Бауыржан Ширмединұлы – өмірбаяны, шығармашылығы мен мұрасы
Қазақ халқының рухани кеңістігінде өз орны бар тұлғалардың бірі – Бауыржан Ширмединұлы. Ол тек әдебиет пен мәдениет саласында ғана емес, сонымен бірге қоғамдық ойдың дамуына да өзіндік үлес қосқан қайраткер ретінде белгілі. Әдебиет пен өнердің құдіретін ұрпақ тәрбиесіне, ұлттық сананың дамуына бағыттаған азаматтың еңбегі халық жадында сақталып келеді. Оның шығармашылық ізденістері, қоғамдық белсенділігі, тәуелсіздік жылдарындағы ой-пікірлері қазақ руханиятына серпін бергені даусыз.
Бауыржан Ширмединұлының өмір жолына зер салғанда, біз оның тек жеке шығармашылығымен ғана емес, сонымен қатар ұлттық құндылықтарды дәріптеудегі еңбегімен де ерекшеленетінін көреміз. Оның қаламынан туған еңбектер жастарды отансүйгіштікке, тарих пен мәдениетке құрметпен қарауға шақырады. Бүгінгі күні оның шығармашылығы қазақ қоғамы үшін маңызды тәжірибе болып отыр.
Бауыржан ширмединұлы өмірбаяны
Балалық шағы мен отбасы
Бауыржан Ширмединұлы ХХ ғасырдың екінші жартысында дүниеге келген ұрпақтың өкілі. Ол ауылдың қарапайым отбасында тәрбиеленді. Әкесі – еңбекқор, дәстүрді дәріптеген, ұрпағына адалдық пен қайсарлықты үйреткен жан болса, анасы – мейірімді, шаңырақтың шырағын жағып отырған, балалардың тәрбиесіне аса мән берген кісі еді. Осындай ортада өскен Бауыржан бала кезінен еңбекке баулып, ел мен жердің қадірін түсініп өсті.
Балалық шағы қазақы ауылдың салт-дәстүрімен тығыз байланысты өтті. Әке-шешесінің әңгімелері, ауыл қарияларының өнегесі оның ой-санасының қалыптасуына зор ықпал етті. Жастайынан кітап оқуға құмар болып, әдеби шығармаларды қызыға зерттеді. Оның бойында табиғи талант пен ізденімпаздық қасиет ерте байқалды. Мектеп қабырғасында жүрген кездің өзінде-ақ өлең шығарып, түрлі шығармашылық байқауларға қатысып жүрді.
Отбасындағы тәрбие мен ауылдағы рухани орта оның болашақта үлкен биіктерге жетуіне жол ашты. Әсіресе, анасының қазақы тәлім-тәрбиесі мен әкесінің еңбекқорлығы, әділдігі болашақ қайраткердің тұлғалық қасиеттерін қалыптастырды.
Білімі мен алғашқы қадамдары
Бауыржан Ширмединұлы мектепті үздік аяқтап, жоғары білімге ұмтылды. Оның қызығушылығы гуманитарлық ғылымдарға, әсіресе әдебиет пен тарихқа ерекше болды. Университетте оқыған жылдары қазақ әдебиетінің классиктерімен жақын танысып, ғылыми-зерттеу жұмыстарымен айналысты.
Жоғары оқу орнында жүрген кезінде-ақ түрлі әдеби үйірмелерге қатысып, мақалалар мен өлеңдерін жариялап отырды. Оның алғашқы шығармашылық қадамдары әдеби ортада жылы қабылданды. Жас қаламгердің ойлары тереңдігімен, тілдік өрнегімен ерекшеленіп, оқырманның назарын аударды.
Университеттен кейінгі жылдары ол түрлі мәдени-ағарту мекемелерінде қызмет атқарып, тәжірибесін шыңдады. Осы кезеңде қоғамдағы жаңғырулар, тәуелсіздікке ұмтылыстар жас қаламгердің дүниетанымына үлкен әсер етті. Ол өзінің білімін тек жеке дамуға ғана емес, халыққа қызмет етуге бағыттады.
