Дұға ораза: рухани тазалық пен Алланы еске алу
Ораза – исламның бес парызының бірі және мұсылман өміріндегі ең маңызды ибадаттардың бірі. Оның мағынасы тек тамақтан, сусыннан және жаман әдеттерден бас тартумен шектелмейді. Ораза – жүрек пен рухтың тазалығын, Аллаға деген шынайы ықыласты арттыру жолы. Оразаны дұрыс ұстау үшін дұға оқу маңызды, себебі дұға – адамның Алламен байланысын күшейтетін рухани құрал.
Бұл мақалада біз оразада оқылатын дұғаларды, олардың мәнін, қолдану ережелерін, рухани мағынасын және қазақ мәдениетіндегі рөлін қарастырамыз. Сондай-ақ, практикалық кеңестер мен жиі кездесетін қателіктерді талқылаймыз.
Дұға ораза: толық мәтіні
Арабша мәтін
اللَّهُمَّ إِنِّي نَوَيْتُ صَوْمَ غَدٍ فَتَقَبَّلْهُ مِنِّي
Транскрипция
Allahumma inni nawaitu sawma ghadin fataqabbalhu minni
Қазақша аудармасы
«Ей, Алла! Мен ертеңгі оразамды ниет еттім, оны қабыл ет.»
Бұл дұға ораза ұстау алдында оқылады және ниет ету арқылы жүректегі ықыласты көрсетеді.
Дұғаның дереккөзі
- Хадис: Пайғамбарымыз Мұхаммед (с.а.с.) былай дейді:
«Ісіңді ниетпен бастаған адам ғана оның сауабын алады.»
(Бухари, №1; Муслим, №1907)
- Құран аяттары:
«Сонда сендер Аллаға деген тақуалықпен ұстаныңдар, ол сіздерге жеңілдік береді.»
(Әл-Бақара, 2:183)
Ораза – тақуалық пен иман жолындағы маңызды амал болғандықтан, дұға арқылы оны нығайту қажет.
Қашан және қалай дұға оқу керек
- Ниет ету уақыты:
- Оразаны таң намазының алдындағы сәресі асынан кейін немесе таң намазы уақытында ниет ету керек.
- Дұғаны оқу тәсілі:
- Жеке оқуға немесе ортақ намаздан кейін айтуға болады.
- Жүрекпен шынайы ниет ету бастысы.
Ескерту: Дұға қысқа болса да, оның мәні мен ықыласы маңызды.
Рухани мәні мен даналығы
- Ораза кезінде дұға оқу – адамның жүрек тазалығын арттырады.
- Дұға арқылы адам Аллаға тәуелділігін, рақым мен кешірім тілейтінін көрсетеді.
- Бұл дұға оразаның тек сыртқы қыры емес, ішкі рухани мақсатына жетуге көмектеседі.
Мақал:
«Жүрек тазалығы – оразаның жарығы.»
Қазақ мәдениетіндегі рөлі
- Қазақтарда ораза – тек дін емес, мәдени дәстүр.
- Ата-бабаларымыз оразаны рухани тазалықпен ұстауды және дұға арқылы жақсылық тілеуді маңызды санаған.
- Рамазан айында ауылдастар бір-бірімен дұға бөлісіп, үй ішін нұрландырып, рухани байланыстарды күшейтеді.
Мысал:
Салт-дәстүрде ораза кезінде жас балалар мен қарт адамдарға ерекше дұға оқылып, отбасы берекесі мен денсаулық тілейтін.
Практикалық кеңестер
- Ораза кезінде дұғаны үнемі қайталаңыз.
- Жүректен шыққан ықыласты сөздерге мән беріңіз.
- Ораза мен дұғаны бірге ұстау арқылы рухани күш пен сабырлылыққа қол жеткізуге болады.
Жиі кездесетін қателіктер
- Дұғаны тек сөзбен айту, жүрекпен ниет етпеу.
- Оразаны тек тамақтан бас тарту деп қабылдау.
- Дұғаны тек жеке оқуға шектеліп, үй немесе қоғам ішінде қолданбау.
Халықтық дәстүрлер мен нұсқалар
- Кейбір аймақтарда ораза кезінде таң намазынан кейін дұға айтып, бауырластарына тілек білдіру дәстүрі бар.
- Отбасы мүшелері бірге дұға жасап, Алланың ризалығын тілеу кең таралған.
