Ганглия деген не – жүйке жүйесінің негізгі буыны

Адам ағзасының жүйке жүйесі – өте күрделі және нәзік механизм. Ол миды, жұлынды және көптеген жүйке талшықтарын қамтиды. Осы құрылымдардың арасында ганглия деген не деген сұрақ жиі туындайды. Қарапайым тілмен айтқанда, ганглия – бұл жүйке жасушаларының (нейрондардың) шоғырланған тобы, яғни жүйке түйіні.

Ганглияның негізгі қызметі

Ганглиялар – сигналдарды өңдейтін және жеткізетін орталықтар. Олар шеткері жүйке жүйесінде орналасып, орталық жүйке жүйесі мен дененің түрлі бөліктері арасындағы байланысты қамтамасыз етеді. Мысалы:

• Ауырсыну, қысым, температура сияқты сезімдер ганглиялар арқылы мида қабылданады.
• Олар қозғалысты басқаруға және автоматты әрекеттерге (мысалы, жүрек соғысы, ішек жұмысы) қатысады.

Түрлері қандай?

Ганглиялар екі негізгі топқа бөлінеді:

1. Сенсорлық (афферентті) ганглиялар – сырттан келетін ақпаратты қабылдап, миға жеткізеді.
2. Автономды (вегетативті) ганглиялар – ішкі органдардың жұмысын реттеуге жауап береді.

Неліктен маңызды?

Ганглиялар зақымданса, жүйке жүйесінің жұмысы бұзылып, ауырсыну, жансыздану немесе бұлшықет әлсіздігі пайда болуы мүмкін. Бұл, мысалы, герпес вирусы тудыратын ганглионит кезінде жиі кездеседі.