Теннис алаңы: Ерекшеліктері мен атауы

Теннис әлемдегі ең танымал спорт түрлерінің бірі болып саналады. Бұл ойынның тарихы ғасырлар бойы жалғасып, қазіргі заманғы кәсіби және әуесқой деңгейде кең таралған. Теннис ойнау үшін арнайы алаң қажет, және оның өлшемдері, жабыны мен құрылымы нақты стандарттарға сай болуы керек.

Теннис алаңы қалай аталады?

Теннис ойынына арналған алаң “корд” деп аталады. Бұл атау ағылшын тіліндегі “court” сөзінен шыққан және ол әлемнің көптеген елдерінде қолданылады. Кордтың ерекшелігі – оның стандартталған өлшемдері мен арнайы таңбалануы. Халықаралық теннис федерациясы (ITF) бекіткен ережелер бойынша, алаңның ұзындығы 23,77 метр, ал ені 8,23 метр (жекелей ойын үшін) немесе 10,97 метр (жұптық ойын үшін) болуы керек.

Теннис алаңының негізгі элементтері

Теннис алаңы бірнеше маңызды бөліктерден тұрады:

1. Желілік сызықтар (Baseline) – Теннис алаңының артқы жағын белгілейтін сызықтар.
2. Бүйірлік сызықтар (Sidelines) – Жекелей және жұптық ойындарға арналған шекаралар.
3. Сервис алаңы (Service box) – Қызмет көрсету (сервис) кезінде доптың түсуі тиіс аймақ.
4. Тор (Net) – Алаңды екі бөлікке бөлетін маңызды элемент, оның биіктігі ортада 0,914 метр, ал шеттерінде 1,07 метр.
5. Орталық белгі (Center mark) – Ойыншыларға сервис бағыттарын таңдауға көмектесетін кішкентай белгі.

Теннис алаңының жабын түрлері

Теннис алаңдары әртүрлі материалдардан жасалуы мүмкін, бұл ойын жылдамдығы мен спортшылардың қимылына әсер етеді. Кәсіби теннисте қолданылатын негізгі төрт жабын түрі бар:

1. Қатты (Hard court) – Асфальт немесе бетон негізде жасалған алаңдар, көбінесе акрилмен қапталады. АҚШ ашық чемпионаты (US Open) және Австралия ашық чемпионаты (Australian Open) осы жабында өтеді.
2. Топырақ (Clay court) – Қызыл немесе жасыл сазбен жабылған, доптың баяу ұшуын қамтамасыз ететін жабын. Ең әйгілі топырақты алаң – Франция ашық чемпионаты (Roland Garros).
3. Шөп (Grass court) – Табиғи шөппен жабылған классикалық алаң, онда ойын өте жылдам өтеді. Бұл жабын Уимблдон (Wimbledon) турнирінің басты ерекшелігі.
4. Кілем (Carpet court) – Жасанды материалдан жасалған жылжымалы жабын, көбінесе жабық залдарда қолданылады.

Теннис алаңының ерекшеліктері мен ойынға әсері

Теннис алаңының жабын түрі ойыншылардың техникасы мен стратегиясына айтарлықтай әсер етеді:

• Қатты алаңда доптың серпілісі тұрақты, сондықтан ойын жылдам әрі шабуылға бағытталған болады.
• Топырақты алаңда доп баяу ұшады және жоғары серпіліс жасайды, бұл ойыншыларға қорғаныс тактикасын қолдануға мүмкіндік береді.
• Шөпті алаңда ойын өте жылдам жүреді, ал доп төмен серпіліс жасайды, бұл шабуылшы ойыншыларға тиімді.
• Кілем жабынды алаңдарда ойын қарқыны орташа, көбінесе ішкі жарыстар үшін пайдаланылады.

Теннис алаңының таңбалануы

Теннис алаңы дұрыс таңбалануы тиіс. Әрбір сызық пен аймақтың нақты өлшемдері бар:

• Орталық сызық – Алаңды теңдей екі бөлікке бөледі.
• Қызмет көрсету сызығы – Ойыншы сервис кезінде допты дәл осы аймаққа бағыттауы керек.
• Жұптық және жекелей ойын сызықтары – Жекелей матчтарда алаңның тар бөлігі, ал жұптық кездесулерде кең бөлігі қолданылады.

Теннис алаңының күтімі және техникалық талаптар

Теннис алаңының жағдайы ойын сапасына тікелей әсер етеді. Ол әрдайым тегіс болуы керек, ал тор дұрыс тартылған болуы қажет. Әр түрлі жабынды алаңдарда күтім жұмыстары әртүрлі болады:

• Қатты алаңдарда жарықтарды жөндеу және беткі қабатты тазалау маңызды.
• Топырақты алаңдарды суару және арнайы тырмамен тегістеу қажет.
• Шөп алаңдарда тұрақты түрде шөп шабылып, тегістеледі.
• Кілем жабынды алаңдарда шаң мен кірден тазалау керек.