Балқадиша өмірбаяны – қазақ өнері мен мәдениетінің мұрасы
Қазақтың ұлы ақыны әрі сазгері Ақан серінің «Балқадиша» әні – қазақтың ұлттық музыка мәдениетінің асыл мұраларының бірі. Бұл әннің шығу тарихы мен оның басты кейіпкері Балқадишаның өмірі қазақ халқының мәдениеті мен өнеріне қосылған баға жетпес үлес болып табылады. Ақан сері мен Балқадишаның арасындағы қарым-қатынас, олардың өнерге деген сүйіспеншілігі мен шығармашылық жолы ұлттық руханиятымыздың маңызды бөлігіне айналған.
Балқадиша өмірбаяны
Балалық шағы мен отбасы
Балқадиша Ыбырайқызы 19 ғасырдың екінші жартысында қазіргі Ақмола облысының Зеренді ауданындағы Мұса Монтай ауылында дүниеге келген. Ата-анасы Ыбырай мен Қадиша қарапайым шаруа отбасынан шыққан. Балқадишаның балалық шағы табиғаты көркем, ауасы таза ауылда өтті. Ол ерте жастан өнерге, әсіресе ән мен күйге қызығушылық танытты. Ауылда өткен той-жиындарда ән айтып, күй тартып, өзінің өнерін көпшілікке таныта бастады.
Білім алу жолы мен шығармашылыққа қадам
Балқадиша ауыл мектебінде оқып, сауатын ашты. Оның білімге деген құштарлығы ерте жастан байқалды. Алайда, сол кезеңдегі әлеуметтік жағдайлар мен мүмкіндіктердің шектеулілігіне байланысты ол жоғары білім ала алмады. Дегенмен, оның өнерге деген сүйіспеншілігі мен таланты оны шығармашылық жолға жетеледі.
Өнер жолындағы қызметі мен жетістіктері
Балқадиша әншілік қабілетімен танылды. Оның дауысы ерекше, әуезді әрі жүрекке жылы тиетін еді. Ақан сері оның өнеріне тәнті болып, «Балқадиша» әнін шығарды. Бұл ән қазақтың халық әндерінің алтын қорына қосылған туынды болып табылады. Ақан сері мен Балқадишаның арасындағы қарым-қатынас тек шығармашылық байланыс қана емес, олардың арасындағы терең рухани үндестікті де көрсетеді.
Қоғамдық және саяси көзқарастары
Балқадиша туралы нақты деректер аз болғанымен, оның өмірі мен шығармашылығы қазақ халқының мәдениеті мен өнеріне деген құрмет пен сүйіспеншілікті білдіреді. Оның әндері мен өнері халықтың жүрегінде мәңгі сақталып, ұрпақтан-ұрпаққа жетіп отыр.
Жеке өмірі
Балқадишаның жеке өмірі туралы мәліметтер шектеулі. Алайда, оның өнері мен шығармашылығы оның жеке тұлғасының байлығы мен тереңдігін көрсетеді. Ол өзінің әндері арқылы халықтың жүрегіне жол тауып, мәңгілік мұра қалдырды.
Мұрасы мен маңызы
Балқадишаның өмірі мен шығармашылығы қазақ халқының мәдениеті мен өнерінің маңызды бөлігі болып табылады. Оның «Балқадиша» әні қазақтың халық әндерінің асыл мұрасына айналды. Бұл әннің шығу тарихы мен оның басты кейіпкері Балқадиша туралы зерттеулер мен мақалалар жазылып, оның есімі ұрпақтан-ұрпаққа жетіп отыр.
