Әзірбайжан мен Армения бейбітшілік орнатты: Трамптың “TRIPP” бағыты мен жаңа келісім
1. Трамптың рөлі мен тарихи кездесу
АҚШ президенті Дональд Трамп жақында Ақ үйде Әзербайжан президенті Ильхам Әлиев пен Армения премьер-министрі Никол Пашинянды қабылдады. Бұл кездесу тарихи болып саналады, себебі оған қол қойылған декларация бойынша, Әзербайжан мен Армения арасындағы ұзақ уақыт бойы жалғасқан әскери қақтығыстарға нүкте қойылып, бейбіт келісім орнатылды.
«Біз ақырынында көптен күткен бейбітшілікке жеттік», — деді Трамп кездесуде.
2. Әзербайжан мен Армения арасындағы бейбітшілік
Трамптың айтуынша, Армения мен Әзербайжан енді барлық әскери қақтығыстарды тоқтатты, сонымен қатар екі ел арасындағы сауда байланыстары жаңғыртылды. Алда дипломатиялық қатынастарды дамытып, бір-бірінің егемендігі мен аумақтық тұтастығын құрметтеу туралы міндеттемелер алынды. Бұл келісім тек қақтығыстарды тоқтату ғана емес, аймақтағы тұрақтылық пен ынтымақтастықтың болашағына да оң әсер етеді.
3. Зангезур дәлізі және Трамптың ерекше рөлі
Ерекше назар аударуға тұратын тағы бір мәселе — Зангезур дәлізі төңірегіндегі дауды тоқтату. Бұл дәліз екі ел үшін стратегиялық маңызға ие болғанымен, ұзақ жылдар бойы талас-тартыс тудырып келген еді. Трамп бұл мәселені халықаралық бейбітшілік пен өркендеу үшін маңызды қадам ретінде атап өтті.
Қызықтысы, АҚШ президенті осы дәлізге өзінің атымен аталған жаңа бейбітшілік бағытты ұсынды. Бұл бағыттың атауы TRIPP — Трамптың халықаралық бейбітшілік пен өркендеуге бағытталған жоспары болып белгіленді. Ақ үйдегі келісімге қол қою рәсімі «TRIPP бейбітшілік саммиті» деп аталды, бұл оқиға аймақтық және халықаралық деңгейде үлкен маңызға ие болды.
Мен арнайы өтініш жасамадым, бірақ дәлізге менің атымды қою мен үшін үлкен құрмет», — деді Трамп.
4. Қорытынды: жаңа мүмкіндіктер мен ұзақ мерзімді бейбітшілік
Бұл тарихи кездесу мен жаңа келісім әлемдік саясаттағы маңызды бетбұрыс болып саналады. Әзербайжан мен Армения арасындағы бейбітшілік орнауы тек осы екі елдің ғана емес, бүкіл Кавказ аймағының тұрақтылығына да оң әсер етуі мүмкін. Сонымен қатар, Трамптың халықаралық бейбітшілікке бағытталған жаңа жоспары аймақтық қатынастарды дамытуда маңызды рөл атқаратын болады.
