Кірпінің баласы қалай аталады? Толық ақпарат!

Кірпі – табиғатта ерекше қорғаныс тәсілімен танымал шағын жануар. Оның денесін қаптаған инелер кез келген жыртқыштан сақтануға көмектеседі. Көпшілік кірпілер туралы біраз мәліметке ие болғанымен, олардың балалары туралы сұрақтар жиі туындайды. Кірпінің баласы қалай аталады? Бұл сұраққа жауап бере отырып, кірпінің көбеюі, бала тәрбиесі және табиғаттағы рөлі туралы толық ақпарат ұсынамыз.

Кірпілердің көбеюі және балалары

Кірпілер жылына бір немесе екі рет ұрпақ әкеледі. Ұрғашы кірпілердің буаздық мерзімі 30-40 күнге созылады, ал туған кезде олардың балалары соқыр, қызыл терілі және инесіз болып дүниеге келеді. Кейбір зерттеулерге сәйкес, туғаннан бірнеше сағаттан кейін олардың терісінде жұмсақ, ақшыл түсті инелер шыға бастайды. Бұл инелер алғашқы күндері өте жұмсақ болғанымен, бірнеше аптадан кейін қатайып, толыққанды қорғаныс қабатын құрайды.

Кірпі баласының атауы

Кірпінің баласы ғылыми терминологияда «кірпі төлі» немесе «кірпі күшігі» деп аталады. Қазақ тілінде нақты бекітілген атау кең таралмағанымен, кейбір әдебиеттерде оларды «кірпетай» немесе «кірпі балапаны» деп атау кездеседі.

Кірпілердің бала тәрбиесі

Кірпілер – аналықтарының қамқорлығы жоғары жануарлар. Ұрғашы кірпі өз төлдерін шамамен 4-6 апта бойы емізіп, өсіреді. Осы уақыт ішінде оларды қауіпті жыртқыштардан қорғап, тамақтануды үйретеді. Балапандар алғашқы күндері анасының бауырында жатып, тек 2-3 апта өткеннен кейін ғана белсенді қозғала бастайды. Анасы оларға азық табуды және инелерімен қорғануды үйретеді.

Кірпі балаларының табиғаттағы орны

Кірпі күшіктері өскен сайын табиғатқа бейімделіп, жеке өмір сүруге үйренеді. Олар көбінесе қоңыздармен, жауын құрттарымен, ұсақ жәндіктермен қоректенеді. Көптеген елдерде кірпілер экожүйенің маңызды бөлігі болып табылады, себебі олар зиянды жәндіктердің санын реттеуге көмектеседі. Бұл табиғи тепе-теңдікті сақтау үшін өте маңызды.

Кірпі күшіктерінің ерекшеліктері

Кірпінің балаларына тән бірнеше ерекшелікті атап өтуге болады:

• Туған кезде инесіз болады, бірақ алғашқы бірнеше сағат ішінде жұмсақ инелері өсіп шығады.
• Соқыр және дәрменсіз келеді, көздері шамамен 2-3 аптадан кейін ашылады.
• Анасының сүтін 4-6 апта бойы емеді, содан кейін өз бетінше тамақтануды үйренеді.
• Инелері алғашында ақшыл, кейінірек қою қоңыр немесе қара түске өзгереді.

Кірпі күшіктерінің қауіптері

Табиғатта кірпілерге төнетін қауіп көп. Балапандарының тірі қалу мүмкіндігі 50%-дан төмен, себебі:

• Жыртқыштардан қорғаныс деңгейі төмен – түлкілер, үкілер, борсықтар сияқты жыртқыштар кірпілерді оңай аулай алады.
• Адам факторы – жолдарда көлік астына түсіп кету немесе пестицидтерден уланып қалу оқиғалары жиі кездеседі.
• Ауа райы жағдайлары – қыс мезгілінде олардың азық табуы қиындайды, ал суық ауа райында өлу қаупі жоғары.