Ықылықтан қалай құтылуға болады – Қарапайым және жылдам тәсілдер

Ықылық – кенеттен пайда болатын және біраз уақытқа дейін кетпейтін ерекше физиологиялық құбылыс. Ол көкет бұлшықетінің (диафрагма) еріксіз жиырылуынан туындайды. Көп жағдайда ықылық денсаулыққа зиянсыз, бірақ ұзақ уақытқа созылса, ол ыңғайсыздық тудырып, адамның күнделікті іс-әрекетіне кері әсерін тигізуі мүмкін.

Ықылықтың пайда болу себептері

Ықылықтың негізгі себептері бірнеше санатқа бөлінеді. Олардың арасында:

1. Асқазан-ішек жолдарына байланысты факторлар
   • Асты тез жеп қою немесе асығып ішу
   • Газдалған сусындарды шамадан тыс тұтыну
   • Майлы және ащы тағамдар
   • Артық тамақтану
2. Физиологиялық факторлар
   • Дене температурасының кенет өзгеруі (суық ауаға шығу немесе өте ыстық сұйықтық ішу)
   • Қатты күлкі, жылау немесе қорқу
   • Оттегінің жетіспеуі (мысалы, ұзақ уақыт тыныс алуды ұстап тұру)
3. Жүйке жүйесімен байланысты факторлар
   • Күйзеліс, үрей немесе эмоционалдық жүктеме
   • Орталық жүйке жүйесінің бұзылуы
   • Созылмалы аурулар немесе неврологиялық ауытқулар

Ықылықты тоқтатудың ең тиімді әдістері

Ықылықтан арылудың көптеген тәсілдері бар. Кейбір әдістер тез нәтиже берсе, кейбірі адамға байланысты өзгеше әсер етуі мүмкін. Ең көп таралған және тиімді әдістер мыналар:

1. Тыныс алу жаттығулары

• Терең тыныс алып, оны 10-15 секунд ұстаңыз, содан кейін баяу шығарыңыз. Бұл әдіс диафрагманың жұмысын тұрақтандырады.
• Қағаз қапшыққа тыныс алу – бұл көмірқышқыл газының деңгейін арттыруға көмектесіп, ықылықты тоқтатуы мүмкін.

2. Суды дұрыс пайдалану

• Баяу жұтымдармен су ішу – тамақ жолдарындағы жүйке ұштарына әсер етіп, ықылықты тоқтатуға көмектеседі.
• Жатыр күйде су ішу – кейбір адамдарға жақсы нәтиже береді.

3. Денені дұрыс қалыпқа келтіру

• Оң жаққа жатып, тізеңізді кеудеге жақындату – диафрагманың босаңсуына ықпал етеді.
• Бас төмен еңкейіп, ауызбен тыныс алу – бұл әдіс жұтқыншақтың бұлшықеттерін қозғап, ықылықты басады.

4. Дәм сезу рецепторларын ынталандыру

• Қант немесе бал сорып, баяу жұту.
• Қышқыл немесе ащы тағамдар (лимон, сірке суы) ықылықты тоқтатуы мүмкін.
• Бір шай қасық жержаңғақ майын немесе балды ауызға салып, баяу жұту.

5. Классикалық әдістер

• Қорқу немесе шошу – бұл ықылықты тудыратын жүйке реакциясын қайта бағдарлауы мүмкін.
• Тілдің ұшын ұстап, аздап тарту – жұтқыншақтың бұлшықеттерін ынталандырады.
• Құлақты жабу және бірнеше жұтым су ішу – жүйке жүйесіне тыныштандыратын әсер береді.

Ықылықтан құтылу үшін халық емдері

Кейбір халықтық емдер де ықылықтан құтылуға көмектеседі:

• Ауызды шайқау: Тұзды немесе лимонды сумен ауызды шайқау.
• Сәбіз немесе алма жеу: Қатты тағамдар жұтыну рефлексін қозғап, ықылықты басуы мүмкін.
• Ыстық шай немесе шөптен жасалған қайнатпа ішу: Жалбыз немесе түймедақ шайы жүйке жүйесін тыныштандырып, ықылықты жояды.

Ықылық ұзаққа созылса, не істеу керек?

Көп жағдайда ықылық тез арада өтеді, бірақ егер ол бірнеше сағат немесе бірнеше күн бойы тоқтамаса, бұл басқа аурулардың белгісі болуы мүмкін. Дәрігерге бару қажет:

• Ықылық бірнеше сағат бойы жалғасса және жиі қайталанса.
• Жүрек айну, құсу немесе кеуде ауыруы қатар жүрсе.
• Дем алу қиындаса немесе тамақ жұтқанда қиындық туса.

Мүмкін болатын аурулар:

• Асқазан-ішек жолдарының проблемалары (рефлюкс, гастрит)
• Жүрек-қан тамыр аурулары
• Неврологиялық бұзылыстар (инсульт, паркинсон ауруы)
• Қант диабеті немесе зат алмасу жүйесінің бұзылуы