Альвеола деген не – Өкпе жұмысының негізгі элементі
Адам ағзасындағы тыныс алу жүйесінің жұмысын түсіну үшін біз алдымен өкпенің ішкі құрылымына назар аударуымыз керек. Өкпе — ауа мен қан арасындағы газ алмасуды қамтамасыз ететін басты мүше. Ал сол күрделі процестің ең ұсақ, бірақ өте маңызды элементі — альвеола.
Альвеолалар — өкпенің ішіндегі кішкентай көпіршіктер, олардың саны ересек адамда шамамен 300 миллионға дейін жетеді. Бұл көпіршіктердің әрқайсысы өте жұқа қабырғалармен қоршалған және капиллярлармен (қан тамырларымен) тығыз байланыста орналасқан. Дәл осы жерде ауадағы оттегі қанға өтеді, ал көмірқышқыл газы керісінше, тыныс шығару кезінде сыртқа шығады.
Альвеоланың құрылымы өте нәзік. Оның қабырғасы бір қабатты жасушалардан тұрады, бұл газдардың оңай өтуіне мүмкіндік береді. Сондай-ақ альвеола ішкі жағынан арнайы сұйықтықпен — сурфактантпен қапталған. Бұл сұйықтық альвеоланың қабырғаларының жабысуын болдырмайды және олардың тыныс алу кезінде кеңейіп-жиырылуын жеңілдетеді.
Денсаулыққа қатысты маңызды жайт: егер альвеолалар зақымдалса немесе қабыну процесіне ұшыраса (мысалы, пневмония, өкпе фиброзы, эмфизема сияқты жағдайларда), оттегінің ағзаға жеткізілуі қиындайды. Бұл тыныс алудың нашарлауына, шаршағыштыққа және тіпті өмірге қауіпті жағдайларға әкелуі мүмкін.
