Тутанхамон деген кім? Тарихи тұлғаның құпиялары
Тутанхамон — ежелгі Мысыр перғауынының есімі, оның аты бүгінгі таңда әлемге әйгілі. Мысыр тарихында ерекше орынға ие болған Тутанхамонның есімі алтынмен әрленген қабірінің табылуымен байланысты. Тутанхамон деген кім? Ол б.з.д. XIV ғасырда билік жүргізген жас перғауын. Оның билігі сол дәуірде үлкен саяси және діни өзгерістерге себеп болды. Бұл атақты перғауынның өмірі мен қызметі туралы тереңірек қарастырып, оның ежелгі Мысырдағы орны мен ерекшеліктеріне тоқталайық.
Тутанхамонның тарихи және мәдени маңызы
Тутанхамон тарихқа бала кезінде тақты иеленген перғауын ретінде енді. Оның жастығына байланысты Мысырды басқаруда маңызды шешімдерді министрлер мен жоғарғы лауазым иелері қабылдады. Тутанхамон деген кім? сұрағына жауап ретінде, оны қазіргі тарихшылар саяси беделі аз болғанымен, ежелгі Мысыр тарихында ерекше орын алған фигура деп бағалайды. Тутанхамон билігі кезеңінде оның алдындағы перғауын Эхнатон енгізген діни реформалар тоқтатылып, Мысырдың дәстүрлі көпқұдайлы дініне қайта оралу жүрді. Бұл өзгерістер Тутанхамонның билігіне ерекше тарихи маңыз берді.
Тутанхамонның патшалық етуі және діни реформалары
Эхнатонның кезеңінде бір құдайлыққа (Атон құдайына) басымдық беріліп, басқа құдайларға табыну шектелген еді. Алайда, Эхнатон қайтыс болғаннан кейін Тутанхамонның билігі кезінде қайтадан Аммон мен басқа құдайларға табыну қалпына келтірілді. Бұл діни өзгерістер Тутанхамонның патшалық кезеңіне айрықша мән беріп, халық арасында оны қолдауға негіз болды. Сонымен қатар, Мысырдағы беделді ғибадатханалардың жұмысы қайта жанданды. Бұл діни және мәдени өзгерістер, оның тарихта маңызды орын алуына әсер етті.
Тутанхамонның қабірі және археологиялық ашылулар
1922 жылы ағылшын археологы Говард Картер Тутанхамонның қабірін тапқан кезде, бүкіл әлемде үлкен қызығушылық тудырды. Бұл ашылу, оның есімінің тарихта мәңгі есте қалуына себеп болды. Тутанхамонның қабірі Мысырдың атақты Қарақұйрықтар жазығында, Луксор қаласының жанында орналасқан. Бұл қабір әлі күнге дейін ең бай жәдігерлер мен алтын бұйымдарға толы саналады. Оның қабірінде сақталған зергерлік бұйымдар, алтын маска, тұрмыстық заттар мен құпия жазбалар ежелгі Мысыр мәдениетінің байлығын ашты. Бұл жәдігерлер бүгінгі таңда Каир музейінде сақталған және әлем жұртшылығы үшін маңызды мәдени мұра болып табылады.
Тутанхамонның тұлғалық ерекшеліктері мен жорамалдар
Тутанхамонның өмірі қысқа болса да, ол тарихта “жас перғауын” ретінде танымал болды. Оның нақты қандай ерекшеліктері болғанын толық білу қиын, өйткені оның өмірі жайлы деректер аз. Ол шамамен 19 жасында жұмбақ жағдайда қайтыс болған. Оның өлімінің себебі туралы көптеген жорамалдар бар, алайда толық дәлелденген ақпарат жоқ. Кейбір зерттеушілер оның денсаулығы нашар болғанын, генетикалық мәселелерге ұшырағанын айтады. Бұл мәліметтер оны ежелгі Мысыр билеушілерінің арасынан ерекше даралай түседі.
Тутанхамон деген кім? Ол — өмірде қысқа болса да, тарихта із қалдырған жас перғауын. Оның билігі Мысырдың діни және мәдени дамуына үлкен әсер етті, ал оның қабірінің ашылуы әлемге Мысыр мәдениетінің байлығын көрсетті. Бүгінде Тутанхамонның есімі тарихтағы құпиялы тұлға ретінде сақталып, оның мұрасы мәңгілік болып қалды.
