Феромон деген не? Адам денсаулығына әсері
Көпшілігіміз «махаббаттың иісі» деп аталатын бір тылсым күш туралы естіп жүрміз. Бұл күш – феромон деп аталатын ерекше заттар тобы. Олар көбіне жануарлар әлемінде зерттелсе де, адам ағзасында да маңызды рөл атқаруы мүмкін екені дәлелденіп келеді.
Феромон қалай жұмыс істейді?
Феромон – ағзаның иіс арқылы басқа тіршілік иелеріне әсер ететін химиялық сигналы. Жануарларда бұл заттар жұп таңдауда, қауіп туралы ескертуде, тіпті әлеуметтік тәртіпті сақтау кезінде де белсенді қатысады. Ал адамдарда жағдай сәл күрделірек: бізде иісті тікелей сезетін арнайы орган – вомероназальды орган бар-жоғы жайында ғалымдар әлі нақты шешімге келмеген.
Алайда, зерттеулер көрсеткендей, адамдар белгілі бір иістерге бейсаналы түрде жауап қайтарады. Мысалы, кейбір ерлер немесе әйелдер үшін тартымды иіс олардың көңіл күйін, өз-өзіне сенімділігін арттыра алады. Мұндай әсерді табиғи тер иісі мен гормон деңгейінің байланысы тудырады.
Денсаулық пен психология тұрғысынан маңызы
Феромонның адамның психологиялық жағдайына әсер ету мүмкіндігі – қазіргі ғылымның ерекше қызығушылығын тудырып отырған тақырып. Кейбір деректерге сүйенсек, мұндай сигналдар адамдардың әлеуметтік қарым-қатынасын жеңілдетіп, стресске қарсы тұру қабілетін арттыра алады.
Сонымен қатар, косметика мен парфюмерия саласында да феромондарға деген қызығушылық зор. Коммерциялық мақсатта шығарылатын “феромон парфюмдері” адамды тартымды етіп көрсетеді деген уәде береді. Бірақ бұл өнімдердің әсері нақты ғылыми дәлелдерге емес, тұтынушылардың жеке тәжірибесіне негізделген.
