Амблиопия деген не: Көздің жалқаулығы жайлы түсінікті мақала
Кейде балалардың бір көзі екінші көзге қарағанда нашар көретіні байқалады. Бұл жағдай ата-аналар тарапынан бірден аңғарылмай қалуы мүмкін. Міне, осындай сәттерде дәрігерлер амблиопия деп аталатын диагноз қояды.
Амблиопия – көздің көретін мүмкіндігі дұрыс дамымаған кезде пайда болатын жағдай. Көбіне бұл ауру бала жаста қалыптасады. Ол бір көздің ми арқылы жеткілікті визуалды ақпарат алмауы нәтижесінде туындайды, ал екінші көз басымырақ рөл атқарады. Осыдан кейін әлсіз көз “жалқау” күйге көшеді, яғни нақты суреттерді анық көре алмайды.
Неліктен пайда болады?
Амблиопияның бірнеше себебі бар:
- Көздің бұрыс көретін ақаулары (мысалы, алыстан немесе жақыннан көрмеу).
- Косоглазие – көздердің бір бағытта қарамауы.
- Туа біткен немесе ерте жаста пайда болған көз бұлыңғырлығы (мысалы, катаракта).
- Көзге түсетін жарықтың симметриялы болмауы, яғни бір көзге кедергі көп болса, ми сол көзден ақпарат қабылдауды тоқтатады.
Белгілері
Кішкентай балалар амблиопияны өздері түсіндіре алмайды, сондықтан ата-аналар келесі белгілерге назар аударғаны жөн:
- Бала басын қисайтып қарайды немесе бір көзін жиі жұмып тұрады.
- Телевизорды тым жақыннан көреді.
- Қиыншылықсыз екінші көзін жауып тұрса, әлсіз көзбен бірдеңені көруде қиындық сезінеді.
Диагностика және емдеу
Амблиопияны ерте жаста анықтау — ең маңызды қадам. Офтальмолог көздің көру өткірлігін тексеріп, қосымша аппараттық зерттеулер жүргізеді. Егер диагноз расталса, емделу келесі әдістермен жүргізілуі мүмкін:
- Көруді түзету үшін көзілдірік немесе линзалар тағайындау.
- Көруді жаттықтыру: күшті көзді арнайы жапқышпен жауып, әлсіз көзді белсенді пайдалануға ынталандыру.
- Қосымша жаттығулар мен арнайы бағдарламалар арқылы ми мен көздің байланысын күшейту.
Есте сақтаңыз
Амблиопияны неғұрлым ерте анықтасаңыз, соғұрлым емдеу нәтижесі тиімді болады. Баланы 1 жасқа толғанда, сосын 3 жаста міндетті түрде көз дәрігеріне көрсету ұсынылады. Уақытында басталған терапия баланың толық қалпына келуіне себепші бола алады.
