Картоптан Крахмал Қалай Алады
Күнделікті асүйіміздің басты азықтарының бірі – картоп. Ол тек дәмді тағам ғана емес, сонымен қатар түрлі өндірістік мақсаттарға да қолданылады. Соның ішінде, крахмал алу – картопты өңдеудің маңызды бағыттарының бірі. Бұл мақалада біз крахмалдың не екенін, оны картоптан қалай алуға болатынын, оның қасиеттері мен қолдану салаларын қарастырамыз.
Крахмал дегеніміз не?
Крахмал — өсімдіктерде, негізінен картоп, жүгері, бидай және күріш құрамында кездесетін күрделі көмірсу. Бұл зат адамның энергияға деген қажеттілігін қамтамасыз ететін маңызды компонент болып табылады. Сонымен қатар, крахмал тамақ өнеркәсібінде, тоқыма, қағаз және дәрі-дәрмек өндірісінде кеңінен қолданылады.
Картоп крахмалының ерекшеліктері
Картоптан алынатын крахмалдың өзге түрлерінен айырмашылығы — оның түйіршіктерінің ірілігі мен түссіздігі. Бұл оны косметика мен тағам өндірісінде ерекше тиімді етеді. Ол желімдеуші, қоюландырушы немесе байытушы зат ретінде пайдаланылады.
Картоптан крахмал алу процесі
Крахмал алу үшін ең алдымен картоп дұрыс дайындалуы керек. Бұл процесс бірнеше кезеңнен тұрады:
- Дайындау және тазалау
- Картоп алдымен шіріген, бүлінген бөліктерден ажыратылып, мұқият жуылады.
- Ластанған картоп крахмалдың сапасына кері әсер етуі мүмкін, сондықтан тазалық бірінші орында.
- Ұсақтау
- Тазартылған картоп арнайы ұсақтағыш аппаратта үгітіледі.
- Бұл кезеңде картоп клеткалары бұзылып, ішіндегі крахмал босатылады.
- Сүзу және бөлу
- Үгітілген масса арнайы сүзгілерден өткізіліп, целлюлоза мен басқа қатты қалдықтар ажыратылады.
- Осы кезде крахмал суға ериді де, ақ түсті қою сұйықтық пайда болады.
- Тұндыру
- Крахмал араласқан сұйықтық біраз уақыт тұндырылады.
- Біраз уақыттан кейін крахмал түбіне шөгіп, үстіндегі артық су төгіледі.
- Жуу
- Алынған шөгінді бірнеше мәрте жуылады. Бұл крахмалдың тазалығын арттырады.
- Жуу барысында қажетсіз қоспалар мен түс беретін заттар толық кетіріледі.
- Кептіру
- Тазартылған крахмал кептіргіш құрылғыда арнайы температурада құрғатылады.
- Дұрыс кептірілген крахмал жеңіл ұнтақ тәрізді болады және ұзақ сақтауға жарамды.
Қолдану салалары
Картоп крахмалы — кең қолданылатын өнім. Міне, оның бірнеше негізгі бағыттары:
- Тағам өнеркәсібі
- Сорпа, соус, тұздықтарды қоюландыруда қолданылады.
- Шұжық өнімдерінде құрылымды жақсарту үшін қосылады.
- Пісірме өнімдерде жұмсақтық пен дәм беру үшін пайдаланылады.
- Косметика
- Бетке арналған ұнтақтар мен маскалардың құрамына кіреді.
- Табиғи болғандықтан теріні тітіркендірмейді.
- Медицина
- Таблеткаларды біріктіруші ретінде қолданылады.
- Асқазан ауруларында емдік қоспа ретінде ұсынылады.
- Өнеркәсіп
- Тоқыма саласында маталарды өңдеу үшін пайдаланылады.
- Қағаз өндірісінде беткі қабатты тегістеу мақсатында қолданылады.
Крахмалдың артықшылықтары
- Табиғи және экологиялық таза өнім
- Токсинсіз, адам ағзасына зиянсыз
- Жаңғыртылатын шикізаттан алынады
- Көп салалы қолданысқа ие
Үй жағдайында крахмал алу мүмкін бе?
Иә, қарапайым үй жағдайында да картоптан крахмал алуға болады. Ол үшін келесі әрекеттерді орындау қажет:
- Картопты үккішпен үгітіңіз.
- Үгітілген массаны таза марля арқылы сығып, шырынын ыдысқа жинаңыз.
- Ыдысты біраз уақытқа қалдырып, тұнба пайда болуын күтіңіз.
- Артық суды абайлап төгіп тастаңыз – түбіндегі ақ ұнтақ крахмал болып табылады.
- Оны кептіріп, кейін түрлі мақсатта қолдануға болады.
