Шаншу қадалғанда не істеу керек – Қауіпсіздік пен алғашқы көмек нұсқаулығы
Шаншу – денеге терең кірген өткір заттың ауырсыну сезімін тудыратын жағдай. Бұл тұрмыста жиі кездесетін жағдайлар қатарында, мысалы, ағаш кесу, металмен жұмыс істеу немесе қарапайым тұрмыстық жұмыстар кезінде болуы мүмкін. Мұндай жағдайда, дұрыс шараларды уақытында қабылдау маңызды. Мақалада шаншу қадалғанда не істеу керек деген сұраққа жан-жақты жауап беріп, алғашқы көмек көрсету мен одан кейінгі емдеуге қатысты кеңестер ұсынамыз.
1. Шаншуды алу немесе алмау мәселесі
Шаншу қадалған кезде ең алдымен сабыр сақтау маңызды. Қателікпен жасалған әрекеттер ауырсынуды күшейтіп, жараның нашарлауына әкелуі мүмкін. Егер шаншу өте терең қадалып, қан шығып жатса, оны өз бетіңізше шығаруға тырыспаңыз. Мұндай жағдайда:
- Дереу дәрігерге жүгініңіз.
- Жараны таза таңғышпен жауып, қан кетуді тоқтатыңыз.
Егер шаншу үстіртін ғана қадалса, оны өз бетіңізше алуға болады:
- Қолыңызды сабындап жуыңыз немесе антисептикпен сүртіңіз.
- Зақымдалған аймақты тазалап, жарықты жақсы көретін жерге барыңыз.
- Шаншуды пинцет көмегімен ақырын шығарыңыз. Пинцетті спиртпен тазалауды ұмытпаңыз.
2. Жараны тазарту және инфекцияның алдын алу
Шаншу алынғаннан кейін жараны міндетті түрде өңдеу қажет. Бұл инфекцияның алдын алуға көмектеседі. Шаншу қадалғанда не істеу керек дегенде келесі қадамдарды ескеріңіз:
- Зақымдалған жерді сабынмен және жылы сумен жақсылап жуыңыз.
- Спирт немесе сутегі тотығын (перекись водорода) пайдаланып, жараны дезинфекциялаңыз.
- Егер шаншу нәтижесінде терең жара қалса, стерильді таңғышпен жауып қойыңыз.
3. Қан кетуді тоқтату
Шаншу терең болса, қан кету мәселесін шешу керек. Бұл үшін:
- Таза дәкені жараның үстіне қойып, қан тоқтағанша ақырын басыңыз.
- Егер қан тоқтамаса, шұғыл медициналық көмекке жүгініңіз.
4. Қабыну белгілерін бақылау
Жараны тазартқаннан кейін, бірнеше күн бойы қабыну белгілерін бақылау қажет. Қабыну белгілері мыналар болуы мүмкін:
- Жараның ісінуі;
- Қызаруы және ауырсынуы;
- Іріңнің пайда болуы;
- Дене қызуының көтерілуі.
Егер осындай белгілер байқалса, дереу дәрігерге хабарласыңыз. Бұл инфекцияның дамуын көрсетеді.
5. Аллергиялық реакциялардың алдын алу
Кейбір жағдайларда, шаншу қадалғанда ағза аллерген ретінде жауап беруі мүмкін. Мысалы, ағаш үгінділері, металл бөлшектері немесе өсімдік тікенектері терінің тітіркенуін тудыра алады. Бұл жағдайда:
- Зақымдалған аймақты мұқият тазалаңыз.
- Аллергияға қарсы дәрі қабылдаңыз (антигистаминдер).
- Теріде қышу немесе қызару күшейсе, дәрігерге қаралыңыз.
6. Вакцинацияны тексеру
Шаншу қадалған кезде, әсіресе металдан немесе топырақтан келген зат болса, сіреспе (столбняк) қаупі туындайды. Егер сіздің сіреспеге қарсы екпеңіз ескі болса, дәрігерге барып, вакцинацияны жаңарту қажет.
7. Табиғи емдеу әдістері
Халықтық медицинада жараларды емдеуде кейбір табиғи құралдар кеңінен қолданылады. Егер сіз дәрі-дәрмектерге қол жеткізе алмасаңыз немесе қосымша емдеу тәсілін қолданғыңыз келсе:
- Бал: Балдың антисептикалық қасиеттері жараның тез жазылуына көмектеседі.
- Сарымсақ: Ұсақталған сарымсақты жараға қою арқылы инфекцияның алдын алуға болады.
- Алоэ: Алоэ гелі жараны салқындатып, тез жазылуға ықпал етеді.
8. Дәрігерге жүгінуді қажет ететін жағдайлар
Шаншу қадалғанда дәрігерге жүгіну қажет болатын жағдайлар:
- Шаншу өте терең қадалса немесе оны алу мүмкін болмаса.
- Қан кету тоқтамаса.
- Жара қатты ісініп, ауырса.
- Дене қызуы көтерілсе немесе инфекция белгілері байқалса.
9. Алдын алу шаралары
Шаншудан сақтану үшін келесі қарапайым ережелерді ұстаныңыз:
- Жұмыс кезінде қорғаныс құралдарын (қолғап, көзілдірік) қолданыңыз.
- Тазалықты сақтаңыз және қауіпті заттарды абайлап қолданыңыз.
- Үйде немесе жұмыс орнында өткір заттарды дұрыс сақтаңыз.
Қорытынды
Шаншу қадалған жағдайда дұрыс алғашқы көмек көрсету жараның тез жазылуына және асқынулардың алдын алуға көмектеседі. Шаншу қадалғанда не істеу керек дегенде, ең бастысы – сабыр сақтау, жараны дұрыс өңдеу және инфекцияның алдын алу. Егер күмәніңіз болса немесе жағдай күрделенсе, дәрігерге хабарласуды ұмытпаңыз. Өзіңізді және жақындарыңызды қорғау үшін қауіпсіздік ережелерін қатаң сақтаңыз.
