Қазақстан посткеңестік елдер арасында жан басына шаққандағы ЖІӨ бойынша көш бастады
Халықаралық валюта қорының (ХВҚ) соңғы деректері бойынша, 2025 жылы Қазақстан посткеңестік кеңістікте жан басына шаққандағы ішкі жалпы өнім (ЖІӨ) көрсеткіші бойынша бірінші орынға шықты, деп хабарлайды NUR.KZ.
Мәліметке сүйенсек, Қазақстандағы бұл көрсеткіш биыл 14,77 мың АҚШ долларын құрайды. Бұл Ресейден (14,26 мың доллар), Түрікменстаннан (13,34 мың доллар) және тіпті Қытайдан (13,69 мың доллар) жоғары.
Басқа елдердегі жағдай:
- Грузия – 9,57 мың доллар
- Армения – 8,86 мың доллар
- Молдова – 8,26 мың доллар
- Беларусь – 7,88 мың доллар
- Әзербайжан – 7,6 мың доллар
- Украина – 6,26 мың доллар
- Өзбекстан – 3,51 мың доллар
- Қырғызстан – 2,75 мың доллар
- Тәжікстан – 1,43 мың доллар
Бұл көрсеткіш ағымдағы бағалар мен инфляцияны ескеретіндіктен, елдің экономикалық әл-ауқатын нақты бейнелейді. Бұрыннан аймақтың экономикалық көшбасшысы саналған Ресейдің көрсеткіші биыл Қазақстаннан төмен болды. Энергоресурстарға бай Түрікменстан да артта қалды.
Қазақстанның жетістігінің себептері
Мамандардың айтуынша, мұндай нәтижеге бірнеше фактор әсер еткен:
- Елдің мұнай, газ, уран және өзге де табиғи ресурстарға бай болуы;
- Энергия ресурстары мен минералдар экспортының экономиканың басты қозғаушы күші ретіндегі рөлі;
- Соңғы жылдары шикізатты қайта өңдеу және қосылған құны жоғары өнім өндірісінің дамуы;
- Бизнестің дамуына жағдай жасайтын реформалар, шетелдік инвестицияларды тарту және инфрақұрылымды жаңғырту (көлік, логистика, технология саласында);
- Білім, денсаулық сақтау және әлеуметтік салаға салынған инвестициялар, еңбек өнімділігінің өсуіне және ішкі нарықтың дамуына ықпал етуі;
- Географиялық тұрғыдан Еуропа мен Азияның тоғысындағы тиімді орналасу және “Бір белдеу, бір жол” секілді ірі жобаларға қатысу.
Сонымен қатар, Қазақстан макроэкономикалық тұрақтылықты сақтап келеді: инфляция деңгейі төмен, теңге бағамы тұрақты, бюджет теңгерімді. Бұл елге жаһандық экономикалық сын-қатерлерге төтеп беруге мүмкіндік береді.
