Етеккірдің тоқтауын қалай анықтауға болады?

Әйелдер үшін етеккір циклы – денсаулықтың маңызды көрсеткіштерінің бірі. Ол гормоналды теңгерімнің дұрыс екенін, репродуктивті жүйенің қалыпты жұмыс істеп тұрғанын көрсетеді. Алайда кейбір жағдайларда етеккірдің тоқтау себептері әртүрлі болуы мүмкін. Бұл мақалада етеккір кеткенін қалай білуге болады? деген сұраққа толық жауап береміз. Сонымен қатар, бұл өзгерістің негізгі белгілері мен себептерін талқылаймыз.
Етеккірдің тоқтауын анықтайтын негізгі белгілер
Егер етеккір кенеттен тоқтаса немесе кешігіп жатса, бұл белгілі бір өзгерістердің белгісі болуы мүмкін. Мұндай жағдайды анықтауға көмектесетін негізгі белгілерді қарастырайық.
1. Етеккірдің ұзақ уақыт келмеуі
- Орташа алғанда, етеккір циклы 21-ден 35 күнге дейін созылады.
- Егер етеккір 3 айдан астам уақыт бойы келмесе, бұл денсаулыққа қатысты мәселе болуы мүмкін.
2. Дене температурасының өзгеруі
- Овуляция кезеңінде базальды температура жоғарылайды.
- Егер температура өзгерісі байқалмаса және цикл қалыптан тыс жүрсе, бұл етеккірдің тоқтағанының белгісі болуы мүмкін.
3. Гормоналды өзгерістердің белгілері
- Кенеттен тершеңдік пайда болуы
- Көңіл-күйдің тұрақсыздығы
- Шаштың түсуі немесе бет терісінің өзгеруі
- Ұйқының бұзылуы
4. Репродуктивті денсаулықтағы өзгерістер
- Қынаптың құрғауы
- Жыныстық қатынас кезінде жайсыздық сезіну
- Гормоналды өзгерістерге байланысты либидоның төмендеуі
Етеккірдің тоқтау себептері
Етеккірдің тоқтау себептері әртүрлі болуы мүмкін. Оның ішінде табиғи себептер мен медициналық жағдайлар бар.
1. Жүктілік
Егер етеккір күтпеген жерден тоқтаса, бірінші тексерілетін нәрсе – жүктілік болуы мүмкін бе деген сұрақ. Бұл жағдайда жүктілік тестін жасау қажет. Жүктіліктің қосымша белгілеріне жүрек айну, шаршау, иістен сезімталдықтың артуы жатады.
2. Менопауза (климакс)
Әйелдерде 45-55 жас аралығында менопауза басталады. Бұл кезде ағза эстроген гормонын аз мөлшерде шығара бастайды, нәтижесінде етеккір тоқтайды.
3. Стресс және психологиялық факторлар
- Ұзаққа созылған стресс етеккір циклына әсер етеді.
- Күшті эмоционалды жүктеме гипоталамусқа әсер етіп, етеккірдің кешігуіне себепші болуы мүмкін.
4. Дене салмағының өзгеруі
- Тым аз салмақ (анорексия немесе қатаң диеталар) етеккірдің тоқтауына алып келеді.
- Артық салмақ гормоналды дисбаланс тудырып, етеккірдің кешігуіне себепші болуы мүмкін.
5. Гормоналды теңгерімсіздік
- Поликистозды аналық без синдромы (PCOS) етеккірдің бұзылуына себеп болуы мүмкін.
- Қалқанша безінің аурулары гормон деңгейіне әсер етіп, циклдің өзгеруіне әкеледі.
6. Дәрі-дәрмектердің әсері
- Кейбір дәрілер (гормоналды контрацептивтер, антидепрессанттар) етеккірдің өзгеруіне себеп болуы мүмкін.
- Ұзақ уақыт бойы қабылданған дәрілер гормоналды жүйеге әсер етеді.
7. Физикалық белсенділік және спорт
- Тым ауыр физикалық жүктеме (әсіресе кәсіби спортшыларда) гормоналды өзгерістерге алып келуі мүмкін.
- Қалыптан тыс жаттығулар ағзадағы энергия балансын бұзып, етеккірдің тоқтауына әкеледі.
Етеккір тоқтаған жағдайда не істеу керек?
Егер сіз етеккірдің тоқтағанын байқасаңыз, төмендегі кеңестерге назар аударыңыз.
1. Жүктілік тестін жасаңыз
Күтпеген етеккірдің кешігуі жүктілікпен байланысты болуы мүмкін. Дәріханадан жүктілік тестін алып, тексеріп көріңіз.
2. Дәрігерге қаралыңыз
Егер етеккір 3 ай немесе одан да көп уақыт келмесе, міндетті түрде гинекологқа бару қажет. Дәрігер қажетті анализдер мен тексерулер жүргізіп, себептерін анықтайды.
3. Дұрыс тамақтаныңыз
- Белок, витаминдер мен минералдарға бай тағамдарды тұтыныңыз.
- Тым қатты диета ұстанудан сақ болыңыз, себебі ол гормоналды теңгерімге әсер етуі мүмкін.
4. Стресті азайтыңыз
- Медитация, йога және тыныс алу жаттығулары жүйке жүйесін тұрақтандыруға көмектеседі.
- Ұйқы режимін қалыпқа келтіріп, күн сайын 7-8 сағат ұйықтауға тырысыңыз.
5. Дене белсенділігін реттеңіз
- Спортпен айналысқанда денеге шамадан тыс күш түсірмеу маңызды.
- Жаттығу бағдарламасын өз ағзаңызға сәйкес жоспарлаңыз.