Мұташ Дәулетқалиев өмірбаяны – шығармашылығы мен мұрасы
Мұташ Дәулетқалиев – қазақ халқының мәдениеті мен әдебиетіне зор үлес қосқан тұлға. Оның өмірі мен шығармашылығы қазақ әдебиетінің дамуына маңызды ықпал етті. Бұл мақалада Мұташ Дәулетқалиевтің өмір жолы, шығармашылығы, қоғамдық қызметі және мұрасы туралы толық мәлімет беріледі.
Мұташ дәулетқалиев өмірбаяны
Балалық шағы мен отбасы
Мұташ Дәулетқалиев 1925 жылы 13 қыркүйекте қазіргі Қызылорда облысының Қармақшы ауданында дүниеге келген. Оның әкесі Дәулетқали ауылдың беделді адамдарының бірі болған. Анасы Айша да білімді, мәдениетті әйел ретінде танылған. Мұташтың отбасы әдебиет пен өнерге жақын болғандықтан, ол бала кезінен әдебиетке қызығушылық танытқан.
Білім алу жолы
Мұташ Дәулетқалиевтің білім жолы Қызылорда қаласындағы қазақ орта мектебінен басталды. Мектепте оқып жүргенде-ақ ол әдебиетке деген қызығушылығын байқатып, өлеңдер жаза бастады. 1941 жылы Ұлы Отан соғысы басталғанда, Мұташ мектепті аяқтап, әскер қатарына шақырылды. Соғыс аяқталғаннан кейін ол Алматы қаласындағы Қазақ мемлекеттік университетінің филология факультетіне оқуға түсті. Университетте оқып жүргенде қазақ әдебиеті мен мәдениетіне деген қызығушылығы артып, көптеген әдеби шығармалар жазды.
Шығармашылық жолы
Мұташ Дәулетқалиевтің шығармашылығы кең ауқымды болды. Ол поэзия, проза, драматургия және публицистика салаларында еңбек етті. Оның алғашқы өлеңдері 1940 жылдары республикалық басылымдарда жариялана бастады. 1950 жылдары Мұташтың өлеңдері мен әңгімелері қазақ әдебиетінің дамуына зор ықпал етті.
Оның «Қарашаңырақ», «Жерұйық», «Ана туралы аңыз» атты поэмалары мен «Жаңғырық», «Таңғы шық» атты әңгімелері қазақ әдебиетінің алтын қорына енді. Мұташтың шығармаларының басты тақырыбы – туған жер, ана, ел мен жердің қадір-қасиеті. Оның шығармаларында қазақ халқының тарихы мен мәдениеті терең бейнеленген.
Қоғамдық қызметі
Мұташ Дәулетқалиев тек жазушы ғана емес, қоғам қайраткері де болды. Ол 1960-1970 жылдары Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі болып, қазақ әдебиетінің дамуына өз үлесін қосты. Сонымен қатар, ол республикалық басылымдарда әдеби сыншы ретінде де танылды.
Мұташтың қоғамдық қызметі оның шығармашылығымен тығыз байланысты болды. Ол қазақ халқының мәдениеті мен әдебиетін насихаттау мақсатында көптеген шараларға қатысып, жастарды әдебиетке баулуға тырысты.
Жеке өмірі
Мұташ Дәулетқалиевтің жеке өмірі қарапайым әрі өнегелі болды. Ол 1950 жылы өз заманының білімді, мәдениетті қыздарының бірі, ақын әрі жазушы Гүлнәрмен отау құрды. Олардың отбасында үш бала дүниеге келді. Мұташ пен Гүлнәрдің отбасындағы тәрбиенің негізі – ұлтжандылық, адамгершілік және білімге деген құрмет болды.
Мұрасы мен маңызы
Мұташ Дәулетқалиевтің шығармашылығы қазақ әдебиетінің дамуына зор ықпал етті. Оның поэмалары мен әңгімелері қазақ халқының тарихы мен мәдениетін терең бейнеледі. Сонымен қатар, оның шығармалары жастарды отансүйгіштікке, адамгершілікке тәрбиелеуге бағытталды.
Мұташтың шығармалары бүгінгі күнге дейін оқылып, зерттеліп келеді. Оның шығармашылығы қазақ әдебиетінің алтын қорына енді және болашақ ұрпаққа үлгі болып қала береді.
