Ықылық тигенде оқылатын дұға: шипасы мен мәні
Ықылық (икота) – адам ағзасында жиі кездесетін табиғи құбылыс. Кейде ол денсаулыққа байланысты болса, кейде жүйке мен көңіл күйдің әсерінен де пайда болады. Қазақ халқы ықылықты тек физиологиялық жағдай деп емес, рухани мәні бар құбылыс ретінде де қараған. Сондықтан ықылық тигенде Алладан шипа тілеп, дұға жасау дәстүрге айналған.
Ықылық тигенде оқылатын дұға
Арабша мәтіні
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيْمِ
Транскрипциясы
Bismillāhi-r-Raḥmāni-r-Raḥīm
Қазақша мағынасы
«Мейірімді, Рахымды Алланың атымен бастаймын».
Тағы бір дұға
Арабша:
اللّهُمَّ أَذْهِبْ عَنِّي البَأْسَ، رَبَّ النَّاسِ، وَاشْفِ، أَنْتَ الشَّافِي، لاَ شِفَاءَ إِلاَّ شِفَاؤُكَ، شِفَاءً لاَ يُغَادِرُ سَقَمًا
Транскрипциясы:
Allāhumma adhhib ‘annī al-ba’sa, rabba al-nās, washfi, anta al-shāfī, lā shifā’a illā shifā’uka, shifā’an lā yughadiru saqaman
Қазақша мағынасы:
«Уа, Алла! Менен бұл ауырлықты кетіре гөр, адамдардың Раббысы! Шипа бер, шипа беруші – Сенсің. Сенің шипаңнан басқа шипа жоқ, ол дерттен еш белгі қалдырмайтын шипа».
(хадис: Бухари, Муслим жинақтарында келген)
Қайнар көздері
- Құран: «Ал ауырғанда, Ол – маған шипа беруші» (Шуара сүресі, 26:80).
- Хадис: Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) сырқатқа шипа сұрап дұға жасаған.
- Ғалымдардың пікірі бойынша, ықылық – жеңіл дерт түріне жатады, оны дұғамен де, медициналық тәсілдермен де емдеуге болады.
Қашан және қалай оқу керек?
- Ықылық тиген сәтте іштей немесе дауыстап оқу.
- «Бисмиллә» деп бірнеше рет қайталау ұсынылады.
- Дұғаны ықыласпен оқып, артынан су ішу – халық арасында кең тараған амал.
Рухани мәні
- Жүрек тыныштығы: Дұға адамды сабырға шақырады.
- Алладан көмек тілеу: Денедегі жайсыздықты Жаратушыдан шипа сұрау.
- Сенім күшейту: Дұға арқылы адамның Аллаға тәуекелі артады.
Қазақ мәдениетіндегі орны
Қазақ халқында ықылық қысқанда «Бисмиллә, ықылығыңды қоя ғой» деп айтатын ырым бар. Үлкендер кішілерге «Алланы еске ал, өтеді» деп үйреткен. Бұл дәстүр исламдық дұға мен халықтық нанымның үйлесімі болып табылады.
Практикалық кеңестер
- Ықылық жиі қайталанса, медициналық тексеруден өту керек.
- Дұғаны ықыласпен оқу – жүрекке тыныштық береді.
- «Бисмиллә» сөзін суға айтып, оны ішу – халық арасында жиі жасалатын амал.
Жиі кездесетін қателіктер
- Қателік: Ықылық тек жын-шайтаннан деп ойлау.
Дұрыс: Бұл көбіне физиологиялық құбылыс, бірақ дұға оқуға да болады. - Қателік: Дұғаны тек арабша айту міндетті.
Дұрыс: Қазақша, жүректен шыққан тілек те қабыл. - Қателік: Дұға оқыса болды, ем қажет емес.
Дұрыс: Дұға – шипа, бірақ медицинамен қатар жүреді.