Шығармашылығы, қызметі және жетістіктері
Бауыржан Ширмединұлының шығармашылық мұрасы көпқырлы. Ол поэзия, проза, публицистика саласында өнімді еңбек етті. Оның поэзиясы терең ойға, ұлттық болмысқа негізделген. Өлеңдерінде туған жердің сұлулығы, елдің тағдыры, адамгершілік пен рухани құндылықтар басты тақырып болып келеді.
Публицистика жанрында да ол өткір пікірлерімен, әділ бағаларымен ерекшеленді. Қоғамдағы көкейкесті мәселелерді қозғап, ұлттық мәдениеттің сақталуына, жастардың рухани тәрбиесіне қатысты ойларын ортаға салды. Оның мақалалары халықты ойландырды, жаңа көзқарас қалыптастырды.
Шығармашылық жолында бірнеше кітаптары жарық көріп, оқырманның ыстық ықыласына бөленді. Әдеби еңбектері үшін түрлі марапаттарға ие болды. Сонымен қатар, ол жас қаламгерлерге қамқор болып, әдебиетке жаңа буынның келуіне жағдай жасады.
Қоғамдық және саяси көзқарастары
Бауыржан Ширмединұлы тек әдебиетпен шектеліп қалмай, қоғамдағы белсенді ойшылдардың бірі болды. Оның саяси-әлеуметтік көзқарастары ұлттық бірлікті, тіл мен дінді сақтау, тәуелсіздікті нығайту мәселелеріне негізделді.
Тәуелсіздік алғаннан кейінгі кезеңде ол қоғамдық пікірге белсенді араласып, ұлттық идеологияның қалыптасуына атсалысты. Әрбір мақаласы мен сұхбаты қазақ халқының болашағы, елдің өркендеуі жайлы ойларымен ерекшеленді. Оның пікірлері жастар үшін үлгі, үлкендер үшін ой салатын бағдар іспетті болды.
Ол шындықты ашық айтуымен де танылды. Қоғамдағы әділетсіздікке, мәдени құндылықтардың жойылуына қарсылық білдіріп отырды. Бұл қасиеті оның азаматтық болмысын айқындады.
Жеке өмірі
Бауыржан Ширмединұлы отбасы құндылықтарына берік адам болды. Жұбайымен бірге бала тәрбиесіне ерекше көңіл бөліп, ұрпағын білімге, мәдениетке, отансүйгіштікке баулыды.
Жеке өмірінде қарапайымдылығымен, адамгершілігімен ерекшеленді. Достарына адал, туыстарына қамқор, әріптестеріне әділ көзқараста болды. Оның шаңырағы шығармашылық адамдардың жиі бас қосатын рухани ортасына айналды.
Оның өміріндегі ең үлкен қуаныш – ұрпағының жетістігі мен ел алдындағы адал еңбегі болды. Жеке өмірінде де ол қазақы дәстүрді берік сақтап, ұлттық құндылықтарды ұрпаққа жеткізуді парыз санады.
Мұра мен маңызы
Бауыржан Ширмединұлының артында қалған мұрасы – қазақ руханияты үшін баға жетпес қазына. Оның шығармалары ұлттық әдебиеттің дамуына үлес қосты, жастарды рухани байлыққа жетеледі.
Ол өз дәуірінің айнасы бола отырып, қоғамдағы өзгерістерді, халықтың мұң-мұқтажын көркем тілмен жеткізді. Әдебиет арқылы ұлттық сананы көтеріп, ұлт болашағына сенім ұялатты.
Оның есімі қазақ мәдениеті мен әдебиетінің тарихында мәңгі сақталары сөзсіз. Әсіресе, жастар үшін оның шығармашылығы өнеге болып қала береді.
