Ауыз ашарда оқылатын дұға фото – мәтіні, мағынасы, сүннеті
Ораза – мұсылман үшін ең қасиетті ғибадаттардың бірі. Құран Кәрімде:
«Ей, иман келтіргендер! Сендерге ораза парыз етілді, сендерден бұрынғыларға парыз етілгендей. Әрине, тақуалық қыларсыңдар»
(Бақара сүресі, 183-аят).
Бұл аяттан біз оразаның тек ашығу ғана емес, рухани тазару, сабыр мен тақуалық мектебі екенін түсінеміз. Ал ораза уақытының ең маңызды сәттерінің бірі – ауыз ашу. Дәл осы сәтте айтылатын дұғаның мәні ерекше.
Ауыз ашарда дұға оқу – Пайғамбарымыздың (с.а.у.) сүннеті. Ол аштықтан кейін Алланың берген нығметін еске салып, шүкірлік етуге, дұғаның қабыл болуына үлкен себеп болады.
Ауыз ашарда оқылатын дұға
1. Арабша мәтіні
اللَّهُمَّ لَكَ صُمْتُ، وَبِكَ آمَنتُ، وَعَلَيْكَ تَوَكَّلْتُ، وَعَلَى رِزْقِكَ أَفْطَرْتُ
2. Транскрипциясы
Аллаһумма, ләкә сумту, уә бика әмәнту, уә ‘аләйка тәуәккәлту, уә ‘алә ризқика әфтарту.
3. Қазақша мағынасы
«Уа, Алла! Сен үшін ораза ұстадым. Саған иман келтірдім. Саған тәуекел еттім. Сенің берген ризығыңмен ауыз аштым».
Дұғаның қайнар көзі
Бұл дұға Пайғамбарымыз Мұхаммедтен (с.а.у.) жеткен. Хадисте айтылады:
«Ораза ұстаушының ауыз ашардағы дұғасы қайтарылмайды».
(Тирмизи, «Да’уат», 66; Ибн Мәжа, «Сиям», 48).
Тағы бір риуаятта:
«Пайғамбарымыз (с.а.у.) ауыз ашқанда:
“Аллаһумма ләкә сумту, уә ‘алә ризқика әфтарту” – деп айтатын»
(Әбу Дәуд, «Сиям», 22).
Осы хадистерден көріп тұрғанымыздай, ауыз ашу дұғасы – сүннет амал.
Қашан және қалай оқу керек?
- Дұға ауыз ашар алдында немесе алғашқы құрмамен аузын жабар сәтте оқылады.
- Пайғамбарымыз (с.а.у.) ауызды ең алдымен құрмамен, ал егер ол болмаса, суымен ашатын.
- Дұға жүректен шынайы ықыласпен айтылуы керек.
Ауыз ашар дұғасын оқу тәртібі:
- Азан айтылғаннан кейін немесе күннің батқанын көргеннен соң ниетпен ауыз ашылады.
- Алдымен «Бисмилләһ» деп, құрмамен немесе сумен ауызды ашады.
- Жоғарыдағы дұға айтылады.
- Содан кейін дұға-тілектер жасауға болады, себебі ауыз ашу сәтінде дұға қабыл болады.
Духовный мәні мен хикметі
Ауыз ашардағы дұға бірнеше хикметке меңзейді:
- Шүкіршілік – Алланың берген ырыздығына ризашылық білдіру.
- Тәуекел – бүкіл істің Алланың қалауымен болатынын мойындау.
- Иманды күшейту – ораза арқылы пенде иманын бекемдейді.
- Рухани тазалық – аштықтан кейінгі сәт адамның жүрегін жұмсартып, Аллаға жақындатады.
Қазақ мәдениетіндегі ауыз ашар дәстүрі
Қазақ халқы ораза айында ауызашар беруді үлкен сауапты іс санаған. Халық арасында «Оразада ауызашар берген адамға ораза ұстағандардың сауабы жазылады» деген сенім қалыптасқан.
- Дастархан басында үлкен кісілер ауыз ашар дұғасын жасап, бата береді.
- Қазақы дәстүрде ауызашарда тек дұға оқылып қана қоймай, адамдар бір-біріне ізгі тілектер айтады.
- «Береке басы – ауызашар» деген мақал осыдан шыққан.
Практикалық кеңестер
- Дұғаны жаттап алып, күнде бірдей ықыласпен айту.
- Дұға кезінде жүректен тілеп, тек тілмен емес, жан-дүниемен айту.
- Ауыз ашқан соң тілек жасап, ата-анаға, туған-туысқа дұға қылу.
Жиі кездесетін қателіктер
- Дұғаны жаттап алмай, ұмытып кету немесе тек дәстүр үшін айту.
- Ауыз ашу дұғасын тек дастархан басында үлкен кісі айтатын деп ойлау. Негізінде әр мұсылман өзі айтуға тиіс.
- Дұғаның сөздерін дұрыс оқымау, арабшасын бұрмалау.
Халықтық нұсқалар мен әдеттер
Қазақ арасында кейде дұға орнына қарапайым тілек айтылады:
- «Алла оразаңды қабыл етсін!»
- «Рамазан құтты болсын!»
- «Берекелі ауызашар болсын!»
