Өлеңді қалай тез жаттауға болады – Есте сақтаудың тиімді әдістері
Өлең жаттау – есте сақтау қабілетін дамытуға, ойлау жүйесін жетілдіруге және шығармашылық қабілетті арттыруға көмектесетін пайдалы әрекет. Кейде өлеңді тез жаттау қажет болғанда қиындық туындауы мүмкін. Бірақ дұрыс әдістерді қолдансаңыз, бұл үдеріс жеңіл әрі қызықты бола түседі. Осы мақалада өлеңді жылдам жаттаудың тиімді тәсілдері туралы айтып береміз.
1. Өлеңнің мағынасын толық түсіну
Алдымен өлеңнің мазмұнын түсініп алыңыз. Егер сіз оның не туралы екенін білмесеңіз, есте сақтау қиындайды.
- Өлеңді бірнеше рет асықпай оқып шығыңыз.
- Қиын сөздер немесе белгісіз тіркестерді анықтап, олардың мағынасын зерттеңіз.
- Әр шумақтың негізгі ойын түсініп, оны өз сөзіңізбен қайталап көріңіз.
Мысалы: Егер өлең табиғат туралы болса, оны көз алдыңызға елестетіп, әр жолды сол көрініспен байланыстырыңыз.
2. Өлеңді дауыстап оқу және бірнеше рет қайталау
Адамның есте сақтау қабілеті бірнеше арна арқылы жұмыс істейді: көру, есту және айту. Сондықтан өлеңді дауыстап оқу өте тиімді.
- Әр шумақты бірнеше рет қатты дауыспен айтыңыз.
- Қайталау арқылы миға ақпарат тереңірек орнығады.
- Өлеңді ритммен немесе әндетіп айту есте сақтауды жеңілдетеді.
3. Өлеңді бөліктерге бөлу және әр шумақты жеке жаттау
Үлкен көлемді өлеңді бірден жаттау қиын. Сондықтан оны бірнеше шағын бөлімдерге бөліп, кезең-кезеңмен жаттаңыз.
- Алдымен бір шумақты толық жаттап алыңыз.
- Келесі шумақты да солай меңгеріңіз.
- Барлық шумақтарды толық жаттағаннан кейін, оларды біртұтас етіп біріктіріңіз.
Бұл әдіс миға ақпаратты жүйелеп қабылдауға көмектеседі.
4. Қиял мен ассоциацияны пайдалану
Есте сақтауды жақсарту үшін миға визуалды образдар жасау өте тиімді.
- Өлеңдегі әр жолды белгілі бір сурет немесе оқиға арқылы байланыстырыңыз.
- Ассоциация әдісі арқылы әр сөз тіркесін белгілі бір бейнемен еске түсіріңіз.
Мысалы: “Күн шыққанда гүлдер оянды” деген жолды елестеткенде, көз алдыңызға жайқалып тұрған гүлдерді елестетіңіз.
5. Жазып көру әдісі
Өлеңді бірнеше рет қолмен жазу арқылы оны тез жаттай аласыз.
- Әр шумақты қағазға жазып көріңіз.
- Кейіннен қағазға қарамай жазуға тырысыңыз.
- Жазу кезінде көз бен қолдың қозғалысы арқылы ақпарат жақсырақ есте қалады.
6. Қысқа үзілістермен жаттау
Ұзақ уақыт бойы жаттау миға шаршау әкеледі. Сондықтан үзіліс жасап отырған жөн:
- Әр 20-30 минуттан кейін 5-10 минуттық үзіліс жасаңыз.
- Қысқа үзілістер миға ақпаратты бекітуге көмектеседі.
- Таза ауаға шығып серуендеңіз немесе жеңіл жаттығулар жасаңыз.
7. Түнгі уақытта қайталау
Көптеген зерттеулер түнде қайталанған ақпараттың есте жақсы сақталатынын көрсеткен.
- Ұйықтар алдында өлеңді бір рет қайталап шығыңыз.
- Таңертең оны қайта айтып көріңіз.
8. Ойын түрінде жаттау
Жаттауды қызықты ету үшін ойын элементтерін қосыңыз:
- Өлеңді өзіңізге немесе достарыңызға айтып беріңіз.
- Шағын викториналар немесе сұрақ-жауап форматында ойнап көріңіз.
- Өлеңнің кейбір сөздерін арнайы жасырып, оларды толықтыруға тырысыңыз.
9. Өз даусыңызды жазып тыңдау
Өзіңіз оқыған өлеңді диктофонға жазып, қайта тыңдау – жаттаудың тиімді әдістерінің бірі.
- Дауысыңызды тыңдау арқылы есте сақтау оңайлайды.
- Әр шумақты дұрыс айтып жатқаныңызды тексересіз.
- Әуен немесе ырғақпен айту арқылы өлеңді жаттау жылдамдайды.
10. Күнделікті қайталау
Жаттаған өлеңді бірнеше күн қатарынан қайталау оны есте ұзақ сақтауға көмектеседі.
- Күніне кем дегенде 5-10 минут бөліңіз.
- Бір аптадан кейін өлеңді еш қиындықсыз жатқа айта аласыз.
