Большевиктер деген кім? Тарихи мәні мен әсері

XX ғасырдың басында Ресейде әлеуметтік, экономикалық және саяси өзгерістер толқыны жүріп жатқанда, елде жаңа саяси қозғалыстар мен идеологиялар пайда болды. Осы қозғалыстардың ішіндегі ең ықпалдысы – большевиктер болатын. «Большевиктер деген кім?» деген сұраққа жауап беру үшін, олардың шығу тарихын, негізгі мақсаттарын және Ресейдің ғана емес, басқа елдердің дамуына да қандай ықпал еткенін талдауымыз қажет.

Большевиктердің пайда болуы және олардың ерекшеліктері

Большевиктер – бұл Ресейдегі социал-демократиялық жұмысшы партиясының бөлініп шыққан тобы. Олар 1903 жылы Лондонда өткен партияның II съезінде меньшевиктерден бөлініп шықты. Съезд барысында партия мүшелері арасында ішкі пікірталастар басталып, негізгі мақсаттар мен міндеттер бойынша айырмашылықтар байқалды. Большевиктер тобының лидері – Владимир Ильич Ленин болды, ол партияның революциялық күреске шұғылдануын және радикалды өзгерістерге қол жеткізуді ұсынды.

Большевиктер меньшевиктерге қарағанда әлеуметтік әділетсіздіктерді тез арада жойып, пролетариат диктатурасын орнатуды қолдады. Олардың негізгі мақсаты – қоғамда теңдікті қамтамасыз ету үшін социалистік революция жасау және патша режимін құлату болатын. Большевиктердің пікірінше, бұл мақсатқа бейбіт жолмен жету мүмкін емес еді; сондықтан олар қарулы көтеріліс пен зорлық-зомбылықты қолдануға дайын болды.

Большевиктердің тарихы және олардың қоғамға әсері

1917 жылғы Ақпан төңкерісі нәтижесінде Ресейде патша үкіметі құлатылды, бірақ уақытша үкіметтің билігі орнаған соң елдегі тұрақсыздық жалғасты. Осы кезде большевиктер билікке келуге дайындықты күшейтіп, Лениннің басшылығымен халықты революциялық күреске тартты. 1917 жылдың қазанында большевиктер төңкеріс жасап, билікті өз қолдарына алды. Бұл оқиға “Қазан төңкерісі” деп аталып, Ресей империясының социалистік мемлекетке айналуына алып келді.

Большевиктер билікке келген соң, патша мен оның отбасы мүшелерін қатаң жазалаудан бастап, жаппай индустрияландыру мен ауыл шаруашылығын ұжымдастыру шараларын қолға алды. Большевиктердің осы саясаты елдің әлеуметтік құрылымын түбегейлі өзгертіп, Ресей қоғамында теңсіздіктерді жоюға бағытталған реформаларды жүргізді.

Осы шаралардың нәтижесінде большевиктер социалистік мемлекеттің іргетасын қалады және коммунизмнің құрылысын бастады. Большевиктер идеялары әлемге кеңінен таралып, басқа елдердегі революцияларға да ықпал етті. Көптеген елдерде коммунистік партиялар құрылып, большевизм идеологиясын қолдаушылар пайда болды.

Большевиктердің жауапкершіліктері мен қызметтері

Большевиктер билікті қолға алған соң, олардың жауапкершілігі арта түсті. Олар қоғамды социалистік құрылымға бағыттауда бірнеше негізгі міндеттерді атқарды:

• Жұмысшы табы мен шаруа қауымын қолдау: Большевиктер үшін жұмысшы табы мен ауыл шаруашылық қауымдастығының мүддесі маңызды болды. Оларды қорғау үшін бірқатар заңдар қабылданып, еңбек жағдайларын жақсартуға бағытталған реформалар жүргізілді.
• Білім және мәдениет саласын дамыту: Большевиктер қоғамның сауатын ашып, білім беруді жалпыға бірдей қолжетімді етуді өздерінің басты мақсаттарының бірі ретінде белгіледі. Олар мәдениет саласында да кең көлемді жұмыстар атқарып, өнер мен ғылымды қолдауға көп көңіл бөлді.
• Индустрияландыру және экономикалық даму: Социалистік қоғам құру үшін өнеркәсіпті дамыту қажет болды. Большевиктер индустрияландыру процесін қарқынды түрде жүргізіп, елде ауыр өнеркәсіп және басқа да өндіріс салаларын дамытуды қолға алды.

Большевиктер терминінің эволюциясы

Большевиктер деген кім? деген сұраққа жауап қазіргі заман тұрғысынан өзгеріп отыр. 1917 жылғы революциядан кейін большевиктер социалистік қоғам құру жолында үлкен рөл атқарды. Алайда, XX ғасырдың ортасында коммунистік идеологияның танымалдығы төмендеп, көптеген елдерде большевиктер теріс пікірмен қабылдана бастады. КСРО-ның ыдырауымен большевиктер түсінігі тарихи категорияға айналды, ал олардың іс-әрекеттері әртүрлі пікірлерге себеп болды.

Бүгінгі таңда «большевиктер» деген атау тарихи және мәдени құбылыс ретінде қарастырылады. Ол революциялық қозғалыс пен күресті еске салып, тарихтан сабақ алуға шақырады. Большевиктер тарихта терең із қалдырғандықтан, олардың идеялары мен әдістерін талқылау, әсіресе қоғамның дамуына қалай ықпал еткенін талдау маңызды.

Қорытынды

«Большевиктер деген кім?» деген сұраққа жауап іздегенде, олардың тарихи рөлін, мақсаттары мен қызметтерін еске түсіруіміз керек. Большевиктер Ресейде социалистік қоғам құру жолында маңызды рөл атқарған революциялық топ болды. Олар патшалық билікті құлатып, әлеуметтік теңдікті қамтамасыз етуге бағытталған реформаларды жүзеге асырды. Большевиктер идеологиясы өз заманы үшін жаңалық болғанымен, бүгінгі таңда тарихи мұра ретінде қарастырылады. Бұл ұғымның эволюциясы және оның маңызы бүгінгі қоғамда өзекті тақырып ретінде қалып отыр.