Доллар тиыны қалай аталады? АҚШ монеталары туралы толық ақпарат

АҚШ доллары әлемдегі ең танымал және кең таралған валюталардың бірі болып саналады. Көптеген адамдар доллар банкноттары туралы жақсы біледі, бірақ оның тиындары туралы ақпарат аса көп таралмаған. АҚШ долларына тиесілі ұсақ ақша бірлігі “цент” (cent) деп аталады. Бұл атау латын тілінен шыққан “centum” сөзінен алынған, мағынасы “жүз” дегенді білдіреді. Себебі 1 доллар 100 центке тең.

АҚШ тиындарының атаулары және номиналдары

АҚШ-тың тиындары әртүрлі номиналдарда шығарылады. Әр тиынның өзінің ресми атауы мен бейресми лақап аттары бар. Төменде АҚШ-та кеңінен қолданылатын тиындардың тізімі берілген:

1. 1 цент (Пенни – Penny)
   • Бұл АҚШ-тағы ең кіші номиналды тиын.
   • Алғаш рет 1793 жылы шығарылған.
   • Құрамында мыс болғандықтан қызыл-қоңыр түсті.
   • Алдыңғы бетінде АҚШ-тың 16-шы президенті Авраам Линкольн, ал артқы жағында Линкольн мемориалы бейнеленген.
2. 5 цент (Никель – Nickel)
   • 5 центтік тиын “никель” деп аталады.
   • Алғашқы рет 1866 жылы шығарылған.
   • Құрамында никель мен мыс болғандықтан осылай аталған.
   • Алдыңғы бетінде Томас Джефферсон, ал артқы жағында оның үйі – Монтичелло бейнеленген.
3. 10 цент (Дайм – Dime)
   • “Дайм” (Dime) сөзі француз тіліндегі “disme” (ондық) сөзінен шыққан.
   • Бұл ең кішкентай өлшемдегі тиын, бірақ номиналы жағынан 5 центтен үлкен.
   • Алдыңғы бетінде Франклин Делано Рузвельт, артқы жағында алау, емен жапырағы және зәйтүн бұтағы бейнеленген.
4. 25 цент (Квотер – Quarter)
   • “Квотер” сөзі “ширек” дегенді білдіреді, себебі ол 1/4 долларды құрайды.
   • 1796 жылдан бері айналымда.
   • Алдыңғы бетінде Джордж Вашингтон, артқы бетінде әртүрлі тарихи және мәдени символдар бейнеленген.
   • 1999-2008 жылдар аралығында “Штаттық квотерлер” бағдарламасы аясында әрбір штатқа арналған ерекше дизайнмен шығарылды.
5. 50 цент (Халф доллар – Half Dollar)
   • Атауы “жарты доллар” деген мағынаны білдіреді.
   • Алдыңғы бетінде Джон Ф. Кеннеди, артқы жағында АҚШ елтаңбасы бейнеленген.
   • Бұл тиын кеңінен таралмағанымен, кейде естелік шығарылымдар түрінде айналымға енеді.
6. 1 долларлық тиын (One Dollar Coin)
   • АҚШ-та қағаз ақшаға қарағанда долларлық тиын сирек пайдаланылады.
   • Бірнеше түрлі дизайны бар: Сакагавея доллары, Президенттік долларлар, Сюзан Энтони доллары және Айдаһар бейнеленген тиындар.
   • Алдыңғы жағында белгілі тарихи тұлғалар немесе символдар бейнеленеді.

АҚШ тиындарының ерекшеліктері

АҚШ-тың тиындары бірнеше ерекше белгілерге ие:

• Түстері әртүрлі: Пенни қызыл-қоңыр түсті, никель күміс түсті, ал басқа тиындар негізінен никель мен мыс қоспасынан жасалған.
• Түрлі материалдардан жасалады: Алғашқы тиындар таза күміс пен алтыннан жасалған, ал қазіргі кезде мыс, никель және мырыш сияқты арзан металдар қолданылады.
• Дизайны үнемі өзгеріп отырады: Әсіресе естелік және коллекциялық тиындар арнайы бағдарламалар бойынша шығарылады.

Тиындардың маңызы және қолданылуы

АҚШ-та тиындар күнделікті төлемдерде кеңінен пайдаланылады, әсіресе автоматтарда, тұрақ төлемдерінде, қоғамдық көлікте және қайырымдылық жәшіктерінде жиі кездеседі. Дегенмен, қағаз ақшаға қарағанда тиындар аз қолданылады, себебі олардың салмағы ауыр және тасымалдауға қолайсыз.