Бердібек Соқпақбаев өмірбаяны – қазақ балалар әдебиетінің классигі
Қазақ балалар әдебиетінің негізін қалаушылардың бірі, ұлт руханиятының ірі тұлғасы Бердібек Соқпақбаевтың шығармашылығы бүгінгі ұрпақ үшін аса маңызды. Оның туындылары балалардың рухани дамуына, адамгершілік қасиеттерін қалыптастыруға зор ықпал етті. Жазушының өмірі мен шығармашылығы қазақ әдебиетінің алтын қорына қосылған баға жетпес мұра болып табылады.
Бердібек соқпақбаев өмірбаяны қазақша
Балалық шағы мен отбасы
Бердібек Ыдырысұлы Соқпақбаев 1924 жылы 15 қазанда Алматы облысының Нарынқол ауданына қарасты Қостөбе ауылында дүниеге келген. Қазақтың Албан тайпасының Құрман руының Беснайза тармағынан шыққан. Отбасы жағдайы ауыр болғанымен, білімге деген құштарлығы оны алға жетеледі. Анасы ерте қайтыс болып, ағасы Сатылғанның қамқорлығында өскен. Ағасы соғыс кезінде қаза тауып, бұл қайғы Бердібек үшін ауыр соққы болды. Бала кезінен әдебиетке қызығып, өлең жазуға әуестенген.
Білім алу және еңбек жолы
1949 жылы Абай атындағы Қазақ педагогикалық институтын бітірген соң, Мәскеуде Жоғары әдеби курсты тәмамдаған. Институтты аяқтағаннан кейін Нарынқол ауданында мұғалім болып жұмыс істеді. Кейіннен «Қазақ әдебиеті» газетінде, «Балдырған» журналында қызмет атқарды. Ш. Айманов атындағы «Қазақфильм» киностудиясында да жұмыс істеген. Қазақстан Жазушылар одағында балалар әдебиеті жөніндегі әдеби кеңесші болды.
Шығармашылық жолы
Бердібек Соқпақбаев шығармашылық жолын өлеңмен бастап, 1950 жылы «Бұлақ» атты жыр жинағын шығарған. Кейін балалар мен жасөспірімдерге арналған 20-дан астам әңгіме, повесть, роман кітаптарын ұсынды. «Менің атым Қожа», «Балалық шаққа саяхат», «Бозтөбеде бір қыз бар», «Өлгендер қайтып келмейді» және «Қайдасың, Гауһар» секілді туындылары КСРО халықтарының және шетелдердің көптеген тілдеріне аударылып, сахналық, экрандық нұсқаға айналған.
Қоғамдық және саяси көзқарастары
Бердібек Соқпақбаевтың шығармаларында қоғамдағы әділетсіздікке, балалардың құқықтарына, олардың тәрбиесіне қатысты мәселелер көтерілген. Ол өз туындыларында балалардың ішкі әлемін, олардың армандары мен қиялдарын шебер суреттеген. Шығармалары арқылы қоғамды жақсылыққа, адамгершілікке шақырды.
Жеке өмірі
Бердібек Соқпақбаевтың жеке өмірі көпшілікке белгілі емес. Алайда, оның шығармашылығынан оның терең ойлы, сезімтал, әділ адам болғаны байқалады. Ол өз өмірінде көптеген қиындықтарды жеңіп, әдебиетке деген сүйіспеншілігін сақтап қалды.
Мұрасы және маңызы
Бердібек Соқпақбаевтың шығармашылығы қазақ балалар әдебиетінің дамуына зор үлес қосты. Оның туындылары балалардың рухани дамуына, адамгершілік қасиеттерін қалыптастыруға бағытталған. «Менің атым Қожа» повесі әлемнің 68 тіліне аударылып, көптеген елдерде оқылып, жоғары бағаланды. Бұл туынды қазақ әдебиетінің әлемдік аренада танылуына ықпал етті.
