Жер сілкінген кезде не істеу керек – Қауіпсіздік нұсқаулығы
Жер сілкінісі — табиғат апаттарының ішіндегі ең қауіпті әрі алдын алу қиын жағдайлардың бірі. Әлемнің әртүрлі аймақтарында жер сілкінісі жиі орын алып тұрады, ал бұл апат кезінде дұрыс әрекет ету — өмір мен өлімнің арасындағы айырмашылықты анықтауы мүмкін. Осы мақалада жер сілкінген кезде не істеу керек деген сұраққа толық жауап беріп, қауіпсіздіктің басты қағидаларын талдаймыз.
Жер сілкінісі кезінде қауіптілікті түсіну
Жер сілкінісі күтпеген уақытта орын алады, сондықтан оған әрдайым дайын болу маңызды. Сілкініс кезінде жер бетіндегі құрылымдар шайқалып, ғимараттар құлап, электр желілері үзілуі мүмкін. Осындай жағдайда адамның өмірі өз әрекетіне тікелей байланысты болады. Алдын ала дайындық жасау, дұрыс орын табу және сабыр сақтау — негізгі үш қағида.
Жер сілкінген кезде не істеу керек: алғашқы қадамдар
1. Сабыр сақтаңыз
Жер сілкінісі басталғанда үрейге бой алдырмау өте маңызды. Паника адамның жағдайын қиындатып, қауіпті әрекеттерге итермелеуі мүмкін.
Тыныштықты сақтау арқылы тез әрі дұрыс шешім қабылдай аласыз. Алдымен өзіңіздің және қасыңыздағы адамдардың қауіпсіздігіне назар аударыңыз.
2. Қауіпсіз орын табыңыз
Жер сілкінген кезде қауіпсіз орынға жедел өту қажет. Ғимарат ішінде болсаңыз, мына ережелерді ұстаныңыз:
- Үстелдің астына немесе мықты жиһаздың жанына тығылыңыз. Бұл сізді құлаған заттардан және қирандылардан қорғайды.
- Егер үстел немесе басқа мықты орын болмаса, қабырғаға немесе бұрышқа жақындаңыз.
- Ешқашан терезенің жанына жақындамаңыз. Шыны сынықтары үлкен жарақатқа әкелуі мүмкін.
3. Қозғалмай күтіңіз
Сілкініс кезінде жүгіріп немесе баспалдақпен жоғары-төмен түсу қауіпті. Жер тоқтағанша күтіңіз және қауіпсіз орныңызды тастамаңыз. Егер сыртта болсаңыз:
- Ашық алаңға шығыңыз. Биік ғимараттардан, электр желілерінен, ағаштардан алыс болыңыз.
- Жолда көлікте болсаңыз, көлікті тоқтатып, ішінде қалуды жөн көріңіз.
Жер сілкінісіне дейін дайындық жасау
Жер сілкінісі кезіндегі әрекеттерден бөлек, оған дайындалу маңызды. Дұрыс дайындық жер сілкінісі кезінде көп адамның өмірін сақтайды.
1. Төтенше жағдай сөмкесі
Қажетті заттардың тізімі:
- Су (әр адамға күнделікті 3 литрден есептеу)
- Консервіленген азық-түлік
- Алғашқы медициналық көмек қобдишасы
- Құжаттардың көшірмелері
- Фонарик пен қосымша батареялар
- Радио (қолмен айналдыратын немесе батареямен жұмыс істейтін)
- Қолма-қол ақша
2. Ғимараттың қауіпсіздігін тексеру
Үйіңіздің сейсмикалық тұрақтылығын тексеріңіз. Егер ғимарат ескі болса, оны қайта нығайту шараларын қолға алыңыз. Ауыр жиһаздарды қабырғаға бекітіңіз және төбеге ілінген шамдарды мықтап бекітіңіз.
3. Отбасы жоспарын құрыңыз
Жер сілкінісі кезінде отбасы мүшелері әртүрлі жерлерде болуы мүмкін. Барлық отбасы үшін жиналатын орынды алдын ала келісіп алыңыз. Байланыс құралдары істемей қалса да, әр адамның міндетін анықтап белгілеу тиімді.
Жер сілкінісінен кейін не істеу керек?
Жер сілкінісі тоқтағаннан кейін де қауіп-қатер толықтай сейілмейді. Сондықтан төмендегі әрекеттерді орындау қажет:
1. Өз жағдайыңызды бағалаңыз
Өзіңіздің және қасыңыздағы адамдардың жарақаттанған-жарақаттанбағанын тексеріңіз. Егер жарақат болса, алғашқы медициналық көмек көрсетіңіз немесе жедел жәрдем шақырыңыз.
2. Ғимараттың жағдайын тексеріңіз
Сыртқа шықпас бұрын, ғимараттың құрылымдық зақымдануын қараңыз. Егер жарықтар мен қауіпті жағдайлар байқалса, тез арада ғимаратты тастап кетіңіз.
3. Радионы қосыңыз
Жергілікті биліктің нұсқауларын тыңдаңыз. Төтенше жағдайлар қызметінің хабарламалары қауіпсіз орындарға бару немесе құтқару шаралары туралы ақпарат береді.
4. Қайта сілкіністерге дайын болыңыз
Жер сілкінісінен кейін бірнеше күн бойы қайта сілкіністер (афтершоктар) орын алуы мүмкін. Қауіпсіз орындарды қайтадан тексеріп, дайын болыңыз.
Жер сілкінген кезде не істеу керек: Қорытынды
Жер сілкінісі кезінде қауіпсіздік ережелерін білу және оларды ұстану адамның өмірін сақтап қалуға көмектеседі. Дайындық жасаңыз, дұрыс әрекет етіңіз, және сабыр сақтаңыз. Бұл сізді және жақындарыңызды қауіпті жағдайдан аман алып шығудың негізгі қадамдары.
