Алтын адам: Қазақстанның тарихи жаңалығы
Қазақстан тарихындағы ең маңызды археологиялық жаңалықтардың бірі – Алтын адамның табылуы. Бұл олжа еліміздің мәдени мұрасын байытып қана қоймай, Ұлы даланың ежелгі өркениеттерінің дамуын зерттеуге мүмкіндік берді. Бұл мақалада оның қалай табылғаны және оның маңыздылығы туралы баяндалады.
Археологиялық қазба жұмыстарының басталуы
1969 жылы Алматы облысының Есік қорғанында археологтар зерттеу жұмыстарын жүргізе бастады. Оған белгілі ғалым Кемал Ақышев жетекшілік етті. Ол кезде бұл аймақ көптеген сақ қорғандарының мекені болғандықтан, ғалымдар ежелгі мәдениеттің құпияларын ашу мақсатында зерттеу жұмыстарын мұқият жүргізді.
Күтпеген олжа: ерекше киімдегі жауынгер
1970 жылы археологтар тереңдігі 1,5 метрден асатын үлкен қорғанның ішінен адам сүйегін тапты. Ең таңқаларлық жайт – оның басынан аяғына дейін алтын әшекейлермен көмкерілген ерекше киім киюі еді. Бұл адам – ежелгі сақ дәуірінің өкілі, ықтимал түрде жауынгер немесе билеуші болған.
Артефактілердің ерекшелігі:
- Киіміндегі 4 мыңнан астам алтын әшекей
- Жебе салатын қорамсақ пен қанжар
- Жануарлардың бейнесі салынған ою-өрнектер
- Алтын жапсырмалармен безендірілген бас киім
Бұл олжа б.з.д. V-IV ғасырларға жататын сақ тайпаларының жоғары әлеуметтік дәрежелі тұлғасына тиесілі екендігін дәлелдейді.
Алтын адамның маңыздылығы
1. Қазақстанның символына айналды
Бұл жаңалық еліміздің мәдени мұрасына қосылған ең ірі жетістіктердің бірі болды. Алтын адам ұлттық құндылықтың символына айналып, бүгінде Қазақстанның түрлі мәдени іс-шаралары мен елтаңбасында көрініс табады.
2. Сақ өркениетін жаңа деңгейде тануға мүмкіндік берді
Осы олжа сақтардың қолөнер, әскери өнер және діни наным-сенімдерінің жоғары деңгейде дамығанын дәлелдеді. Жануар стиліндегі әшекейлер олардың мифологиялық дүниетанымын көрсетеді.
3. Археология ғылымының дамуына серпін берді
Бұл жаңалықтан кейін Қазақстанның әртүрлі аймақтарында археологиялық зерттеулер қарқынды жүргізіле бастады. Осының нәтижесінде көптеген басқа да құнды артефактілер табылды.
