Қазақстанда айына 100 мың теңгеге өмір сүруге бола ма – аналитиктердің пікірі
Қазақстанның әртүрлі аймақтарында өмір сүру құны айтарлықтай ерекшеленеді. EconomyKZ аналитиктерінің мәліметі бойынша, айына 100 мың теңгеге бір адам негізгі шығындарды жаба отырып өмір сүре алады, әсіресе Түркістан және Алматы облыстарында.
Қазір Қазақстанда өмір қымбаттап барады: бұрын айына жететін ақша қазір екі аптаға да жетпеуі мүмкін. Дегенмен, бәрі аймаққа байланысты. Мысалы, Алматы, Атырау, Жамбыл, Қызылорда, Түркістан облыстары мен Шымкент және Жетісу облысында орташа табыс бір адамға 100 мың теңгеден төмен болғандықтан, осы сомамен аймақ тұрғындары орташа көрсеткіштен жоғары табысқа ие болып есептеледі.
«Арзан» аймақтарда 100 мың теңге адамға келесі шығындарды жабуға жетеді:
- Тамақ – шамамен 30 000 теңге;
- Ет пен балық – 17 000 теңге;
- Коммуналдық қызметтер – 6 500–8 000 теңге;
- Демалыс, ойын-сауық – 4 000 теңге;
- Көлік пен байланыс – 7 000–8 000 теңге.
Абай, Ұлытау, Ақмола, Ақтөбе, Батыс Қазақстан, Қостанай, Маңғыстау және Солтүстік Қазақстан облыстарында 100 мың теңгеге орташа «жергілікті» тұрмысқа сай өмір сүруге болады. Бұл сомамен азық-түлік, киім, тұрмыстық химия, қажетті заттар, тұрғын үй және коммуналдық қызметтер, парикмахерлік, жөндеу, кафелер мен ойын-сауыққа кететін шығындарды жабуға болады. Сонымен қатар, салық және кредиттер бойынша міндетті төлемдерді де орындауға болады.
Ал Алматы, Астана, Қарағанды және Шығыс Қазақстан облыстарында 100 мың теңге табысымен жайлы өмір сүру мүмкін емес. Бұл сома кафеге баруға немесе ойын-сауыққа жетпейді. Мұндай кірісі бар қазақстандықтар азық-түлік таңдауында шектеу қоюға және ірі сатып алулардан бас тартуға мәжбүр.
Ең басты мәселе – тұрғын үй шығындары. Барлық қазақстандықтардың өз пәтері жоқ, кейбіреулер жалға алады. Алматы мен Астанада 100 мың теңгеге жалға пәтер табу мүмкін емес, ал баға әлі өсіп келеді. Сондықтан, 100 мың теңгеге өмір сүру тек өз пәтері бар жағдайда ғана мүмкін.
Соңғы деректер бойынша, Қазақстандағы орташа жалақы 448 620 теңгеге жеткен. Дегенмен, халықтың шамамен 30%-ы әлі де зейнетақы жүйесіне қатыспайды, бұл олардың «көкшіл» жалақы алатынын көрсетуі мүмкін.
