Тізе ісіп кетсе не істеу керек: Ең тиімді кеңестер
Тізе буыны адам ағзасындағы ең маңызды әрі күрделі буындардың бірі болып табылады. Ол күнделікті қозғалысымызды қамтамасыз етеді, жүгіргенде, жүргенде, тіпті отырғанда да маңызды рөл атқарады. Алайда кейде тізе ісіп кетуі сияқты жағдайлар туындауы мүмкін. Бұл жағдай түрлі себептерден пайда болып, қозғалысты қиындатып қана қоймай, өмір сапасына әсер етеді. Осы мақалада біз «тізе ісіп кетсе не істеу керек?» деген сұраққа жан-жақты жауап береміз.
Тізе ісінудің негізгі себептері
Тізе ісінуі әртүрлі факторларға байланысты болуы мүмкін. Оның негізгі себептерін атап өтейік:
- Жарақаттар:
- Тізені соғып алу, байламдардың созылуы немесе буынның шығуы тізенің ісінуіне алып келуі мүмкін.
- Спорттық жарақаттар бұл мәселенің жиі себепшісі.
- Буын аурулары:
- Остеоартрит, ревматоидты артрит және подагра сияқты созылмалы аурулар тізе ісінуіне әкелуі ықтимал.
- Бұл аурулар көбінесе буындардағы қабыну процестеріне байланысты болады.
- Сұйықтықтың жиналуы:
- Тізе аймағында артық сұйықтық жиналып, ісінуге әкелуі мүмкін. Мұндай жағдай жиі физикалық жүктемеден кейін байқалады.
- Инфекциялар:
- Кейбір жағдайларда инфекциялар да тізе ісінуге себеп болуы мүмкін. Бұл жағдайда буынның айналасындағы тіндер қабынып, ауырсынуды туындатады.
- Артық салмақ:
- Денедегі артық салмақ тізеге қосымша қысым түсіреді, бұл оның зақымдануына және ісінуіне себеп болуы мүмкін.
Тізе ісіп кетсе не істеу керек?
Егер тізеңіз ісіп кетсе, бұл мәселені дұрыс шешу үшін келесі әрекеттерді орындау ұсынылады:
1. Демалу және қозғалысты шектеу
- Тізеге күш түсірмеу маңызды. Тізеңізді мүмкіндігінше демалдырып, ауыр жұмыстардан бас тартыңыз.
- Жарақат немесе қабыну жағдайында қозғалыс тізені одан әрі зақымдауы мүмкін.
2. Мұзды компресс қолдану
- Тізе ісігенде бірінші көмек ретінде мұзды қолдануға болады.
- Мұзды матаға орап, тізе аймағына 15-20 минут бойы қойыңыз. Бұл ісінуді азайтып, ауырсынуды жеңілдетеді.
3. Аяқты көтеріп қою
- Тізені жүрек деңгейінен жоғары ұстау ісінуді азайтуға көмектеседі.
- Арнайы жастық немесе жұмсақ заттарды пайдаланып, аяқты жоғары қойыңыз.
4. Қысатын таңғыш қолдану
- Эластикалық таңғыш тізе аймағындағы ісінуді төмендетуге көмектеседі.
- Дегенмен, таңғышты тым қатты тартпауға тырысыңыз, себебі бұл қан айналымын қиындатуы мүмкін.
5. Қабынуға қарсы дәрілер қабылдау
- Егер ауырсыну немесе қабыну қатты байқалса, дәрігердің кеңесімен қабынуға қарсы дәрі-дәрмектер қолдануға болады.
- Аспирин, ибупрофен сияқты дәрілер ісінуді азайтады.
Дәрігерге қашан қаралу керек?
Кей жағдайларда тізе ісінгенде үй жағдайында жасалатын шаралар жеткіліксіз болуы мүмкін. Мынадай белгілер байқалса, дәрігерге шұғыл түрде жүгіну қажет:
- Ісіну бірнеше күн бойы басылмай, ауырсыну күшейе түссе.
- Тізе аймағында қызару және қатты қызу байқалса.
- Қозғалыс мүлдем қиындаса немесе мүмкін болмаса.
- Тізеден сұйықтық ағуы байқалса.
- Дене қызуының көтерілуі және жалпы әлсіздік сезімі болса.
Дәрігерлер тізені рентген, УДЗ немесе МРТ арқылы тексеріп, нақты диагноз қоя алады. Кейде сұйықтықты шығару немесе арнайы дәрілік емдеу қажет болуы мүмкін.
Тізе ісінудің алдын алу жолдары
Тізе ісінуін болдырмау үшін алдын алу шараларын қолдану маңызды:
- Физикалық белсенділікті дұрыс реттеу:
- Артық күш түсіретін жаттығулардан аулақ болыңыз.
- Тізеге жүктемені біртіндеп арттыруға тырысыңыз.
- Дұрыс тамақтану:
- Кальций мен D дәруменіне бай өнімдерді тұтыну буындардың саулығын қамтамасыз етеді.
- Жеміс-жидектер мен көкөністерді көбірек қосыңыз.
- Дене салмағын бақылау:
- Артық салмақты азайту арқылы тізеге түсетін қысымды төмендетуге болады.
- Тиісті аяқ киім кию:
- Тізе саулығы үшін ыңғайлы және дұрыс таңдалған аяқ киім маңызды.
- Уақтылы демалу:
- Ауыр физикалық жұмыстан кейін тізеге демалыс беруді ұмытпаңыз.
Қорытынды
Тізе ісінуі – адам өміріне жағымсыз әсер ететін, бірақ дер кезінде дұрыс шара қолданса, емдеуге болатын мәселе. Тізе ісіп кетсе не істеу керек деген сұрақ туындаған жағдайда, алдымен демалу, мұзды компресс қолдану және қысатын таңғыш пайдалану сияқты қарапайым әдістерді қолданыңыз. Егер белгілер ұзақ уақыт сақталып, ауырсыну күшейсе, дереу дәрігерге жүгінген жөн.
Өзіңізді және денсаулығыңызды күтіп, алдын алу шараларын сақтасаңыз, тізе буындарының саулығын ұзақ уақыт бойы қамтамасыз ете аласыз. Дұрыс күтім және уақытылы емдеу тізеңіздің саулығының кепілі!
