Көздің көруін жақсартатын дұға: рухани қорғау мен емдік амалы
Көз — адамның өміріндегі ең маңызды сезім мүшелерінің бірі. Исламда денсаулықты сақтау, көздің көргіштігін жақсарту үшін Аллаға дұға ету сүннет саналады. Қазақ халқы ежелден көзге байланысты аурулардан қорғау үшін дұға оқып, емдік қасиеті бар амалдарды қолданған.
Бұл мақалада біз көздің көруін жақсартатын дұғаның мәтіні, қайнар көзі, дұғаны дұрыс орындау тәртібі, рухани мәні және қазақ мәдениетіндегі рөлі туралы жан-жақты қарастырамыз.
Арабша мәтін:
اللّهُمَّ اشْفِ أَبْصَارَنَا وَاجْعَلْهَا نُورًا وَبَرَكَةً
Транскрипция:
Allāhumma ishfi abṣāranā wa aj‘alhā nūran wa barakatan
Қазақша аудармасы:
«Алла! Көздерімізді сау ет, оларға нұр мен береке бер».
Бұл дұға көздің көруін жақсарту, аурудан қорғау және рухани тыныштыққа бағытталған.
Дұғаның қайнар көзі
- Пайғамбарымыз ﷺ былай деген:
«Аурудан Аллаға дұға етіңдер, әрбір емдеуде Алланың көмегін сұраңдар» (Ахмад, Насаи).
- Құран аятында:
«Раббыңнан сұраңдар, Ол әр ауруға шипа береді» (Сад, 38:42).
Ислам ғалымдары көздің саулығын сұрау дұғасының маңыздылығын, оны шын ниетпен оқу арқылы адамға рухани және физикалық емдік әсер беретінін атап көрсеткен.
Дұғаны оқу уақыты мен тәртібі
- Уақыты:
- Таңертең немесе кешке, көзді демалысқа шығарғаннан кейін.
- Көзге ауыртпалық түскен кезде немесе көру нашарлаған жағдайда.
- Қалай оқу керек:
- Таза киім киіп, көңіліңізді жинаңыз.
- Дұғаны шын жүректен айту.
- Дауыстап немесе іштен оқу мүмкін.
- Қайталау саны:
- Хадистерде нақты саны көрсетілмеген, дәстүр бойынша 3–7 рет оқу жеткілікті.
Духани мәні мен hikmeti
- Денсаулық пен қорғаныс: Дұға көздің көруін жақсартуға, аурудан қорғауға ықпал етеді.
- Рухани тыныштық: Көзге байланысты үрей мен қобалжуды азайтады.
- Ниет пен ықылас: Шын жүректен оқылған дұға физикалық және рухани әсер береді.
- Береке мен нұр: Дұға арқылы көзге нұр, адамның өміріне береке келеді.
Қазақ мәдениетіндегі рөлі
- Қазақтар көз ауруынан қорғау үшін дұға оқып, арнайы шөптік емдер мен көзді күту дәстүрін үйлестірген.
- «Көзге дұға оқысаң, көргіштік сақталады» — халықтық нақыл бар.
- Ауылда емшілік немесе дәрігерге бармас бұрын, дұға оқып, Алладан шипа сұраған.
Практикалық кеңестер
- Дұғаны күнделікті оқу, әсіресе көзге ауыртпалық түскенде.
- Балалар мен қарттарға дұғаның мәнін түсіндіру.
- Табиғи жарықта немесе тыныш ортада оқу ықпалды арттырады.
- Көзге арналған күнделікті жаттығулармен үйлестіріп оқу тиімді.
Қате түсініктер мен жиі кездесетін қателіктер
- Қате: Дұғаны тек көз ауруларын емдеу үшін оқу.
Шындық: Дұға рухани қорғаныс пен жалпы денсаулыққа да пайдалы. - Қате: Механикалық оқу жеткілікті.
Шындық: Ният пен жүректің ықыласы басты. - Қате: Дұға тек ересектерге арналған.
Шындық: Балаларға да оқуға болады, тіпті көруді жақсартуға көмек береді.
Халықтық нұсқалар мен дәстүрлер
- Көзге байланысты аурулардан қорғау үшін дұға оқып, арнайы шөптер мен массаж қолдану.
- Көзге тікелей қараған жарық алдында дұға оқу дәстүрі қалыптасқан.
- Ауылда көз ауруымен ауыратын адамдарға отбасымен немесе мешітте бірге дұға оқыған.
