыптасуына шешуші әсер ететін негізгі құрылымдардың бірі.
Тимустың рөлі қандай?
Тимус — ағзаның қорғаныс жүйесінің “оқу орны” іспеттес. Ол иммундық жүйенің жасушаларын, әсіресе Т-лимфоциттерді жетілдіріп, оларға “өз” бен “бөтенді” ажыратуды үйретеді. Бұл Т-жасушалар кейін ағзаға енген бактерия, вирус сияқты бөгде агенттермен күресуде басты рөл атқарады.
Тимус қайда орналасқан?
Тимус көкірек қуысында, төс сүйегінің артында орналасады. Ол бала кезде үлкендеу болып келеді, өйткені дәл сол уақытта иммундық жүйе белсенді түрде қалыптасады. Жас өскен сайын тимус кішірейіп, майлы тінге айнала бастайды. Бұл табиғи процесс — инволюция деп аталады.
Тимустың қызметі неге маңызды?
- Ағзаның алғашқы қорғаныс қабатын қалыптастырады.
- Аутоиммунды аурулардың алдын алуға көмектеседі, себебі Т-жасушалар тимуста “өз” жасушаларға шабуыл жасамауды үйренеді.
- Иммундық жүйенің тепе-теңдігін ұстап тұрады, бұл әсіресе балалар мен жасөспірімдер үшін аса маңызды.
Қызықты дерек
Тимус жойылған не зақымдалған жағдайда, ағзаның сыртқы жұқпаларға қарсы тұру қабілеті айтарлықтай төмендейді. Сол себепті оның саулығын сақтау иммундық жүйенің тұрақты жұмыс істеуіне тікелей әсер етеді.
