Хатты қалай аяқтауға болады – Кеңестер мен үлгілер
Көпшілігіміз хат жазғанда оның басын әдемі бастап, ойымызды анық жеткізе аламыз. Бірақ хаттың соңын қалай аяқтау керек екенін ойлану кейде қиындық тудырады. Бұл шағын көрінген бөлшек – іс жүзінде үлкен маңызға ие. Өйткені соңғы сөздер хаттың жалпы әсерін қалыптастырады, байланыс орнатуға немесе нығайтуға ықпал етеді. Осы мақалада хат соңын тиімді, сыпайы әрі әсерлі аяқтаудың жолдарына тоқталамыз.
1. Хаттың түріне мән беріңіз
Хатты аяқтаудың тәсілі – оның кімге және қандай мақсатта жазылғанына байланысты.
- Егер ресми хат болса, онда салмақты, сыпайы қоштасу сөздері орынды.
- Достық хаттарда немесе бейресми жазбаларда жылы, достық сезімді жеткізетін жолдарды таңдауға болады.
- Іскерлік хаттарда сенімділік пен кәсібилік басты назарда болуы керек.
Мысалы, ресми хатты “Құрметпен,” деген сияқты сөздермен аяқтау орынды болса, достық хатты “Сағындым, жақында жүздесейік” деген жылы тілекпен аяқтау орындырақ.
2. Қоштасу сөздерін таңдау
Төменде хаттың әртүрлі түріне сәйкес қоштасу формулаларын ұсынамыз:
Ресми стильге арналған:
- Құрметпен,
- Ізгі тілекпен,
- Құрметпен сәлем жолдаймын,
- Ізгі ниетпен,
Іскерлік стильге арналған:
- Ынтымақтастықта боламыз деп үміттенемін,
- Келесі кездескенше,
- Хабар күтемін,
- Түсіністікпен,
Бейресми стильге арналған:
- Көңілді күндер тілеймін,
- Сағынышпен,
- Күліп жүр,
- Жақсы көріп,
Әр қоштасу сөзі өзіне тән сезімді, қарым-қатынасты және контексті білдіреді. Сондықтан таңдау кезінде дәлдік қажет.
3. Жылы тілек немесе үмітпен аяқтау
Хатты аяқтау кезінде тек қоштасу сөзімен шектелмей, жылы тілек немесе ниет білдіру де жақсы әсер қалдырады.
Мысалы:
- “Сіздің жауабыңызды асыға күтемін.”
- “Сәттілік тілеймін!”
- “Жақсы жаңалықтарыңызбен қуантасыз деп сенемін.”
Бұл сөздер сөйлесуді жалғастыруға ниетіңіз бар екенін білдіріп, хаттың жылы реңін сақтайды.
4. Қолыңызды қою – қарым-қатынастың соңғы нүктесі
Қоштасу сөздерінен кейін міндетті түрде аты-жөніңізді жазу керек. Егер ресми хат болса – толық аты-жөніңіз, қажет болса – лауазымыңыз көрсетілуі тиіс.
Мысалы:
Ізгі тілекпен,
Айгүл Ахметқызы
HR маманы
Ал достық хаттарда жай ғана “Айка” деп аяқтауға да болады – бұл сәл еркін, бірақ жылы нұсқа.
5. Эмоционалды үн қосу – әсерді күшейтеді
Бейресми хат жазып отырсаңыз, эмоциялар білдіру, көңіл күйіңізбен бөлісу – хатты шынайы әрі жақын ете түседі.
Мысалы:
- “Келесі демалыста көріскенше асығудамын!”
- “Саған жазған сайын, ескі естеліктер еске түседі.”
Мұндай жолдар – сөйлесуді жалғастыруға шақыру, әрі шынайы көңілдің белгісі.
6. Қателіктерден сақ болыңыз
Кейде хатты аяқтағанда жиі кездесетін қателіктер болады. Олардың бірнешеуін атап өтейік:
- Тым қысқа немесе бейтарап қоштасу: “Сау бол” сияқты сөздер көбіне жеткіліксіз көрінеді.
- Контекске сай келмейтін қоштасу: Ресми хатты “Құшақтаймын!” деп аяқтау – кәсіби емес әсер қалдырады.
- Аты-жөнсіз аяқтау: Бұл түсініспеушілік тудыруы мүмкін, әсіресе іскерлік жағдайда.
7. Соңғы әсер – маңызды элемент
Есіңізде болсын, хаттың соңғы сөзі оқырманның есінде қалады. Сол себепті бұл бөлімге ерекше көңіл бөліңіз. Құр сөздер емес, шынайы сезім мен ой болсын. Бұл сіздің жазу мәдениетіңізді де көрсетеді.
