Баланың тісі шыққанда ата-ана не істейді?
Бала өмірінің алғашқы жылдары ата-аналар үшін ерекше әрі маңызды кезеңдердің бірі – тістердің шығу уақыты. Бұл кезең ата-аналарға көптеген сұрақтар мен мазасыздықтар туғызуы мүмкін. «Баланың тісі шыққанда не істеу керек?» деген сұраққа жауап беру үшін бұл процеске толық талдау жасап, пайдалы кеңестер ұсынамыз.
Тістің шығу кезеңдері
Баланың тістері әдетте өмірінің 4-7 айларында шыға бастайды. Алайда бұл мерзім әр балада әртүрлі болуы мүмкін. Тістердің шығу реттілігі мынадай:
- Алдыңғы төменгі тістер (6-10 ай).
- Алдыңғы жоғарғы тістер (8-12 ай).
- Бүйір тістер (9-16 ай).
- Бірінші азу тістер (13-19 ай).
- Ит тістер (16-23 ай).
- Екінші азу тістер (23-33 ай).
Тістердің шығуымен байланысты белгілерді уақытында байқап, дұрыс әрекет ету маңызды.
Тіс шығу белгілері
Тіс шыққанда балалар әртүрлі белгілер көрсете алады. Ең жиі кездесетіндері:
- Сілекейдің көбеюі. Баланың сілекейі ағып, аузы жиі сулануы мүмкін.
- Қышыну және мазасыздану. Бала саусағын, ойыншықтарын немесе басқа заттарды аузына сала бастайды.
- Дене температурасының көтерілуі. Кейбір балаларда бұл кезде температура сәл ғана көтерілуі мүмкін.
- Ұйқының бұзылуы. Бала түнде мазасызданып, жиі оянады.
- Жылау және тәбеттің төмендеуі. Баланың көңіл-күйі жиі өзгеріп, тамақтануға құлқы болмауы мүмкін.
Егер осындай белгілер байқалса, бұл тістің шығып келе жатқанын білдіреді. Осы кезде ата-аналар баласына қолдау көрсету үшін бірнеше шара қолдана алады.
Баланың тісі шыққанда не істеу керек?
- Тістерге арналған арнайы ойыншықтар пайдалану Баланың қышынған қызыл еттерін тыныштандыру үшін арнайы тістеуіш ойыншықтар өте пайдалы. Олар жұмсақ әрі қауіпсіз материалдан жасалған болуы тиіс. Мұздатқышта суытылған тістеуіштер қызыл еттің ісінуін азайтып, баланы тыныштандырады.
- Массаж жасау Балаңыздың қызыл етіне таза саусақпен немесе арнайы силиконды саусақ қаптамасымен жеңіл массаж жасаңыз. Бұл қышынуды азайтып, баланың мазасыздығын басуға көмектеседі.
- Сілекей ағынын бақылау Баланың сілекейі көп болған кезде оның иегін құрғақ ұстауға тырысыңыз. Жұмсақ мақта матадан жасалған орамал қолданыңыз, ал терісі құрғақ болу үшін арнайы балалар кремін жағыңыз.
- Ауырсынуды жеңілдететін құралдар қолдану Егер бала қатты мазасызданса, педиатр кеңесімен арнайы гельдер немесе кремдер қолдануға болады. Бұл құралдар қызыл еттің ауырсынуын уақытша жеңілдетеді. Алайда, мұндай құралдарды қолдану алдында дәрігерден кеңес алған дұрыс.
- Тамақтану режимін бақылау Баланың тәбеті нашарласа, оған жұмсақ тағамдар беріңіз. Салқын жемістердің пюресі немесе йогурттар тістің шығып жатқан кезде өте тиімді.
- Сабырлы болу Баланың тісі шыққан кезде оның мінезі өзгеріп, мазасыз болуы табиғи құбылыс. Ата-аналар сабырлық танытып, балаға мейірім мен қолдау көрсетуі керек. Баланы жиі құшақтап, оның көңілін басқа нәрсеге аударуға тырысыңыз.
Тіс шығу кезінде жиі кездесетін сұрақтар
- Температура көтерілгенде не істеу керек? Егер температура 38°C-тан жоғары көтерілсе, педиатрға хабарласыңыз. Тіс шығу кезінде температура сәл ғана көтерілуі мүмкін, бірақ қатты қызу басқа мәселені білдіруі мүмкін.
- Диарея пайда болса, бұл тістің шығуымен байланысты ма? Кейбір жағдайларда тіс шығу кезінде диарея байқалуы мүмкін. Бірақ бұл ұзаққа созылса немесе басқа белгілер қосылса, дәрігерге қаралған жөн.
- Барлық балаларда тіс шығу бірдей бола ма? Жоқ, әр баланың ағзасы әртүрлі. Кейбір балалардың тістері ауыртпай және тез шығуы мүмкін, ал басқаларында ұзақ және қиын болады.
Қандай жағдайларда дәрігерге жүгіну керек?
Тіс шығу – табиғи процесс, бірақ кейде дәрігер көмегі қажет болуы мүмкін. Мына жағдайларда маманға қаралыңыз:
- Температура бірнеше күн бойы жоғары болып тұрса.
- Балада тәбеті мүлдем болмаса.
- Тіс шығу аймағында қатты ісіну немесе ірің байқалса.
- Бала қатты әлсіздік немесе мазасыздық сезінсе.
Тіс шығу процесінде ата-ананың рөлі
Ата-аналар үшін ең маңыздысы – баланың бұл кезеңді жеңіл өтуіне көмектесу. Баланың тісі шыққанда не істеу керек деген сұраққа нақты жауап алу үшін өз тәжірибеңізді және дәрігердің кеңестерін үйлестіріңіз.
- Балаңыздың жағдайын мұқият бақылаңыз.
- Әрбір жаңа тістің шығуын қуанышпен қабылдаңыз, себебі бұл оның өсуіндегі маңызды қадам.
- Шыдамдылық танытып, балаға мейіріммен қараңыз. Бұл кезең тек уақытша екенін ұмытпаңыз.
Қорытынды
Баланың тісі шығу – ата-ана үшін сынақ кезеңдерінің бірі. Дұрыс қамқорлық пен махаббат бұл кезеңді жеңілдетуге көмектеседі. «Баланың тісі шыққанда не істеу керек?» деген сұраққа жауап ретінде, балаңыздың денсаулығы мен жайлылығы үшін жоғарыда аталған кеңестерді қолданыңыз. Баланың тістері толық шыққан кезде оның жымиысы сіз үшін ең үлкен сый болмақ!
