Бикен Римова өмірбаяны – қазақ театры мен киносының саңлағы
Бикен Ырымқызы Римова — қазақ театры мен киносының көрнекті тұлғасы, халық артисі, жазушы әрі педагог. Өмірінің 77 жылын өнерге арнаған ол қазақ сахнасында 170-ке жуық рөлді сомдап, ұлттық мәдениеттің дамуына өлшеусіз үлес қосты. Оның шығармашылығы мен өмірі қазақ өнерінің алтын қорына айналды.
Бикен римова өмірбаяны
Балалық шағы мен отбасы
Бикен Римова 1923 жылы 1 қаңтарда Алматы облысы, Қаратал ауданы, Қанабек ауылында дүниеге келді. Балалық шағы ашаршылық пен жұттың зардабын тартқан ол анасы екеуі Қырғызстанға қоныс аударуға мәжбүр болды. Қырғыз жерінде мектепке барып, білім алды. Кейіннен Алматыға оралып, 1943 жылы Алма-Атиналық театр училищесін тәмамдады. Оның ұстазы — қазақ театрының негізін қалаушы, халық артисі Асанәлі Әшімов болды.
Білім алу және шығармашылық жолының басы
Алматы театр училищесін бітірген соң, Бикен Римова 1943 жылы Қазақ драма театрына жұмысқа қабылданды. Бұл театрда ол өмірінің соңына дейін еңбек етті. Бірінші рөлі — М. Әуезовтің «Еңлік-Кебек» пьесасындағы Еңлік бейнесі болды. Бұл рөл оның сахнадағы шеберлігін танытып, театр сыншылары тарапынан жоғары бағаланды.
Шығармашылық жолы мен жетістіктері
Бикен Римова қазақ театрының классикалық және заманауи қойылымдарында 170-ке жуық рөлді сомдады. Оның орындауындағы Еңлік, Қаракөз, Жер-ана, Жанат, Элиза, Пошлепкина бейнелері көрермендер жүрегінде мәңгі сақталады. Ол сондай-ақ М. Әуезовтің «Қаракөз», «Абай», «Еңлік-Кебек», Ш. Айтматовтың «Ана — Жер-ана» сияқты шығармаларында басты рөлдерді ойнады.
Кино саласында да Бикен Римова өзін жоғары деңгейде көрсетті. «Менің атым Қожа» фильміндегі Милат бейнесі қазақ киносының алтын қорына енді. «Тақиялы періште», «Шабандоз қыз», «Қозы Көрпеш — Баян сұлу», «Абай» сияқты фильмдерде де оның рөлдері есте қаларлықтай.
Ол сондай-ақ екі кітаптың авторы: «Еңлік гүлім» (1973) және «Өнердегі өнегелі өмірлер» (1996). Бұл кітаптарда қазақ театрының тарихы мен өнер адамдарының өмірі туралы жазылған.
Қоғамдық және саяси көзқарастары
Бикен Римова қоғам өміріне белсене араласып, қазақ мәдениетінің дамуына үлес қосты. Ол Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің депутаты болып сайланды. Саяси көзқарастары ұлттық мәдениетті сақтау мен дамытуға бағытталды. Ол қазақ тілінің мәртебесін көтеру, ұлттық дәстүрлерді сақтау мәселелеріне ерекше көңіл бөлді.
Жеке өмірі
Бикен Римова жеке өмірінде де қайсар, еңбекқор адам болды. Ол 49 жасында жолдасынан айырылып, ауыр күйзеліс кешті. Алайда өнерге деген сүйіспеншілігі оны қайтадан өмірге оралтты. Кейіннен ұлы Хасанның қайтыс болуы да оған ауыр соққы болды. Дегенмен, ол шығармашылығымен халықтың көңілін көтеріп, өзіне деген сенімділігін сақтап қалды.
Мұра және маңызы
Бикен Римова қазақ театры мен киносының дамуына зор үлес қосты. Оның бейнелері ұлттық мәдениеттің айнасы болып табылады. 2000 жылы қайтыс болғаннан кейін, Талдықорған қаласындағы драма театрына оның есімі берілді. Бұл театр 1975 жылы ашылып, 2000 жылы Бикен Римова атындағы драма театры болып аталды. Театрдың 50 жылдық мерейтойы 2025 жылы атап өтілді.
