Баланың сарысын қалай кетіруге болады – Тиімді әдістер мен кеңестер
Жаңа туған сәбилердің арасында сары ауру (жаңа туған нәрестенің сарғаюы) жиі кездеседі. Бұл құбылыс көбіне табиғи және уақытша болып табылады, бірақ кейде ата-аналар баласының денсаулығы үшін алаңдайды. Осы мақалада сары аурудың себептері, белгілері, емдеу әдістері және алдын алу жолдары туралы толық ақпарат береміз.
Сары аурудың себептері
Сары ауру – нәрестенің қанындағы билирубин деңгейінің көтерілуінен пайда болады. Билирубин – эритроциттер ыдыраған кезде бөлінетін сары түсті пигмент. Әдетте, бауыр билирубинді организмнен шығарады, бірақ жаңа туған нәрестелерде бауыр толық жетілмегендіктен, билирубиннің деңгейі жоғарылап, тері мен көздің ақ қабаты сарғайып кетеді.
Сары аурудың негізгі себептері:
- Физиологиялық сары ауру: Ең жиі кездесетін түрі. Әдетте, өмірінің 2-3 күнінде пайда болып, 1-2 аптада өздігінен кетеді.
- Ана мен баланың қан тобының сәйкессіздігі: Қан топтары сәйкес келмесе, баланың қанындағы эритроциттер тезірек ыдырайды.
- Емшек сүтіне байланысты сары ауру: Кейбір аналардың сүтінде билирубиннің шығарылуын баяулататын заттар болуы мүмкін.
- Шала туылғандық: Ерте туған нәрестелердің бауыры толық жетілмегендіктен, билирубинді өңдеу қабілеті төмен болады.
Сары аурудың белгілері
- Терінің сарғаюы: Әдетте беттен басталып, кейін дененің басқа бөліктеріне тарайды.
- Көздің ақ қабығының сарғаюы.
- Қызулау немесе әлсіздік: Бала белсенділігінен айырылып, әлсіз көрінуі мүмкін.
- Нашар емізу: Баланың емшек емуден бас тартуы.
Қашан дәрігерге жүгіну керек?
- Егер сары ауру бала туғаннан кейін 24 сағат ішінде пайда болса.
- Сары түстің күшейіп, дененің төменгі бөлігіне дейін тарауы.
- Бала тым әлсіз немесе ұйқышыл болып көрінсе.
- Емізу қиындық тудырса немесе бала салмақ қоспаса.
Баланыñ сарысын қалай кетіруге болады?
Жаңа туған нәрестенің сарысын кетіру үшін түрлі әдістер қолданылады. Бұл шаралар билирубин деңгейін төмендетуге және баланың жағдайын жақсартуға бағытталған.
1. Жиі емізу
- Ана сүті – ең табиғи дәрі. Ол баланың нәжісі арқылы билирубинді шығаруына көмектеседі.
- Нәрестені күніне кемінде 8-12 рет емізу ұсынылады. Бұл ішек жұмысын жақсартып, билирубиннің шығуын тездетеді.
2. Фототерапия (жарықпен емдеу)
- Бұл – сары ауруды емдеудің ең тиімді әдісі. Арнайы көк жарық баланың терісіндегі билирубинді ыдыратып, организмнен несеп пен нәжіс арқылы шығарады.
- Процедура кезінде бала арнайы аппараттың астында жатқызылады, бірақ көздері қорғалады.
3. Қан алмастыру (ауыр жағдайларда)
- Егер билирубин деңгейі өте жоғары болса және басқа әдістер көмектеспесе, дәрігерлер қан алмастыру процедурасын ұсынуы мүмкін. Бұл әдіс арқылы баланың қанындағы билирубин азайтылады.
4. Қосымша сұйықтық беру
- Кейбір жағдайларда дәрігерлер қосымша тамақтандыруды немесе сұйықтық беруді ұсынуы мүмкін. Бұл билирубиннің тезірек шығуына көмектеседі.
Сары аурудың алдын алу жолдары
- Емізуді уақытында бастау: Туғаннан кейін алғашқы сағаттарда емізуді бастау баланың ас қорыту жүйесінің жұмысын жақсартады.
- Баланың күн сәулесін алуын қамтамасыз ету: Таңғы немесе кешкі күн сәулесі билирубинді табиғи жолмен ыдыратады. Бірақ тікелей күн астында ұзақ уақыт қалдыруға болмайды.
- Жүктілік кезінде ана денсаулығын күту: Жүктілік кезінде дұрыс тамақтану және дәрігерлік бақылау баланың бауыр қызметінің дұрыс дамуына ықпал етеді.
Мифтер мен қате түсініктер
“Балаға қантты су беру керек” – Қантты су билирубин деңгейін төмендетпейді және ана сүтіне балама бола алмайды.
“Сары ауру қауіпті ауру” – Барлық жағдайда емес. Физиологиялық сары ауру – табиғи процесс. Бірақ уақытында емделмеген ауыр түрлері қауіпті болуы мүмкін.
